Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVIII, ãë. 6

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä À. È. Ñîëîïîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

6. (1) Êàê óæå áûëî ñêà­çà­íî, âîç­ëå Ïèððåÿ â òðåõ ìåñòàõ áûëè îñàä­íûå ñîîðó­æå­íèÿ ðèì­ëÿí. Ýòî­ëèé­öû íàïà­ëè íà íèõ — íà âñå òðè îäíî­âðå­ìåí­íî, íî ñ ðàç­íîé ñèëîé è âîîðó­æå­íè­åì: (2) îäíè ñ ïûëàþ­ùè­ìè ôàêå­ëà­ìè, äðó­ãèå ñ ïàêëåé, ñìî­ëîé è çàæè­ãà­òåëü­íû­ìè ñòðå­ëà­ìè, òàê ÷òî âåñü ñòðîé èõ ñâåð­êàë îãíÿ­ìè. (3) Ïðè ïåð­âîì èõ íàòèñ­êå ïîãèá­ëè ìíî­ãèå êàðà­óëü­íûå; ïîòîì êðè­êè è øóì äîíåñ­ëèñü äî ëàãå­ðÿ, ñîë­äà­òû ïî ñèã­íà­ëó êîí­ñó­ëà ñõâà­òè­ëèñü çà îðó­æèå è âûñòó­ïè­ëè ñðà­çó èç âñåõ âîðîò. (4) Áèëèñü îãíåì è ìå÷îì; â äâóõ ìåñòàõ ýòî­ëèé­öû, òîëü­êî ïîïû­òàâ­øèñü çàâÿ­çàòü ñðà­æå­íèå è íè÷å­ãî íå äîáèâ­øèñü, îòî­øëè. Îæå­ñòî­÷åí­íàÿ áèò­âà çàâÿ­çà­ëàñü ëèøü â îäíîì ìåñòå. (5) Çäåñü Ýâïî­ëåì è Íèêî­äàì, äâà âîå­íà­÷àëü­íè­êà, íàïàâ­øèå ñ ðàç­íûõ ñòî­ðîí, ïîä­íè­ìà­ëè äóõ âîè­íîâ, íàïî­ìè­íàÿ èì, ÷òî ïî óãî­âî­ðó âîò-âîò ïîäîé­äåò Íèêàíäð è óäà­ðèò íà íåïðè­ÿ­òå­ëÿ ñ òûëà. (6) Ýòà óâå­ðåí­íîñòü íåêî­òî­ðîå âðå­ìÿ ïîä­äåð­æè­âà­ëà ñðà­æàâ­øèõ­ñÿ, íî, íå ïîëó­÷àÿ óñëîâ­ëåí­íûõ ñèã­íà­ëîâ è âèäÿ, êàê íåïðè­ÿ­òåëü âñå ïðè­áû­âà­åò è ïðè­áû­âà­åò, îíè ïîíÿ­ëè, ÷òî ïîêè­íó­òû, è îñëà­áè­ëè íàòèñê. (7)  êîí­öå êîí­öîâ îíè ïðå­êðà­òè­ëè áîé è, îáðà­òèâ­øè­å­ñÿ â áåã­ñòâî, áûëè îòî­ãíà­íû â ãîðîä; â õîäå áîÿ ýòî­ëèé­öàì óäà­ëîñü ïîä­æå÷ü ÷àñòü îñàä­íûõ ñîîðó­æå­íèé è ïåðå­áèòü çíà­÷è­òåëü­íî áîëü­øå âðà­ãîâ, ÷åì ïîòå­ðÿ­ëè óáè­òû­ìè ñàìè. À âåäü åñëè áîé âåë­ñÿ áû òàê, êàê áûëî óñëîâ­ëå­íî, òî ýòî­ëèé­öû, íåñî­ìíåí­íî, çàõâà­òè­ëè áû îñàä­íûå ñîîðó­æå­íèÿ ïî êðàé­íåé ìåðå â îäíîì ìåñòå è óíè­÷òî­æè­ëè áû ìíî­æå­ñòâî íåïðè­ÿ­òåëü­ñêèõ ñîë­äàò. (8) Ïîñëå ýòî­ãî íåóäà÷­íî­ãî íî÷­íî­ãî ñðà­æå­íèÿ àìáðà­êèé­öû è áûâ­øèå â ãîðî­äå ýòî­ëèé­öû, ÷óâ­ñò­âóÿ ñåáÿ ïîñòðà­äàâ­øè­ìè îò ïðå­äà­òåëü­ñòâà, íà âñå îñòàëü­íîå âðå­ìÿ ïîòå­ðÿ­ëè îõîòó èäòè íàâñòðå­÷ó îïàñ­íî­ñòè. (9) Íà âûëàç­êè îíè óæå íå ðåøà­ëèñü, íà âðà­æå­ñêèå çàñòà­âû íå íàïà­äà­ëè è ñðà­æà­ëèñü òîëü­êî èç óêðû­òèé, ðàñ­ïðå­äå­ëèâ­øèñü ïî ñòå­íàì è áàø­íÿì.

6. Tri­bus lo­cis, si­cut an­te dic­tum est, ad Pyrrhe­um ope­ra Ro­ma­na erant, quae om­nia si­mul, sed nec ap­pa­ra­tu nec vi si­mi­li, Aeto­li aggres­si sunt: [2] alii cum ar­den­ti­bus fa­ci­bus, alii stup­pam pi­cem­que et mal­leo­los fe­ren­tes, to­ta col­lu­cen­te flam­mis acie, ad­ve­ne­re. [3] Mul­tos pri­mo im­pe­tu cus­to­des oppres­se­runt; dein, postquam cla­mor tu­mul­tus­que in castra est per­la­tus da­tum­que a con­su­le sig­num, ar­ma ca­piunt et om­ni­bus por­tis ad opem fe­ren­dam ef­fun­dun­tur. [4] Fer­ro ig­ni­que ges­ta res; ab duo­bus ir­ri­to in­cep­to, cum temptas­sent ma­gis quam inis­sent cer­ta­men, Aeto­li absces­se­runt; at­rox pug­na in unum incli­na­ve­rat lo­cum. [5] Ibi di­ver­sis par­ti­bus duo du­ces Eupo­le­mus et Ni­co­da­mus pug­nan­tes hor­ta­ban­tur et pro­pe cer­ta fo­ve­bant spe iam Ni­candrum ex com­po­si­to ad­fo­re et ter­ga hos­tium in­va­su­rum. [6] Haec res ali­quam­diu ani­mos pug­nan­tium sus­ti­nuit; ce­te­rum, postquam nul­lum ex com­po­si­to sig­num a suis ac­ci­pie­bant et cres­ce­re nu­me­rum hos­tium cer­ne­bant, des­ti­tu­ti seg­nius insta­re; [7] postre­mo re omis­sa iam vix tu­to re­cep­tu fu­gien­tes in ur­bem com­pel­lun­tur, par­te ope­rum in­cen­sa et plu­ri­bus ali­quan­to, quam ab ip­sis ce­ci­de­rant, in­ter­fec­tis. Quod­si ex com­po­si­to ac­ta res fuis­set, haud du­bium erat ex­pug­na­ri una uti­que par­te ope­ra cum mag­na cae­de hos­tium po­tuis­se. [8] Ambra­cien­ses qui­que in­tus erant Aeto­li non ab eius so­lum noc­tis in­cep­to re­ces­se­re, sed in re­li­quum quo­que tem­pus ve­lut pro­di­ti ab suis seg­nio­res ad pe­ri­cu­la erant. [9] Iam ne­mo erup­tio­ni­bus, ut an­te, in sta­tio­nes hos­tium, sed dis­po­si­ti per mu­ros et tur­res ex tu­to pug­na­bant.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364003807 1364003808 1364003809