Ïåðåâîä À. È. Ñîëîïîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
44. (1) Ýìèëèé ñåòîâàë íà ëîâêîñòü è êîâàðñòâî ñâîåãî ïðîòèâíèêà êàê íà ÷òî-òî îáùåèçâåñòíîå è óòâåðæäàë, ÷òî òîò áóäåò òÿíóòü âðåìÿ, ÷òîáû íå ïîÿâëÿòüñÿ â Ðèì â êîíñóëüñòâî ñâîåãî âðàãà, è íà ñïîð ìåæäó êîíñóëàìè ïîòðà÷åíî áûëî äâà äíÿ. (2) Êàçàëîñü, ÷òî â ïðèñóòñòâèè Ôëàìèíèÿ íè÷åãî ðåøåíî áûòü íå ìîæåò. (3) Âîñïîëüçîâàëèñü ñëó÷àåì, êîãäà Ôëàìèíèé âäðóã çàáîëåë è íå ÿâèëñÿ â ñåíàò, òóò ïî ïðåäëîæåíèþ Ýìèëèÿ ñåíàò ïîñòàíîâèë, ÷òîáû àìáðàêèéöàì âåðíóëè âñå èõ èìóùåñòâî, (4) ÷òîáû îíè ïîëüçîâàëèñü ñâîáîäîé è ñîáñòâåííûìè çàêîíàìè, à ïîøëèíû, êàêèå çàõîòÿò, ìîãëè áû âçèìàòü è íà ñóøå, è íà ìîðå ïðè óñëîâèè, ÷òî îò íèõ áóäóò îñâîáîæäåíû ðèìëÿíå è ëàòèíû-ñîþçíèêè. (5) ×òî æå äî æàëîáû íà ïîõèùåíèå èçâàÿíèé è âñÿêèõ óêðàøåíèé èç ñâÿòèëèù è õðàìîâ, òî ðåøåíî áûëî ïî âîçâðàùåíèè Ìàðêà Ôóëüâèÿ â Ðèì äîëîæèòü îá ýòîì êîëëåãèè ïîíòèôèêîâ, ÷òîáû âñå áûëî ñäåëàíî â ñîîòâåòñòâèè ñ èõ ìíåíèåì. (6) Êîíñóë è ýòèì íå óäîâîëüñòâîâàëñÿ è ïîòîì, âîñïîëüçîâàâøèñü ìàëîëþäüåì â ñåíàòå, äîáàâèë ê ïðèíÿòîìó åùå îäíî ïîñòàíîâëåíèå — î òîì, ÷òî Àìáðàêèþ íåëüçÿ ñ÷èòàòü ãîðîäîì, êîòîðûé âçÿò ïðèñòóïîì124. (7) Ïîòîì, ïî ðåøåíèþ äåöåìâèðîâ, ïðîèñõîäèëî òðåõäíåâíîå ìîëåáñòâèå î çäðàâèè íàðîäà, òàê êàê â ãîðîäå è â ñåëåíèÿõ ñâèðåïñòâîâàëî ìîðîâîå ïîâåòðèå. (8) Ïîñëå ýòîãî ñîñòîÿëèñü Ëàòèíñêèå ïðàçäíåñòâà. Ñîâåðøèâ ïîëîæåííûå îáðÿäû è ñâÿùåííîäåéñòâèÿ, êîíñóëû çàâåðøèëè íàáîð (òîò è äðóãîé ïðåäïî÷ëè íîâîáðàíöåâ) è îòïðàâèëèñü â ïðîâèíöèþ, à âñåõ ñòàðûõ ñîëäàò ðàñïóñòèëè. (9) Ïî îòáûòèè êîíñóëîâ â Ðèì ÿâèëñÿ ïðîêîíñóë Ãíåé Ìàíëèé. Ïðåòîð Ñåðâèé Ñóëüïèöèé ñîáðàë äëÿ íåãî ñåíàò â õðàìå Áåëëîíû, (10) è Ìàíëèé, ñàì, äîëîæèâ î ñîâåðøåííûõ èì ïîäâèãàõ, ïîòðåáîâàë âîçäàòü çà íèõ ïî÷åñòè áåññìåðòíûì áîãàì, à åìó ïîçâîëèòü âñòóïèòü â ãîðîä ñ òðèóìôîì. (11) Ýòîìó, îäíàêî, âîñïðîòèâèëîñü áîëüøèíñòâî èç ñîñòîÿâøèõ ïðè íåì äåñÿòè ëåãàòîâ, è îñîáåííî Ëóöèé Ôóðèé Ïóðïóðåîí è Ëóöèé Ýìèëèé Ïàâåë. |
44. Cum Aemilius callidam malitiam inimici velut notam omnibus insimularet et tempus eum morando extracturum diceret, ne consule inimico Romam veniret, certamine consulum biduum absumptum est; [2] nec praesente Flaminio decerni quicquam videbatur posse. [3] Captata occasio est, cum aeger forte Flaminius abesset, et referente Aemilio senatus consultum factum est [4] ut Ambraciensibus suae res omnes redderentur; in libertate essent ac legibus suis uterentur; portoria quae vellent terra marique caperent, dum eorum immunes Romani ac socii nominis Latini essent; [5] signa aliaque ornamenta, quae quererentur ex aedibus sacris sublata esse, de iis, cum M. Fulvius Romam revertisset, placere ad collegium pontificum referri, et quod ii censuissent fieri. [6] Neque his contentus consul fuit, sed postea per infrequentiam adiecit senatus consultum, Ambraciam vi captam esse non videri. [7] Supplicatio inde ex decemvirorum decreto pro valetudine populi per triduum fuit, quia gravis pestilentia urbem atque agros vastabat. [8] Latinae inde fuerunt. Quibus religionibus liberati consules et dilectu perfecto — novis enim uterque maluit uti militibus — in provinciam profecti sunt, veteresque omnes dimiserunt. [9] Post consulum profectionem Cn. Manlius proconsul Romam venit; cui cum ab Ser. Sulpicio praetore senatus ad aedem Bellonae datus esset, [10] et ipse commemoratis rebus ab se gestis postulasset ut ob eas diis immortalibus honos haberetur sibique triumphanti urbem invehi liceret, [11] contradixerunt pars maior decem legatorum qui cum eo fuerant, et ante alios L. Furius Purpurio et L. Aemilius Paulus. |