Ïåðåâîä À. È. Ñîëîïîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
31. (1) Ôèëîïåìåí, ñ ñàìîãî íà÷àëà èçãíàííèêàì ïîêðîâèòåëüñòâîâàâøèé è âñåãäà ïîáóæäàâøèé àõåéöåâ ê îñëàáëåíèþ âëèÿíèÿ Ëàêåäåìîíà, íàçíà÷èë çàñåäàíèå, ÷òîáû ïðèíÿòü ïîñëîâ è âûñëóøàòü èõ æàëîáû, è ñàì ïðåäñòàâèë âñå äåëî íà ðåøåíèå ñîáðàíèÿ. (2)  èòîãå áûëî ïîñòàíîâëåíî, ÷òî, êîëü ñêîðî Òèò Êâèíêöèé è ðèìëÿíå ïåðåäàëè êðåïîñòè è äåðåâíè íà ïîáåðåæüå Ëàêîíèè ïîä çàùèòó è ïîä îïåêó Àõåéñêîãî ñîþçà, à ëàêåäåìîíÿíå, êîòîðûå ïî äîãîâîðó äîëæíû áûëè îòêàçàòüñÿ îò íèõ, ñîâåðøèëè íàïàäåíèå íà äåðåâíþ Ëàñ, ãäå ïðîèçîøëî êðîâîïðîëèòèå, ëàêåäåìîíÿíå äîëæíû âûäàòü àõåéöàì çà÷èíùèêîâ è èõ ñîîáùíèêîâ; â ïðîòèâíîì æå ñëó÷àå äîãîâîð áóäåò ñ÷èòàòüñÿ íàðóøåííûì. (3)  Ëàêåäåìîí ñ.293 íåìåäëåííî íàïðàâèëè ïîñëîâ ñ òðåáîâàíèåì âûäà÷è ýòèõ ëþäåé. Îíî ïîêàçàëîñü ëàêåäåìîíÿíàì âûñîêîìåðíûì è âîçìóòèòåëüíûì, è áóäü Ñïàðòà ïðåæíåé, îíè, áåç ñîìíåíèÿ, òîò÷àñ âçÿëèñü áû çà îðóæèå. (4) Íî áîëüøå âñåãî òðåâîæèë èõ ñòðàõ, êàê áû, ïîä÷èíèâøèñü ðàç ïåðâîìó æå òðåáîâàíèþ, íå âäåëè áû îíè ñâîþ øåþ â ÿðìî, à Ôèëîïåìåí íå ñäåëàë áû òî, ÷òî äàâíî óæå çàìûøëÿë, — íå ïåðåäàë áû Ëàêåäåìîí èçãíàííèêàì. (5) Îáåçóìåâøèå îò ãíåâà ñïàðòàíöû óáèëè òðèäöàòü ÷åëîâåê èç òåõ, ñ êåì — òàê ëè, èíà÷å ëè — ñâÿçûâàëè ñâîè çàìûñëû Ôèëîïåìåí è èçãíàííèêè, è ïðèíÿëè ðåøåíèå îòêàçàòüñÿ îò ñîþçà ñ àõåéöàìè è íåìåäëåííî îòïðàâèòü ïîñîëüñòâî íà Êåôàëëåíèþ ê êîíñóëó Ìàðêó Ôóëüâèþ, ñ òåì ÷òîáû îòäàòü Ëàêåäåìîí ðèìëÿíàì. Ïîñëàì ïîðó÷àëîñü ïðîñèòü êîíñóëà (6) ÿâèòüñÿ â Ïåëîïîííåñ è ïðèíÿòü ãîðîä Ëàêåäåìîí ïîä ïîêðîâèòåëüñòâî è âëàñòü íàðîäà ðèìñêîãî. |
31. Philopoemen praetor, iam inde ab initio exulum causae amicus, et auctor semper Achaeis minuendi opes et auctoritatem Lacedaemoniorum, concilium querentibus dedit, [2] decretumque referente eo factum est, cum in fidem Achaeorum tutelamque T. Quinctius et Romani Laconicae orae castella et vicos tradidissent et, cum abstinere iis ex foedere Lacedaemonii deberent, Las vicus oppugnatus esset, caedesque ibi facta, qui eius rei auctores adfinesque essent, nisi dederentur Achaeis, violatum videri foedus. [3] Ad exposcendos eos legati extemplo Lacedaemonem missi sunt. Id imperium adeo superbum et indignum Lacedaemoniis visum est ut, si antiqua civitatis fortuna esset, haud dubie arma extemplo capturi fuerint. [4] Maxime autem consternavit eos metus, si semel primis imperiis oboediendo iugum accepissent, ne, id quod iam diu moliretur Philopoemen, exulibus Lacedaemonem traderet. [5] Furentes igitur ira triginta hominibus ex factione, cum qua consiliorum aliqua societas Philopoemeni atque exulibus erat, interfectis decreverunt renuntiandam societatem Achaeis legatosque extemplo Cephallaniam mittendos, qui consuli M. Fulvio quique Romanis Lacedaemonem dederent orarentque eum, [6] ut veniret in Peloponnesum ad urbem Lacedaemonem in fidem dicionemque populi Romani accipiendam. |