Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXVIII, ãë. 44

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä À. È. Ñîëîïîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1983.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

44. (1) Ýìè­ëèé ñåòî­âàë íà ëîâ­êîñòü è êîâàð­ñòâî ñâî­åãî ïðî­òèâ­íè­êà êàê íà ÷òî-òî îáùå­èç­âåñò­íîå è óòâåð­æäàë, ÷òî òîò áóäåò òÿíóòü âðå­ìÿ, ÷òîáû íå ïîÿâ­ëÿòü­ñÿ â Ðèì â êîí­ñóëü­ñòâî ñâî­åãî âðà­ãà, è íà ñïîð ìåæ­äó êîí­ñó­ëà­ìè ïîòðà­÷å­íî áûëî äâà äíÿ. (2) Êàçà­ëîñü, ÷òî â ïðè­ñóò­ñò­âèè Ôëà­ìè­íèÿ íè÷å­ãî ðåøå­íî áûòü íå ìîæåò. (3) Âîñ­ïîëü­çî­âà­ëèñü ñëó­÷à­åì, êîãäà Ôëà­ìè­íèé âäðóã çàáî­ëåë è íå ÿâèë­ñÿ â ñåíàò, òóò ïî ïðåä­ëî­æå­íèþ Ýìè­ëèÿ ñåíàò ïîñòà­íî­âèë, ÷òîáû àìáðà­êèé­öàì âåð­íó­ëè âñå èõ èìó­ùå­ñòâî, (4) ÷òîáû îíè ïîëü­çî­âà­ëèñü ñâî­áî­äîé è ñîá­ñò­âåí­íû­ìè çàêî­íà­ìè, à ïîøëè­íû, êàêèå çàõîòÿò, ìîã­ëè áû âçè­ìàòü è íà ñóøå, è íà ìîðå ïðè óñëî­âèè, ÷òî îò íèõ áóäóò îñâî­áîæ­äå­íû ðèì­ëÿíå è ëàòè­íû-ñîþç­íè­êè. (5) ×òî æå äî æàëî­áû íà ïîõè­ùå­íèå èçâà­ÿ­íèé è âñÿ­êèõ óêðà­øå­íèé èç ñâÿ­òè­ëèù è õðà­ìîâ, òî ðåøå­íî áûëî ïî âîç­âðà­ùå­íèè Ìàð­êà Ôóëü­âèÿ â Ðèì äîëî­æèòü îá ýòîì êîë­ëå­ãèè ïîí­òè­ôè­êîâ, ÷òîáû âñå áûëî ñäå­ëà­íî â ñîîò­âåò­ñò­âèè ñ èõ ìíå­íè­åì. (6) Êîí­ñóë è ýòèì íå óäî­âîëü­ñò­âî­âàë­ñÿ è ïîòîì, âîñ­ïîëü­çî­âàâ­øèñü ìàëî­ëþ­äüåì â ñåíà­òå, äîáà­âèë ê ïðè­íÿ­òî­ìó åùå îäíî ïîñòà­íîâ­ëå­íèå — î òîì, ÷òî Àìáðà­êèþ íåëü­çÿ ñ÷è­òàòü ãîðî­äîì, êîòî­ðûé âçÿò ïðè­ñòó­ïîì124.

(7) Ïîòîì, ïî ðåøå­íèþ äåöåì­âè­ðîâ, ïðî­èñ­õî­äè­ëî òðåõ­äíåâ­íîå ìîëåá­ñò­âèå î çäðà­âèè íàðî­äà, òàê êàê â ãîðî­äå è â ñåëå­íè­ÿõ ñâè­ðåï­ñò­âî­âà­ëî ìîðî­âîå ïîâåò­ðèå. (8) Ïîñëå ýòî­ãî ñîñòî­ÿ­ëèñü Ëàòèí­ñêèå ïðàçä­íå­ñòâà. Ñîâåð­øèâ ïîëî­æåí­íûå îáðÿäû è ñâÿ­ùåí­íî­äåé­ñò­âèÿ, êîí­ñó­ëû çàâåð­øè­ëè íàáîð (òîò è äðó­ãîé ïðåä­ïî­÷ëè íîâî­áðàí­öåâ) è îòïðà­âè­ëèñü â ïðî­âèí­öèþ, à âñåõ ñòà­ðûõ ñîë­äàò ðàñ­ïó­ñòè­ëè.

(9) Ïî îòáû­òèè êîí­ñó­ëîâ â Ðèì ÿâèë­ñÿ ïðî­êîí­ñóë Ãíåé Ìàí­ëèé. Ïðå­òîð Ñåð­âèé Ñóëü­ïè­öèé ñîáðàë äëÿ íåãî ñåíàò â õðà­ìå Áåë­ëî­íû, (10) è Ìàí­ëèé, ñàì, äîëî­æèâ î ñîâåð­øåí­íûõ èì ïîäâè­ãàõ, ïîòðå­áî­âàë âîçäàòü çà íèõ ïî÷å­ñòè áåñ­ñìåðò­íûì áîãàì, à åìó ïîç­âî­ëèòü âñòó­ïèòü â ãîðîä ñ òðè­óì­ôîì. (11) Ýòî­ìó, îäíà­êî, âîñ­ïðî­òè­âè­ëîñü áîëü­øèí­ñòâî èç ñîñòî­ÿâ­øèõ ïðè íåì äåñÿ­òè ëåãà­òîâ, è îñî­áåí­íî Ëóöèé Ôóðèé Ïóð­ïó­ðå­îí è Ëóöèé Ýìè­ëèé Ïàâåë.

44. Cum Aemi­lius cal­li­dam ma­li­tiam ini­mi­ci ve­lut no­tam om­ni­bus in­si­mu­la­ret et tem­pus eum mo­ran­do extrac­tu­rum di­ce­ret, ne con­su­le ini­mi­co Ro­mam ve­ni­ret, cer­ta­mi­ne con­su­lum bi­duum ab­sumptum est; [2] nec prae­sen­te Fla­mi­nio de­cer­ni quic­quam vi­de­ba­tur pos­se. [3] Cap­ta­ta oc­ca­sio est, cum aeger for­te Fla­mi­nius abes­set, et re­fe­ren­te Aemi­lio se­na­tus con­sul­tum fac­tum est [4] ut Ambra­cien­si­bus suae res om­nes red­de­ren­tur; in li­ber­ta­te es­sent ac le­gi­bus suis ute­ren­tur; por­to­ria quae vel­lent ter­ra ma­ri­que ca­pe­rent, dum eorum im­mu­nes Ro­ma­ni ac so­cii no­mi­nis La­ti­ni es­sent; [5] sig­na alia­que or­namen­ta, quae que­re­ren­tur ex aedi­bus sac­ris sub­la­ta es­se, de iis, cum M. Ful­vius Ro­mam re­ver­tis­set, pla­ce­re ad col­le­gium pon­ti­fi­cum re­fer­ri, et quod ii cen­suis­sent fie­ri. [6] Ne­que his con­ten­tus con­sul fuit, sed pos­tea per infre­quen­tiam adie­cit se­na­tus con­sul­tum, Ambra­ciam vi cap­tam es­se non vi­de­ri.

[7] Suppli­ca­tio in­de ex de­cem­vi­ro­rum dec­re­to pro va­le­tu­di­ne po­pu­li per tri­duum fuit, quia gra­vis pes­ti­len­tia ur­bem at­que ag­ros vas­ta­bat. [8] La­ti­nae in­de fue­runt. Qui­bus re­li­gio­ni­bus li­be­ra­ti con­su­les et di­lec­tu per­fec­to — no­vis enim uter­que ma­luit uti mi­li­ti­bus — in pro­vin­ciam pro­fec­ti sunt, ve­te­res­que om­nes di­mi­se­runt.

[9] Post con­su­lum pro­fec­tio­nem Cn. Man­lius pro­con­sul Ro­mam ve­nit; cui cum ab Ser. Sul­pi­cio prae­to­re se­na­tus ad aedem Bel­lo­nae da­tus es­set, [10] et ip­se com­me­mo­ra­tis re­bus ab se ges­tis pos­tu­las­set ut ob eas diis im­mor­ta­li­bus ho­nos ha­be­re­tur si­bi­que tri­um­phan­ti ur­bem in­ve­hi li­ce­ret, [11] contra­di­xe­runt pars maior de­cem le­ga­to­rum qui cum eo fue­rant, et an­te alios L. Fu­rius Pur­pu­rio et L. Aemi­lius Pau­lus.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 124Ïîñòà­íîâ­ëå­íèå ýòî áûëî íåáåç­îñíî­âà­òåëü­íûì. Ñð. âûøå, ãë. 9, 9, à òàê­æå: Àâë Ãåë­ëèé, V, 6, 25 (îòðû­âîê èç ðå÷è Êàòî­íà).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003845 1364003846 1364003847