Ïåðåâîä À. È. Ñîëîïîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
9. (1) Íà ýòî ïîñëû íå äàëè íèêàêîãî îòâåòà, èáî óñëîâèÿ áûëè òÿæåëû, à ïîñëû õîðîøî çíàëè íåîáóçäàííûé è ïåðåìåí÷èâûé íðàâ ñâîèõ ñîïëåìåííèêîâ; òàê è íå ðåøèâ äåëà, îíè âîçâðàòèëèñü äîìîé, íàìåðåâàÿñü åùå ðàç âñå êàê ñëåäóåò îáñóäèòü ñ ïðåòîðîì è äîëæíîñòíûìè ëèöàìè. (2) Íî ïîñëîâ âñòðåòèëè êðèêàìè è áðàíüþ çà òî, ÷òî çàòÿãèâàþò ïåðåãîâîðû, êîãäà èì áûëî ïðèêàçàíî âîçâðàòèòüñÿ ñ ìèðíûì äîãîâîðîì, êàêîâ áû îí íè áûë. Ïîñëû ñíîâà îòïðàâèëèñü ïîä Àìáðàêèþ, íî ïî äîðîãå ïîïàëè â çàñàäó ê àêàðíàíöàì, ñ êîòîðûìè òîãäà âîåâàëè ýòîëèéöû, áûëè çàõâà÷åíû, äîñòàâëåíû â Òèððåé, ãäå âçÿòû ïîä ñòðàæó. (3) Èç-çà ýòîãî çàêëþ÷åíèå ìèðíîãî äîãîâîðà îòîäâèíóëîñü, ê êîíñóëó æå òåì âðåìåíåì ïðèáûëè ïîñëû Àôèí è Ðîäîñà, ÷òîáû õîäàòàéñòâîâàòü çà ýòîëèéöåâ, (4) à çàòåì â ðèìñêèé ëàãåðü, ïîëó÷èâ ãàðàíòèè íåïðèêîñíîâåííîñòè, ïðèåõàë è àôàìàíñêèé öàðü Àìèíàíäð, îáåñïîêîåííûé ñóäüáîé íå ñòîëüêî ýòîëèéöåâ, ñêîëüêî ãîðîäà Àìáðàêèè, ãäå òàê äîëãî ïðîæèë â èçãíàíèè. (5) Ëèøü îò íèõ êîíñóë óçíàë, ÷òî ñëó÷èëîñü ñ Ôåíååì è Äàìîòåëîì, è ïðèêàçàë äîñòàâèòü ýòîëèéñêèõ ïîñëîâ èç Òèððåÿ â ëàãåðü. Ïî èõ ïðèáûòèè ïåðåãîâîðû î ìèðå íàêîíåö íà÷àëèñü. (6) Àìèíàíäð î÷åíü ðåøèòåëüíî âçÿëñÿ çà òî, ÷òî ñ÷èòàë ñâîèì äîëãîì, è ïðèíÿëñÿ ñêëîíÿòü àìáðàêèéöåâ ê ñäà÷å. (7) Îí ïîäõîäèë ê ñòåíàì, ïåðåãîâàðèâàëñÿ ñ ïðåäâîäèòåëÿìè îñàæäåííûõ, íî ïîíÿâ, ÷òî òàê íè÷åãî íå äîáüåòñÿ, â êîíöå êîíöîâ ïðîøåë, ñ ñîãëàñèÿ êîíñóëà, â ãîðîä è òàì ñîâåòàìè è ìîëüáàìè óáåäèë æèòåëåé ñäàòüñÿ. (8) Ãàé Âàëåðèé, åäèíîóòðîáíûé áðàò êîíñóëà è ñûí Ìàðêà Âàëåðèÿ Ëåâèíà18, çàêëþ÷èâøåãî íåêîãäà ñ ýòîëèéöàìè ïåðâûé äîãîâîð î äðóæáå, îêàçàë èì íåìàëóþ ïîääåðæêó. (9) Àìáðàêèéöû îòêðûëè âîðîòà, äîãîâîðèâøèñü ñíà÷àëà î òîì, ÷òî ðèìëÿíå âûïóñòÿò èç ãîðîäà âñïîìîãàòåëüíûé îòðÿä ýòîëèéöåâ, íå ïðè÷èíèâ èì ñ.275 âðåäà. Çàòåì êîíñóë íàçâàë ýòîëèéñêîìó ïîñîëüñòâó óñëîâèÿ äîãîâîðà: îíè äîëæíû âûïëàòèòü ïÿòüñîò åâáåéñêèõ òàëàíòîâ19, èç íèõ äâåñòè íåìåäëåííî, à îñòàëüíûå òðèñòà ðàâíûìè âçíîñàìè â òå÷åíèå øåñòè ëåò; ïëåííûå è ïåðåáåæ÷èêè äîëæíû áûòü âîçâðàùåíû ðèìëÿíàì; (10) Ýòîëèéñêèé ñîþç íå äîëæåí ïðèíèìàòü â ñâîé ñîñòàâ ãîðîäà, êîòîðûå ïîñëå âûñàäêè Òèòà Êâèíêöèÿ â Ãðåöèþ áûëè âçÿòû ðèìëÿíàìè èëè äîáðîâîëüíî çàêëþ÷èëè ñ íèìè äîãîâîðû î äðóæáå20; íàêîíåö, (11) íà îñòðîâ Êåôàëëåíèþ21 äîãîâîð íå ðàñïðîñòðàíÿëñÿ. Õîòÿ ýòè óñëîâèÿ áûëè çíà÷èòåëüíî áîëåå ëåãêèìè, ÷åì òå, íà êàêèå ìîãëè ýòîëèéöû ðàññ÷èòûâàòü, ïîñëû âñå-òàêè ïîïðîñèëè ðàçðåøåíèÿ ñîîáùèòü èõ ñîáðàíèþ, ÷òî èì è áûëî ïîçâîëåíî. (12) Êðàòêèå ïðåíèÿ âûçâàëî òîëüêî òÿæåëîå äëÿ ýòîëèéöåâ ðåøåíèå î ãîðîäàõ, âõîäèâøèõ íåêîãäà â èõ ñîþç, à òåïåðü êàê áû îòðûâàåìûõ îò èõ òåëà. Òåì íå ìåíåå ñîáðàíèå åäèíîäóøíî ïîñòàíîâèëî ïðèíÿòü ìèð íà òàêèõ óñëîâèÿõ. (13) Àìáðàêèéöû ïîäíåñëè êîíñóëó çîëîòîé âåíîê âåñîì â ñòî ïÿòüäåñÿò ôóíòîâ. Èç ãîðîäà âûâåçëè âñå èçâàÿíèÿ, áðîíçîâûå è ìðàìîðíûå, à òàêæå êàðòèíû — òåõ è äðóãèõ â Àìáðàêèè áûëî áîëüøå, ÷åì â ëþáîì äðóãîì ãîðîäå ýòîé îáëàñòè, òàê êàê çäåñü êîãäà-òî áûë öàðñêèé äâîðåö Ïèððà. (14) Âñå ïðî÷åå áûëî îñòàâëåíî ðèìëÿíàìè â íåïðèêîñíîâåííîñòè22. |
