Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVIII, ãë. 20

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä À. È. Ñîëîïîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

20. (1) Êîí­ñóë, ïðåä­âèäÿ, ÷òî áîé ïðåä­ñòî­èò íå áëèæ­íèé, ÷òî íàïà­äàòü íàäî áóäåò èçäà­ëè, ïðè­êà­çàë ïðè­ãîòî­âèòü ãîðàçäî áîëü­øèé, ÷åì îáû÷­íî, çàïàñ ìåòà­òåëü­íûõ êîïèé, äðî­òè­êîâ, ñòðåë, ïóëü58 è íåáîëü­øèõ êàì­íåé, ãîä­íûõ äëÿ ìåòà­íèÿ èç ïðà­ùè. (2) Ïîñëå ýòî­ãî îí ïðè­êà­çàë âûñòó­ïèòü ê ãîðå Îëèì­ïó è ñòàë ñ.284 ëàãå­ðåì ìèëÿõ â ïÿòè îò íåå. (3) Íà ñëå­äóþ­ùèé äåíü, êîãäà êîí­ñóë âìå­ñòå ñ Àòòà­ëîì â ñîïðî­âîæ­äå­íèè êîí­íî­ãî îòðÿäà â ÷åòû­ðå­ñòà ÷åëî­âåê ïîäú­å­õàë áëè­æå ê ãîðå, ÷òîáû îñìîò­ðåòü åå è ðàç­âåäàòü ìåñòî­ïî­ëî­æå­íèå ãàëëü­ñêî­ãî ëàãå­ðÿ, îòòóäà âûëå­òåë êîí­íûé îòðÿä ÷èñ­ëîì âäâîå áîëü­øå, ÷åì ó ðèì­ëÿí, è îáðà­òèë èõ â áåã­ñòâî; ðèì­ëÿíå ïîòå­ðÿ­ëè íåñêîëü­êî ÷åëî­âåê óáè­òû­ìè è íåìíî­ãî áîëü­øå ðàíå­íû­ìè. (4) Íà òðå­òèé äåíü Ôóëü­âèé, âçÿâ ñ ñîáîé âñþ êîí­íè­öó, îòïðà­âèë­ñÿ îñìàò­ðè­âàòü ìåñò­íîñòü è, òàê êàê íåïðè­ÿ­òåëü íå ðåøèë­ñÿ íà âûëàç­êó, áåç ïîìåõ îáú­å­õàë ãîðó êðó­ãîì. Êîí­ñóë çàìå­òèë, ÷òî ñ þæíîé ñòî­ðî­íû ãîðû áûë — äî êàêîé-òî âûñîòû — ïîäú­åì ïî õîë­ìàì; (5) ñ ñåâå­ðà ãîðà êðó­òî îáðû­âà­ëàñü ïî÷òè îòâåñ­íû­ìè ñêà­ëà­ìè. Ââåðõ áûëî ëèøü òðè ïóòè: îäèí ïîñðåäèíå ãîðû — òàì, ãäå ìîæ­íî áûëî èäòè ïî çåì­ëå; äðó­ãèå äâà ïîäú­åìà — ñ þãî-âîñòî­êà è ñåâå­ðî-çàïà­äà — áûëè òðóä­íû. À â îñòàëü­íîì ãîðà îòî­âñþäó áûëà íåïðè­ñòóï­íà. Ðàç­âåäàâ ýòî, êîí­ñóë â òîò æå äåíü ïîñòà­âèë ëàãåðü ó ñàìî­ãî ïîä­íî­æüÿ ãîðû. (6) Íà äðó­ãîé äåíü îí ñîâåð­øèë æåðò­âî­ïðè­íî­øå­íèå è óæå ñ ïåð­âî­ãî ðàçà ïîëó­÷èë áëà­ãèå ïðåä­çíà­ìå­íî­âà­íèÿ; òîãäà, ðàçäå­ëèâ âîé­ñêî íà òðè ÷àñòè, îí ïîâåë åãî íà âðà­ãà. (7) Ñàì îí øåë ñ îñíîâ­íû­ìè ñèëà­ìè — òàì, ãäå ïîäú­åì áûë íàè­áî­ëåå ëåãîê; ñâî­å­ìó áðà­òó, Ëóöèþ Ìàí­ëèþ, îí âåëåë ïðî­äâè­ãàòü­ñÿ ñ þãî-âîñòî÷­íîé ñòî­ðî­íû, íàñêîëü­êî ýòî îêà­æåò­ñÿ âîç­ìîæ­íûì. (8) Åìó ïðè­êà­çà­íî áûëî, åñëè ïóòü ïðå­ãðà­äÿò îïàñ­íûå êðó­÷è, íå ïûòàòü­ñÿ ïðå­îäî­ëåòü èõ âî ÷òî áû òî íè ñòà­ëî è íå òðà­òèòü ñèëû íà íåâîç­ìîæ­íîå, à ïîâåð­íóòü íàèñ­êîñü ïî ñêëî­íó è ñîåäè­íèòü­ñÿ ñ îòðÿäîì êîí­ñó­ëà. (9) Ãàþ Ãåëü­âèþ ñ òðåòüèì îòðÿäîì ïîðó­÷å­íî áûëî íåçà­ìåò­íî îáîé­òè ãîðó ïîíè­çó è ïîä­íè­ìàòü­ñÿ ñ ñåâå­ðî-çàïà­äà. Âñïî­ìî­ãà­òåëü­íîå âîé­ñêî Àòòà­ëà òîæå áûëî ðàçäå­ëå­íî íà òðè ÷àñòè; âñå òðè îòðÿäà áûëè îäè­íà­êî­âîé ÷èñ­ëåí­íî­ñòè. Ñàìî­ìó Àòòà­ëó êîí­ñóë ïðè­êà­çàë ñëå­äî­âàòü âìå­ñòå ñ ñîáîé. (10) Êîí­íè­öó è áîå­âûõ ñëî­íîâ Ôóëü­âèé îñòà­âèë âíè­çó, íà áëè­æàé­øåé ê ãîðàì ðàâ­íèíå. Íà÷àëü­íè­êàì âåëå­íî áûëî âíè­ìà­òåëü­íî ñëåäèòü çà õîäîì âñå­ãî äåëà, ÷òîáû îíè áûëè ãîòî­âû ïîäàòü ïîìîùü òàì, ãäå ýòî ïîíà­äî­áèò­ñÿ.

