Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
60. (1) Ïîñëàíöû îòïðàâèëèñü; íî òóò ðèìñêèå ïîñëû, âåðíóâøèñü èç Êàðôàãåíà, ïðèíåñëè âåñòü: Àíòèîõ ãîòîâèòñÿ ê âîéíå è òîãî íå ñêðûâàåò; Ãàííèáàë æå ïîìîãàåò öàðþ; è åùå ñêàçàëè, ÷òî ñëåäóåò áûòü íàãîòîâå, èáî òîãäà æå ìîãóò âíîâü íà÷àòü âîéíó è ïóíèéöû. (2) Ãàííèáàë áåæàë èç îòå÷åñòâà ê Àíòèîõó, ïðî òî ÿ óæå ðàññêàçûâàë, è áûë ó öàðÿ â âåëèêîé ÷åñòè ïî òîé ëèøü ïðè÷èíå, ÷òî íå ñûñêàòü åìó áûëî äðóãîãî ÷åëîâåêà, ÷üè ñîâåòû áûëè áû ñòîëü ïîëåçíû â âîéíå; âîéíó æå ïðîòèâ ðèìëÿí Àíòèîõ çàìûøëÿë ñ äàâíèõ ïîð. (3) À ñîâåò Ãàííèáàëà âñåãäà áûë îäèí: âîéíó âåñòè â Èòàëèè, (4) èáî, êîãäà ïðèäóò âðàãè-÷óæåçåìöû, Èòàëèÿ-äå ñàìà ïîñòàâèò èì è ïðèïàñû, è âîèíîâ. Åñëè æå íå â Èòàëèè âîåâàòü, à â äðóãèõ çåìëÿõ, òî ðèìëÿíå îáðóøàòñÿ íà ïðîòèâíèêà âñåé ñèëîé èòàëèéñêîé è âñåìè ñâîèìè âîèíàìè, è òîãäà íå ñðàâíÿåòñÿ ñ íèìè íè îäèí öàðü, íè îäèí íàðîä. (5) Ñåáå æå òðåáîâàë Ãàííèáàë ñòî ïàëóáíûõ êîðàáëåé, äåñÿòü òûñÿ÷ ïåøèõ âîèíîâ è òûñÿ÷ó êîííèêîâ. Ñ òåì ôëîòîì ìûñëèë îí îòïðàâèòüñÿ â Àôðèêó, èáî ñèëüíî íàäåÿëñÿ, ÷òî ñìîæåò è êàðôàãåíÿí ïîäâèãíóòü âçÿòüñÿ âíîâü çà îðóæèå. (6) Åñëè æå òå ïðîìåäëÿò, îí, Ãàííèáàë, ïîäíèìåò âîéíó ïðîòèâ ðèìëÿí ãäå-ëèáî â Èòàëèè. Öàðþ æå ñëåäóåò ñî âñåì îñòàëüíûì âîéñêîì ïåðåïðàâèòüñÿ â Åâðîïó è ñòîÿòü ãäå-íèáóäü â Ãðåöèè; â Èòàëèþ íå ïëûòü, íî ïîä óãðîçîé ðèìëÿí äåðæàòü, ýòîãî áóäåò äîâîëüíî, èáî âèäèìîñòüþ è ñëóõàìè â âîéíå ìîæíî ìíîãîå ñäåëàòü. |
60. Vixdum hi profecti erant cum a Carthagine legati bellum haud dubie parare Antiochum Hannibale ministro attulerunt inieceruntque curam ne simul et Punicum excitaretur bellum. [2] Hannibal patria profugus pervenerat ad Antiochum, sicut ante dictum est, et erat apud regem in magno honore, nulla alia arte nisi quod volutanti diu consilia de Romano bello nemo aptior super tali re particeps esse sermonis poterat. [3] Sententia eius una atque eadem semper erat, ut in Italia bellum gereretur; [4] Italiam et commeatus et militem praebituram externo hosti; si nihil ibi moveatur liceatque populo Romano viribus et copiis Italiae extra Italiam bellum gerere, neque regem neque gentem ullam parem Romanis esse. [5] Sibi centum tectas naves et decem milia peditum, mille equites deposcebat; ea se classe primum Africam petiturum; magno opere confidere et Carthaginienses ad rebellandum ab se compelli posse; [6] si illi cunctentur, se aliqua parte Italiae excitaturum Romanis bellum. Regem cum ceteris omnibus transire in Europam debere et in aliqua parte Graeciae copias continere neque traicientem et, quod in speciem famamque belli satis sit, paratum traicere. |