9. Adversus quae legati, et quia gravia erant, et quia suorum animos indomitos ac mutabiles noverant, nullo reddito responso domum regressi sunt, ut etiam atque etiam quid agendum esset re integra praetorem et principes consulerent. [2] Clamore et iurgio excepti, quam diu rem traherent, qualemcumque pacem referre iussi, cum redirent Ambraciam, Acarnanum insidiis prope viam positis, cum quibus bellum erat, circumventi Thyrreum custodiendi deducuntur. [3] Haec mora iniecta est paci, cum iam Atheniensium Rhodiorumque legati, qui ad deprecandum pro iis venerant, apud consulem essent. [4] Amynander quoque Athamanum rex fide accepta venerat in castra Romana, magis pro Ambracia urbe, ubi maiorem partem temporis exulaverat, quam pro Aetolis sollicitus. [5] Per hos certior factus consul de casu legatorum adduci eos a Thyrreo iussit; quorum post adventum agi coeptum est de pace. [6] Amynander, quod sui maxime operis erat, impigre agebat, ut Ambracienses compelleret ad deditionem. [7] Ad id cum per colloquia principum succedens murum parum proficeret, postremo consulis permissu ingressus urbem partim consilio partim precibus evicit, ut permitterent se Romanis. [8] Et Aetolos C. Valerius, Laevini filius, qui cum ea gente primum amicitiam pepigerat, consulis frater matre eadem genitus, egregie adiuvit. [9] Ambracienses prius pacti, ut Aetolorum auxiliares sine fraude emitterent, aperuerunt portas. Dein Aetolis condiciones pacis dictae: quingenta Euboica ut darent talenta, ex quibus ducenta praesentia, trecenta per annos sex pensionibus aequis; captivos perfugasque redderent Romanis; [10] urbem ne quam formulae sui iuris facerent, quae post id tempus, quo T. Quinctius traiecisset in Graeciam, aut vi capta ab Romanis esset aut voluntate in amicitiam venisset; Cephallania insula ut extra ius foederis esset. [11] Haec quamquam spe ipsorum aliquanto leviora erant, petentibus Aetolis ut ad concilium referrent, permissum est. [12] Parva disceptatio de urbibus tenuit, quae cum sui iuris aliquando fuissent, avelli velut a corpore suo aegre patiebantur; ad unum omnes tamen accipi pacem iusserunt. [13] Ambracienses coronam auream consuli centum et quinquaginta pondo dederunt. Signa aenea marmoreaque et tabulae pictae, quibus ornatior Ambracia, quia regia ibi Pyrrhi fuerat, quam ceterae regionis eius urbes erant, sublata omnia avectaque; [14] nihil praeterea tactum violatumve. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß