49. Óëüïèàí â 23-é êíèãå «Êîììåíòàðèåâ ê Ñàáèíó».
( pr.) Åñëè îòêàç áóäåò îñòàâëåí â ïîëüçó êîãî-òî, êîãäà òîìó áóäåò 14 ëåò, ìû ïîëüçóåìñÿ îïðåäåëåííûì ïðàâîì: 14 ëåò åìó áóäåò òîãäà, êîãäà èñïîëíèòñÿ; Ìàðöåëë íàïèñàë, ÷òî òàê ïîñòàíîâèë èìïåðàòîð.
( 1) Ñëåäîâàòåëüíî, êîãäà (ëåãàò) áûë îñòàâëåí òàê: «Êîãäà äîñòèãíåò ÷åòûðíàäöàòîãî ãîäà, ðàâíûìè äîëÿìè â òå÷åíèå òðåõ ëåò », è â ìîìåíò ñìåðòè (çàâåùàòåëÿ) åìó îêàæåòñÿ 17 ëåò, ëåãàò âñòóïèò â ñèëó íåìåäëåííî. Òî÷íî òàê æå è åñëè îêàæåòñÿ 15 ëåò, (ëåãàò) ñòàíåò ïðè÷èòàòüñÿ (ïîëíîñòüþ) ïî èñòå÷åíèè äâóõëåòíåãî ñðîêà; åñëè 16 — áóäåò ïðè÷èòàòüñÿ ñïóñòÿ ãîä; åñëè íå õâàòàåò ìåñÿöåâ äî 17-ëåòèÿ, òî îí ïðè÷èòàåòñÿ â òå÷åíèå îñòàâøèõñÿ ìåñÿöåâ. Ýòî òàê, åñëè (çàâåùàòåëü) îñòàâèë îòêàç òàêèì îáðàçîì, ñ÷èòàÿ, ÷òî (îòêàçîïîëó÷àòåëþ) ìåíüøå 14 ëåò, õîòÿ òîò óæå âûøåë çà ýòîò âîçðàñò; åñëè æå îí çíàë, òî ìû ïðèáàâèì òðè ãîäà íà ïðåäîñòàâëåíèå ëåãàòà ñî äíÿ ñîñòàâëåíèÿ çàâåùàíèÿ.
( 2) Âåäü òàêîé ëåãàò îáñòàâëåí è óñëîâèåì, è ñðîêîì: óñëîâèåì — ïîêóäà èñïîëíèòñÿ 14 ëåò, à ïîòîì — ñðîêîì.
( 3) È ïîýòîìó åñëè (ëåãàòàðèé) óìðåò äî äîñòèæåíèÿ 14 ëåò, íàñëåäíèêó íè÷åãî íå ïåðåéäåò; ïîñëå, êîíå÷íî, ïåðåõîäèò ê íàñëåäíèêó. Åñëè æå âî âðåìÿ ñîñòàâëåíèÿ çàâåùàíèÿ ñûíó îêàæåòñÿ ìåíüøå 14 ëåò, ÿ ïîëàãàþ, ÷òî âðåìÿ ïðåäîñòàâëåíèÿ ðàâíûìè äîëÿìè â òå÷åíèå òðåõ ëåò íà÷èíàåòñÿ ñðàçó æå ñî äíÿ, êîãäà èñïîëíèòñÿ 14 ëåò, <åñëè òîëüêî íå áóäåò äîêàçàíî, ÷òî çàâåùàòåëü èìåë â âèäó èíîå >27.
( 4) Åñëè ÿ îòêàæó Òèöèþ ïî çàâåùàíèþ 10, êîòîðûå åìó äîëæåí, è ïîïðîøó èõ æå âûäàòü êðåäèòîðó, ôèäåèêîìèññ â îòíîøåíèè êðåäèòîðà íå èìååò ñèëû, òàê êàê åìó ýòî íè ê ÷åìó, à íàñëåäíèê ìîæåò ïðåäúÿâèòü èñê ê îòêàçîïîëó÷àòåëþ, ïîòîìó ÷òî åìó ñàìîìó âûãîäíåå ðàñïëàòèòüñÿ ñ êðåäèòîðîì, ÷òîáû òîò íå ïðèâëåê åãî ê ñóäó: ñëåäîâàòåëüíî, èç-çà ýòîãî ëåãàò áóäåò èìåòü ñèëó.
( 5) Íî åñëè çàâåùàòåëü áûë äîëæåí ìíå 10, ïðåäîñòàâèâ ïîðó÷èòåëÿ, ïðàâî èñòðåáîâàòü ôèäåèêîìèññ ïðèíàäëåæèò íå òîëüêî íàñëåäíèêó, íî è ïîðó÷èòåëþ: âåäü åìó ïðåäïî÷òèòåëüíåå ðàñïëàòèòüñÿ ñî ìíîé, íåæåëè, áóäó÷è ïðèâëå÷åííûì ê ñóäó, ñàìîìó ïðåäúÿâëÿòü èñê èç äîãîâîðà ïîðó÷åíèÿ; è íå èìååò çíà÷åíèÿ, ïëàòåæåñïîñîáåí îí èëè íåò.
( 6) Þëèàí â 39-é êíèãå äèãåñò ïèøåò: åñëè ïîðó÷èòåëü îòêàçàë ïî çàâåùàíèþ êðåäèòîðó òî, ÷òî åìó äîëæåí, äåéñòâèòåëåí ëè ëåãàò? È ãîâîðèò: êîíå÷íî, ó êðåäèòîðà â ýòîì íèêàêîãî èíòåðåñà íåò, à ó äîëæíèêà èìååòñÿ èñê î ëåãàòå, èáî åìó ïðåäïî÷òèòåëüíåå ñàìîìó îñâîáîäèòüñÿ, âåäü íàñëåäíèê ïîðó÷èòåëÿ ïðèâëå÷ü åãî ê ñóäó íå ñìîæåò.
( 7) À åñëè òîò æå ïîðó÷èòåëü îñòàâèò îòêàç â ïîëüçó Òèöèÿ è åãî æå îáðåìåíèò ôèäåèêîìèññîì, ÷òîáû îí ðàñïëàòèëñÿ ñ êðåäèòîðîì, òî è äîëæíèê, è íàñëåäíèê ïîðó÷èòåëÿ áóäóò èìåòü ïðàâî ïðåäúÿâèòü èñê ê Òèöèþ íà îñíîâàíèè ôèäåèêîìèññà, òàê êàê èì îáîèì âûãîäíî, ÷òîáû ëåãàòàðèé ðàñïëàòèëñÿ ïî äîëãó.
( 8) Ñëåäóåò òàêæå ïîìíèòü, ÷òî òîò, êîãî îáÿçûâàþò òîëüêî «ïðîäàòü ïîìåñòüå », îáÿçàí ñäåëàòü ýòî íå áåñïëàòíî, íî ëèøü òàê, ÷òîáû ïðîäàòü ïî èñòèííîé öåíå.
( 9) À åñëè áûë îáÿçàí ñäåëàòü ýòî çà îïðåäåëåííóþ öåíó, äîëæåí áóäåò ïðîäàòü çà ñòîëüêî, çà ñêîëüêî áûë îáÿçàí.
|
49. Ulpianus libro vicesimo tertio ad Sabinum
B. 44, 1, 47 (pr.) Si cui legetur, cum quattuordecim annorum erit, certo iure utimur, ut tunc sit quattuordecim annorum, cum impleverit: et ita imperatorem decrevisse Marcellus scripsit.
(1) Ergo cum esset sic relictum: «cum ad quartum decimum annum pervenisset, annua bima trima die», et decem et septem annorum mortis tempore inveniatur, praesens legatum erit. proinde si quindecim annorum, consequenter dicemus post biennium deberi: si sedecim, post annum debebitur: si menses desint ad septimum decimum annum, residuis mensibus debetur. haec ita, si putans minorem esse quattuordecim annorum, cum iam excessisset, sic legavit: si vero scit, triennium ad legati praestationem ex die testamenti facti numerabimus.
(2) Hoc autem legatum et condicionale est et in diem, condicionale tamdiu, quamdiu quartus decimus annus sit completus, postea in diem.
(3) Et ideo si quidem ante quartum decimum annum decesserit, ad heredem nihil transit: certe postea ad heredem transfert. quod si testamenti facti tempore minor quattuordecim annis filius inveniatur, puto tempus annua bima trima die praestationis ex die completi quarti decimi anni statim cedere, nisi evidens alia mens probaretur testatoris aliud sentientis.
(4) Si Titio decem quae ego debeo legavero et rogavero eadem creditori praestare, fideicommissum quidem in creditoris persona non valet, quia nihil eius interest, heres vero potest cum legatario agere, quia ipsius interest creditori solvi, ne eum conveniat: ergo propter hoc valebit legatum.
(5) Sed si testator decem mihi sub fideiussore debuit, fideicommissi petitio non solum heredi, sed et fideiussori competit: interest enim eius solvi mihi, quam ipsum conventum mandati actionem intendere: nec interest, solvendo sit nec ne.
(6) Iulianus libro trigesimo nono digestorum scribit, si fideiussor creditori legasset quod ei deberet, an legatum valeret. et ait creditoris quidem nihil interesse, verum debitorem habere ex testamento actionem: interest enim ipsius liberari, quippe conveniri a fideiussoris herede non poterit.
(7) Quod si idem fideiussor Titio leget et fidei eius commiserit, ut creditori solvat, et debitor et fideiussoris heres agere cum Titio ex causa fideicommissi poterunt, quia utriusque interest legatarium solvere.
(8) Meminisse autem oportet eum, qui damnatur hoc solum «fundum vendere», non gratis damnari hoc facere, sed hoc solum, ut vendat vero pretio.
(9) Quod si certo pretio sit damnatus facere, necesse habebit tanti vendere, quanti damnatus est.
|