50. Óëüïèàí â 24-é êíèãå «Êîììåíòàðèåâ ê Ñàáèíó».
( pr.) Åñëè ðàá íàõîäèòñÿ â ñîáñòâåííîñòè íåñêîëüêèõ ãîñïîä, òî îñòàâëåííûé åìó çàâåùàòåëüíûé îòêàç ïðèîáðåòàåòñÿ èìè ñîðàçìåðíî äîëÿì â ñîáñòâåííîñòè.
( 1) Åñëè ñóäüÿ ïî äåëó î íàñëåäñòâå âûíåñåò ðåøåíèå ïðîòèâ íàñëåäíèêà, êîòîðûé íå çàùèùàë ñâîåãî äåëà èëè çàùèùàë åãî íåèñêðåííå, ëåãàòàðèÿì ýòî íè÷óòü íå ïîâðåäèò. À åñëè ñóäåáíîå ðåøåíèå âûíåñåíî íåñïðàâåäëèâî, îäíàêî îí íå ñòàë îáæàëîâàòü? Ïðè÷èíåííàÿ åìó íåñïðàâåäëèâîñòü ëåãàòàðèÿì íå ïîâðåäèò, êàê è Ñàáèí îïðåäåëèë. Åñëè æå (ñóäüÿ) âûíåñåò ðåøåíèå â ïîëüçó ïîäíàçíà÷åííîãî (íàñëåäíèêà), ðàññìîòðèì, îòâå÷àåò ëè îí ïî èñêó ëåãàòàðèåâ: êîëü ñêîðî ýòî ñóäåáíîå ðåøåíèå óñòàíàâëèâàåò ïðàâî, îòíîñÿùååñÿ ê íåìó ñàìîìó, íåóæåëè îí îòâå÷àåò ïåðåä ëåãàòàðèÿìè? Âåäü íåëüçÿ, ÷òîáû ñòîëü íå÷åñòíî íàõîäèë ñåáå îïðàâäàíèÿ òîò, â ÷üþ ïîëüçó äåëî áûëî áëàãîñêëîííî ðåøåíî. Òàê ÷òî áóäåò îí îòâå÷àòü è ïåðåä ëåãàòàðèÿìè, êàê ïåðåä êðåäèòîðàìè.
( 2) Åñëè êòî-òî äî òîãî, êàê ñîñòîèòñÿ ðàçáèðàòåëüñòâî ïî äåëó î ïîâåäåíèè äîìàøíèõ ðàáîâ, âñòóïèò â íàñëåäñòâî èëè íå îòîìñòèò çà óáèéñòâî çàâåùàòåëÿ, èìååò ìåñòî èñòðåáîâàíèå ëåãàòîâ ïðîòèâ ôèñêà. À ÷òî æå, åñëè ôèñê èìóùåñòâî íå ïðèìåò? Ïî íåîáõîäèìîñòè áðåìÿ ðàñ÷åòà ïî ëåãàòàì ëÿæåò íà íàñëåäíèêà. Íî åñëè âûñòàâèë âìåñòî ñåáÿ äîíîñ÷èêà, ÷òîáû ëèøèòüñÿ íàñëåäñòâà ïî ñóäó è èçáàâèòüñÿ îò îáðåìåíåíèé, ëèáî íåäîñòàòî÷íî ïîëíî îòñòàèâàë ñâîå äåëî, îí íå îñâîáîæäàåòñÿ (îò îòâåòñòâåííîñòè ïåðåä ëåãàòàðèÿìè), ïî ïðèìåðó òîãî, êòî íåèñêðåííå ñóäèëñÿ ïî ïîâîäó íàñëåäñòâà.
( 3) Åñëè îòêàçàíî îïðåäåëåííîå ÷èñëî ìîíåò è íå ÿñíî, êàêèå èìåííî, ñëåäóåò èçó÷èòü ïðåæäå âñåãî îáû÷àè îòöà ñåìåéñòâà, çàòåì òîé ìåñòíîñòè, â êîòîðîé îí ïðîæèâàë. Íî òàêæå (ñëåäóåò ðàññìîòðåòü) è æåëàíèå îòöà ñåìåéñòâà, è ïîëîæåíèå ëåãàòàðèÿ èëè åãî áëèçîñòü (ê îòöó ñåìåéñòâà) è õîðîøèå (ñ íèì) ëè÷íûå îòíîøåíèÿ, à òàêæå ñëåäóåò ðàññìîòðåòü ïðåäøåñòâóþùèå èëè ïîñëåäóþùèå çàïèñè î (äåíåæíûõ ñóììàõ).
|
50. Ulpianus libro vicesimo quarto ad Sabinum
B. 44, 1, 48 (pr.) Si servus plurium sit, pro dominii portione legatum ei relictum adquiret.
(1) Si hereditatis iudex contra heredem pronuntiaverit non agentem causam vel lusorie agentem, nihil hoc nocebit legatariis. quid ergo, si per iniuriam fuerit pronuntiatum, non tamen provocavit? iniuria ei facta non nocebit legatariis, ut et Sabinus significat. si tamen secundum substitutum pronuntiet, an ille legatariis teneatur, videamus: et cum ius facit haec pronuntiatio quod attinet ad ipsius personam, numquid legatariis teneatur? nec enim tam improbe causari potest secundum se iudicatum per gratiam. respondebit igitur et legatariis, ut creditoribus.
(2) Si quis ante quaestionem de familia habitam adierit hereditatem vel necem testatoris non defenderit, legatorum persecutio adversus fiscum locum habet. quid tamen, si fiscus bona non adgnoscat? ex necessitate redundabit onus legatorum ad heredem. sed si subiecit delatorem sibi, ut ei hereditas abiudicetur et oneribus careret, vel minus plene defendit causam, non se exonerat exemplo eius, qui collusorie de hereditate litigavit.
(3) Si numerus nummorum legatus sit neque apparet quales sunt legati, ante omnia ipsius patris familias consuetudo, deinde regionis, in qua versatus est, exquirenda est: sed et mens patris familiae et legatarii dignitas vel caritas et necessitudo, item earum quae praecedunt vel quae sequuntur summarum scripta sunt spectanda.
|