История Рима от основания города

Книга XXIII, гл. 38

38. Dum haec in Lu­ca­nis at­que in Hir­pi­nis ge­run­tur, quin­que na­ves, quae Ma­ce­do­num at­que Poe­no­rum cap­tos le­ga­tos Ro­mam por­ta­bant, ab su­pe­ro ma­ri ad in­fe­rum cir­cum­vec­tae pro­pe om­nem Ita­liae oram, [2] cum prae­ter Cu­mas ve­lis fer­ren­tur ne­que hos­tium an so­cio­rum es­sent sa­tis sci­re­tur, Grac­chus ob­viam ex clas­se sua na­ves mi­sit. [3] Cum per­cunctan­do in vi­cem cog­ni­tum es­set con­su­lem Cu­mis es­se, na­ves Cu­mas ad­pul­sae cap­ti­vi­que ad con­su­lem de­duc­ti et lit­te­rae da­tae. [4] Con­sul lit­te­ris Phi­lip­pi at­que Han­ni­ba­lis per­lec­tis con­sig­na­ta om­nia ad se­na­tum iti­ne­re ter­restri mi­sit, na­vi­bus de­ve­hi le­ga­tos ius­sit. [5] Cum eodem fe­re die lit­te­rae le­ga­ti­que Ro­mam ve­nis­sent et per­cuncta­tio­ne fac­ta dic­ta cum scrip­tis congrue­rent, pri­mo gra­vis cu­ra pat­res in­ces­sit, cer­nen­tes quan­ta vix to­le­ran­ti­bus Pu­ni­cum bel­lum Ma­ce­do­ni­ci bel­li mo­les insta­ret. [6] Cui ta­men adeo non suc­cu­bue­runt ut ex­templo agi­ta­re­tur quem ad mo­dum ultro in­fe­ren­do bel­lo aver­te­rent ab Ita­lia hos­tem. [7] Cap­ti­vis in vin­cu­la con­di ius­sis co­mi­ti­bus­que eorum sub has­ta ven­di­tis, ad na­ves vi­gin­ti quin­que, qui­bus P. Va­le­rius Flac­cus prae­fec­tus praee­rat, vi­gin­ti quin­que pa­ra­ri alias de­cer­nunt. [8] His com­pa­ra­tis de­duc­tis­que et ad­di­tis quin­que na­vi­bus, quae ad­ve­xe­rant cap­ti­vos le­ga­tos, [9] tri­gin­ta na­ves ab Os­tia Ta­ren­tum pro­fec­tae, ius­sus­que P. Va­le­rius mi­li­ti­bus Var­ro­nia­nis, qui­bus L. Apus­tius le­ga­tus Ta­ren­ti praee­rat, in na­ves in­po­si­tis quin­qua­gin­ta quin­que na­vium clas­se non tue­ri mo­do Ita­liae oram sed explo­ra­re de Ma­ce­do­ni­co bel­lo; [10] si congruen­tia lit­te­ris le­ga­to­rum­que in­di­ciis Phi­lip­pi con­si­lia es­sent, ut M. Va­le­rium prae­to­rem lit­te­ris cer­tio­rem fa­ce­ret, [11] is­que L. Apus­tio le­ga­to exer­ci­tui prae­po­si­to Ta­ren­tum ad clas­sem pro­fec­tus pri­mo quo­que tem­po­re in Ma­ce­do­niam transmit­te­ret da­ret­que ope­ram ut Phi­lip­pum in reg­no con­ti­ne­ret. [12] Pe­cu­nia ad clas­sem tuen­dam bel­lum­que Ma­ce­do­ni­cum ea dec­re­ta est quae Ap. Clau­dio in Si­ci­liam mis­sa erat, ut red­de­re­tur Hie­ro­ni re­gi; ea per L. An­tis­tium le­ga­tum Ta­ren­tum est de­vec­ta. [13] Si­mul ab Hie­ro­ne mis­sa du­cen­ta mi­lia mo­dium tri­ti­ci et hor­dei cen­tum.