Íà ãëàâíóþ | Àíòè÷íàÿ ëèòåðàòóðà | Ðèìñêîå ïðàâî | Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà
Ñâîä ãðàæäàíñêîãî ïðàâà

Äèãåñòû Þñòèíèàíà

Êí. 30, ôð. 50

Äèãåñòû Þñòèíèàíà. Ò. 5 (1). Êí. 28—32. Ì.: «Ñòàòóò», 2004.
Ïåðåâîä ñ ëàò. Å. Â. Ëÿïóñòèíîé.
Îáù. ðåäàêöèÿ ïåðåâîäà: Ë. Ë. Êîôàíîâ; ðåäàêöèÿ ïåðåâîäà êí. 30: Å. À. Ñóõàíîâ.
Digesta Iustiniani Augusti. Ed. Mommsen — Krüger. Vol. II. Berolini, 1870.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
  • 50. Óëü­ïè­àí â 24-é êíè­ãå «Êîì­ìåí­òà­ðè­åâ ê Ñàáè­íó».
  • (pr.) Åñëè ðàá íàõî­äèò­ñÿ â ñîá­ñò­âåí­íî­ñòè íåñêîëü­êèõ ãîñ­ïîä, òî îñòàâ­ëåí­íûé åìó çàâå­ùà­òåëü­íûé îòêàç ïðè­îá­ðå­òà­åò­ñÿ èìè ñîðàç­ìåð­íî äîëÿì â ñîá­ñò­âåí­íî­ñòè.
  • (1) Åñëè ñóäüÿ ïî äåëó î íàñëåä­ñòâå âûíå­ñåò ðåøå­íèå ïðî­òèâ íàñëåä­íè­êà, êîòî­ðûé íå çàùè­ùàë ñâî­åãî äåëà èëè çàùè­ùàë åãî íåèñ­êðåííå, ëåãà­òà­ðè­ÿì ýòî íè÷óòü íå ïîâðåäèò. À åñëè ñóäåá­íîå ðåøå­íèå âûíå­ñå­íî íåñïðà­âåä­ëè­âî, îäíà­êî îí íå ñòàë îáæà­ëî­âàòü? Ïðè­÷è­íåí­íàÿ åìó íåñïðà­âåä­ëè­âîñòü ëåãà­òà­ðè­ÿì íå ïîâðåäèò, êàê è Ñàáèí îïðå­äå­ëèë. Åñëè æå (ñóäüÿ) âûíå­ñåò ðåøå­íèå â ïîëü­çó ïîä­íà­çíà­÷åí­íî­ãî (íàñëåä­íè­êà), ðàñ­ñìîò­ðèì, îòâå­÷à­åò ëè îí ïî èñêó ëåãà­òà­ðè­åâ: êîëü ñêî­ðî ýòî ñóäåá­íîå ðåøå­íèå óñòà­íàâ­ëè­âà­åò ïðà­âî, îòíî­ñÿ­ùå­å­ñÿ ê íåìó ñàìî­ìó, íåóæå­ëè îí îòâå­÷à­åò ïåðåä ëåãà­òà­ðè­ÿ­ìè? Âåäü íåëü­çÿ, ÷òîáû ñòîëü íå÷åñò­íî íàõî­äèë ñåáå îïðàâ­äà­íèÿ òîò, â ÷üþ ïîëü­çó äåëî áûëî áëà­ãî­ñêëîí­íî ðåøå­íî. Òàê ÷òî áóäåò îí îòâå­÷àòü è ïåðåä ëåãà­òà­ðè­ÿ­ìè, êàê ïåðåä êðåäè­òî­ðà­ìè.
  • (2) Åñëè êòî-òî äî òîãî, êàê ñîñòî­èò­ñÿ ðàç­áè­ðà­òåëü­ñòâî ïî äåëó î ïîâåäå­íèè äîìàø­íèõ ðàáîâ, âñòó­ïèò â íàñëåä­ñòâî èëè íå îòî­ìñòèò çà óáèé­ñòâî çàâå­ùà­òå­ëÿ, èìå­åò ìåñòî èñòðå­áî­âà­íèå ëåãà­òîâ ïðî­òèâ ôèñ­êà. À ÷òî æå, åñëè ôèñê èìó­ùå­ñòâî íå ïðè­ìåò? Ïî íåîá­õî­äè­ìî­ñòè áðå­ìÿ ðàñ­÷å­òà ïî ëåãà­òàì ëÿæåò íà íàñëåä­íè­êà. Íî åñëè âûñòà­âèë âìå­ñòî ñåáÿ äîíîñ­÷è­êà, ÷òîáû ëèøèòü­ñÿ íàñëåä­ñòâà ïî ñóäó è èçáà­âèòü­ñÿ îò îáðå­ìå­íå­íèé, ëèáî íåäî­ñòà­òî÷­íî ïîë­íî îòñòà­è­âàë ñâîå äåëî, îí íå îñâî­áîæ­äà­åò­ñÿ (îò îòâåò­ñò­âåí­íî­ñòè ïåðåä ëåãà­òà­ðè­ÿ­ìè), ïî ïðè­ìå­ðó òîãî, êòî íåèñ­êðåííå ñóäèë­ñÿ ïî ïîâî­äó íàñëåä­ñòâà.
