История Рима от основания города

Книга XXIII, гл. 37

37. Eae cau­sae cum Fa­bium te­ne­rent, Sempro­nius in ob­si­dio­ne erat et iam ope­ri­bus op­pug­na­ba­tur. [2] Ad­ver­sus lig­neam in­gen­tem ad­mo­tam ur­bi tur­rem aliam ex ip­so mu­ro ex­ci­ta­vit con­sul Ro­ma­nus, ali­quan­to al­tio­rem, quia mu­ro sa­tis per se al­to su­biec­tis va­li­dis sub­li­cis pro so­lo usus erat. [3] In­de pri­mum sa­xis su­di­bus­que et ce­te­ris mis­si­li­bus pro­pug­na­to­res moe­nia at­que ur­bem tue­ban­tur; [4] postre­mo, ubi pro­mo­ven­do adiunctam mu­ro vi­de­runt tur­rem, fa­ci­bus ar­den­ti­bus plu­ri­mum si­mul ig­nem co­nie­ce­runt. [5] Quo in­cen­dio tre­pi­da ar­ma­to­rum mul­ti­tu­do cum de tur­re se­se prae­ci­pi­ta­ret, erup­tio ex op­pi­do si­mul dua­bus por­tis sta­tio­nes hos­tium fu­dit fu­ga­vit­que in castra, ut eo die ob­ses­so quam ob­si­den­ti si­mi­lior es­set Poe­nus. [6] Ad mil­le tre­cen­ti Car­tha­gi­nien­sium cae­si et un­de­se­xa­gin­ta vi­vi cap­ti, qui cir­ca mu­ros et in sta­tio­ni­bus so­lu­te ac neg­le­gen­ter agen­tes, cum ni­hil mi­nus quam erup­tio­nem ti­muis­sent, ex inpro­vi­so oppres­si fue­rant. [7] Grac­chus, pri­us­quam se hos­tes ab re­pen­ti­no pa­vo­re col­li­ge­rent, re­cep­tui sig­num de­dit ac suos intra mu­ros re­ce­pit. [8] Pos­te­ro die Han­ni­bal, lae­tum se­cun­da re con­su­lem ius­to proe­lio ra­tus cer­ta­tu­rum, aciem in­ter castra at­que ur­bem instru­xit; [9] ce­te­rum postquam ne­mi­nem mo­ve­ri ab so­li­ta cus­to­dia ur­bis vi­dit nec com­mit­ti quic­quam te­me­ra­riae spei, ad Ti­fa­ta re­dit in­fec­ta re.

[10] Qui­bus die­bus Cu­mae li­be­ra­tae sunt ob­si­dio­ne, iis­dem die­bus et in Lu­ca­nis ad Gru­men­tum Ti. Sempro­nius, cui Lon­go cog­no­men erat, cum Han­no­ne Poe­no pros­pe­re pug­nat. [11] Sup­ra duo mi­lia ho­mi­num oc­ci­dit, et du­cen­tos oc­to­gin­ta mi­li­tes, sig­na mi­li­ta­ria ad quad­ra­gin­ta unum ce­pit. Pul­sus fi­ni­bus Lu­ca­nis Han­no ret­ro in Brut­tios se­se re­ce­pit. [12] Et ex Hir­pi­nis op­pi­da tria, quae a po­pu­lo Ro­ma­no de­fe­ce­rant, vi re­cep­ta per M. Va­le­rium prae­to­rem, Ver­cel­lium, Ves­cel­lium, Si­ci­li­num, et auc­to­res de­fec­tio­nis se­cu­ri per­cus­si. [13] Sup­ra quin­que mi­lia cap­ti­vo­rum sub has­ta ve­nie­runt; prae­da alia mi­li­ti con­ces­sa, exer­ci­tus­que Lu­ce­riam re­duc­tus.