20. Con­sul quia non com­mi­nus pug­nam sed pro­cul lo­cis op­pug­nan­dis fu­tu­ram prae­ce­pe­rat ani­mo, in­gen­tem vim pi­lo­rum, ve­li­ta­rium has­ta­rum, sa­git­ta­rum glan­des­que et mo­di­co­rum qui fun­da mit­ti pos­sent la­pi­dum pa­ra­ve­rat, [2] instruc­tus­que mis­si­lium ap­pa­ra­tu ad Olym­pum mon­tem du­cit et a quin­que fer­me mi­li­bus castra lo­cat. [3] Pos­te­ro die cum quad­rin­gen­tis equi­ti­bus et At­ta­lo prog­res­sum eum ad na­tu­ram mon­tis si­tum­que Gal­li­co­rum castro­rum vi­sen­dum equi­tes hos­tium, dup­lex nu­me­rus, ef­fu­si e castris, in fu­gam aver­te­runt; oc­ci­si quo­que pau­ci fu­gien­tium, vul­ne­ra­ti plu­res. [4] Ter­tio die cum om­ni­bus ad lo­ca explo­ran­da pro­fec­tus, quia ne­mo hos­tium extra mu­ni­men­ta pro­ces­sit, tu­to cir­cum­vec­tus mon­tem, ani­mad­ver­tit me­ri­dia­na re­gio­ne ter­re­nos et pla­ci­de accli­ves ad quen­dam fi­nem col­les es­se, [5] a sep­tentrio­ne ar­duas et rec­tas pro­pe ru­pes, at­que om­ni­bus fer­me aliis in­viis iti­ne­ra tria es­se, unum me­dio mon­te, qua ter­re­na erant, duo dif­fi­ci­lia ab hi­ber­no so­lis or­tu et ab aes­ti­vo oc­ca­su. Haec con­templa­tus eo die sub ip­sis ra­di­ci­bus po­suit castra; [6] pos­te­ro, sac­ri­fi­cio fac­to, cum pri­mis hos­tiis li­tas­set, tri­fa­riam exer­ci­tum di­vi­sum du­ce­re ad hos­tem per­git. [7] Ip­se cum ma­xi­ma par­te co­pia­rum, qua aequis­si­mum adi­tum prae­be­bat mons, as­cen­dit; L. Man­lium frat­rem ab hi­ber­no or­tu, quoad lo­ca pa­tian­tur et tu­to pos­sit, su­bi­re iubet; [8] si qua pe­ri­cu­lo­sa et prae­rup­ta oc­cur­rant, non pug­na­re cum ini­qui­ta­te lo­co­rum ne­que inex­su­pe­ra­bi­li­bus vim ad­fer­re, sed ob­li­quo mon­te ad se dec­li­na­re et suo ag­mi­ni co­niun­gi; [9] C. Hel­vium cum ter­tia par­te cir­cui­re sen­sim per in­fi­ma mon­tis, dein­de ab oc­ca­su aes­ti­vo eri­ge­re ag­men. Et At­ta­li auxi­lia tri­fa­riam aequo nu­me­ro di­vi­sit, se­cum es­se ip­sum iuve­nem ius­sit. [10] Equi­ta­tum cum ele­phan­tis in pro­xi­ma tu­mu­lis pla­ni­tie re­li­quit; edic­tum prae­fec­tis ut in­ten­ti quid ubi­que ge­ra­tur ani­mad­ver­tant opem­que fer­re quo pos­tu­let res pos­sint.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 58Ïóëè — çäåñü: ñâèí­öî­âûå èëè ãëè­íÿ­íûå ìåòà­òåëü­íûå ÿäðà äëÿ ïðà­ùè.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003821 1364003822 1364003823