Ïåðåâîä À. È. Ñîëîïîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
32. (1) Êàê òîëüêî ïîñëû èçâåñòèëè îá ýòîì ðåøåíèè àõåéöåâ, Ëàêåäåìîíó ïî åäèíîãëàñíîìó ðåøåíèþ âñåõ ãîðîäîâ, âõîäèâøèõ â Àõåéñêèé ñîþç, áûëà îáúÿâëåíà âîéíà. Çèìà78 ïîìåøàëà íà÷àòü åå íåìåäëåííî, (2) îäíàêî íåáîëüøèå — ñêîðåå ðàçáîéíè÷üè, ÷åì âîåííûå — îïóñòîøèòåëüíûå íàáåãè íà íåïðèÿòåëüñêèå ïðåäåëû àõåéöàìè ïðåäïðèíèìàëèñü — è íå òîëüêî ñ ñóøè, íî è ñ ìîðÿ íà êîðàáëÿõ. (3) Ýòà ñìóòà ïðèâåëà êîíñóëà â Ïåëîïîííåñ. Ïî åãî ðàñïîðÿæåíèþ â Ýëèäå áûëî ñîçâàíî ñîáðàíèå, íà êîòîðîå äëÿ ðàçáîðà äåëà ïðèãëàñèëè ëàêåäåìîíÿí. (4) Òàì è ñîñòîÿëèñü íå òîëüêî ÷òî ïðåíèÿ, íî è îæåñòî÷åííûå ïðåðåêàíèÿ, ïðè÷åì êîíñóë, çàìåòíî ñòàðàÿñü ïðèîáðåñòè áëàãîâîëåíèå îáåèõ ñòîðîí, äàâàë äâóñìûñëåííûå îòâåòû è ïîëîæèë êîíåö îáñóæäåíèþ, ïðåäïèñàâ òåì è äðóãèì âîçäåðæèâàòüñÿ îò âîåííûõ äåéñòâèé, ïîêà íå îòïðàâÿò ïîñëîâ â Ðèì ê ñåíàòó. (5) Ïîñëû â Ðèì îòïðàâëåíû áûëè ñ îáåèõ ñòîðîí, à òàêæå îò ëàêåäåìîíñêèõ èçãíàííèêîâ, ïî óãîâîðó ñ àõåéöàìè ïðèñîåäèíèâøèõñÿ ê èõ ïîñîëüñòâó. (6) Âî ãëàâå àõåéñêîãî ïîñîëüñòâà ñòîÿëè Äèîôàí è Ëèêîðò, îáà óðîæåíöû Ìåãàëîïîëÿ. Âî âçãëÿäàõ íà ïîëîæåíèå äåë îíè ðàñõîäèëèñü, è ïîòîìó ñêàçàííûå èìè òàì ðå÷è òîæå íèêàê íå ñõîäèëèñü îäíà ñ äðóãîé. (7) Äèîôàí îòäàâàë ðåøåíèå âñåõ äåë íà óñìîòðåíèå ñåíàòà: íèêòî ëó÷øå ñåíàòîðîâ íå ñóìååò óëàäèòü ñïîðû ìåæäó àõåéöàìè è ëàêåäåìîíÿíàìè. (8) Ëèêîðò, äåéñòâóÿ ïî óêàçàíèÿì Ôèëîïåìåíà, íàñòàèâàë íà òîì, ÷òîáû àõåéöàì áûëî ïîçâîëåíî äåéñòâîâàòü òàê, êàê îíè ðåøèëè â ñîîòâåòñòâèè ñ äîãîâîðîì è ñîáñòâåííûìè çàêîíàìè, äàáû ñîõðàíèëàñü íåòðîíóòîé è ñâîáîäà, êîòîðóþ óòâåðäèëè ñàìè æå ðèìëÿíå. (9) Õîòÿ â òî âðåìÿ àõåéñêèé íàðîä áûë ó ðèìëÿí â áîëüøîì óâàæåíèè, ñåíàò âñå æå ðåøèë íè÷åãî íå èçìåíÿòü â ïîëîæåíèè Ëàêåäåìîíà. Âïðî÷åì, îòâåò èç Ðèìà îêàçàëñÿ òàêèì çàïóòàííûì, ÷òî è àõåéöû ìîãëè èç íåãî ïîíÿòü, ÷òî ïðîòèâ Ëàêåäåìîíà èì âñå ïîçâîëåíî, (10) è ëàêåäåìîíÿíå ìîãëè òîëêîâàòü åãî òàê, ÷òî íå ñî âñåìè ïðèòÿçàíèÿìè àõåéöåâ ñåíàò ñîãëàñèëñÿ. Àõåéöû âûñîêîìåðíî çëîóïîòðåáèëè ïðåäñòàâèâøåéñÿ èì âîçìîæíîñòüþ. Ôèëîïåìåí áûë èçáðàí íà âûñøóþ äîëæíîñòü åùå íà îäèí ãîä79. ñ.294 |
32. Id ubi legati ad Achaeos rettulerunt, omnium civitatium quae eius concilii erant consensu bellum Lacedaemoniis indictum est. Ne extemplo gereretur hiems impediit; [2] incursionibus tamen parvis, latrocinii magis quam belli modo, non terra tantum sed etiam navibus a mari fines eorum vastati. [3] Hic tumultus consulem Peloponnesum adduxit, iussuque eius Elin concilio indicto Lacedaemonii ad disceptandum acciti. [4] Magna ibi non disceptatio modo sed altercatio fuit, cui consul, cum alia satis ambitiose partem utramque fovendo incerta respondisset, una denuntiatione ut bello abstinerent, donec Romam ad senatum legatos misissent, finem imposuit. [5] Utrimque legatio missa Romam est. Exules quoque Lacedaemoniorum suam causam legationemque Achaeis iniunxerunt. [6] Diophanes et Lycortas, Megalopolitani ambo, principes legationis Achaeorum fuerunt qui, dissidentes in re publica, tum quoque minime inter se convenientes orationes habuerunt. [7] Diophanes senatui disceptationem omnium rerum permittebat: eos optime controversias inter Achaeos ac Lacedaemonios finituros esse; [8] Lycortas ex praeceptis Philopoemenis postulabat ut Achaeis ex foedere ac legibus suis quae decressent agere liceret, libertatemque sibi illibatam, cuius ipsi auctores essent, praestarent. [9] Magnae auctoritatis apud Romanos tum gens Achaeorum erat; novari tamen nihil de Lacedaemoniis placebat. Ceterum responsum ita perplexum fuit ut et Achaei sibi de Lacedaemone permissum acciperent, [10] et Lacedaemonii non omnia concessa iis interpretarentur. Hac potestate immodice Achaei ac superbe usi sunt. Philopoemeni continuatur magistratus. |