  • (3) Åñëè îòêà­çà­íî îïðå­äå­ëåí­íîå ÷èñ­ëî ìîíåò è íå ÿñíî, êàêèå èìåí­íî, ñëå­äó­åò èçó­÷èòü ïðåæ­äå âñå­ãî îáû­÷àè îòöà ñåìåé­ñòâà, çàòåì òîé ìåñò­íî­ñòè, â êîòî­ðîé îí ïðî­æè­âàë. Íî òàê­æå (ñëå­äó­åò ðàñ­ñìîò­ðåòü) è æåëà­íèå îòöà ñåìåé­ñòâà, è ïîëî­æå­íèå ëåãà­òà­ðèÿ èëè åãî áëè­çîñòü (ê îòöó ñåìåé­ñòâà) è õîðî­øèå (ñ íèì) ëè÷­íûå îòíî­øå­íèÿ, à òàê­æå ñëå­äó­åò ðàñ­ñìîò­ðåòü ïðåä­øå­ñò­âó­þ­ùèå èëè ïîñëå­äóþ­ùèå çàïè­ñè î (äåíåæ­íûõ ñóì­ìàõ).
  • 50. Ul­pia­nus lib­ro vi­ce­si­mo quar­to ad Sa­bi­num
  • B. 44, 1, 48 (pr.) Si ser­vus plu­rium sit, pro do­mi­nii por­tio­ne le­ga­tum ei re­lic­tum ad­qui­ret.
  • (1) Si he­re­di­ta­tis iudex contra he­re­dem pro­nun­tia­ve­rit non agen­tem cau­sam vel lu­so­rie agen­tem, ni­hil hoc no­ce­bit le­ga­ta­riis. quid er­go, si per iniu­riam fue­rit pro­nun­tia­tum, non ta­men pro­vo­ca­vit? iniu­ria ei fac­ta non no­ce­bit le­ga­ta­riis, ut et Sa­bi­nus sig­ni­fi­cat. si ta­men se­cun­dum sub­sti­tu­tum pro­nun­tiet, an il­le le­ga­ta­riis te­nea­tur, vi­dea­mus: et cum ius fa­cit haec pro­nun­tia­tio quod at­ti­net ad ip­sius per­so­nam, num­quid le­ga­ta­riis te­nea­tur? nec enim tam impro­be cau­sa­ri po­test se­cun­dum se iudi­ca­tum per gra­tiam. res­pon­de­bit igi­tur et le­ga­ta­riis, ut cre­di­to­ri­bus.
  • (2) Si quis an­te quaes­tio­nem de fa­mi­lia ha­bi­tam adie­rit he­re­di­ta­tem vel ne­cem tes­ta­to­ris non de­fen­de­rit, le­ga­to­rum per­se­cu­tio ad­ver­sus fis­cum lo­cum ha­bet. quid ta­men, si fis­cus bo­na non adgnos­cat? ex ne­ces­si­ta­te re­dun­da­bit onus le­ga­to­rum ad he­re­dem. sed si su­bie­cit de­la­to­rem si­bi, ut ei he­re­di­tas abiu­di­ce­tur et one­ri­bus ca­re­ret, vel mi­nus ple­ne de­fen­dit cau­sam, non se exo­ne­rat exemplo eius, qui col­lu­so­rie de he­re­di­ta­te li­ti­ga­vit.
  • (3) Si nu­me­rus num­mo­rum le­ga­tus sit ne­que ap­pa­ret qua­les sunt le­ga­ti, an­te om­nia ip­sius pat­ris fa­mi­lias con­sue­tu­do, dein­de re­gio­nis, in qua ver­sa­tus est, ex­qui­ren­da est: sed et mens pat­ris fa­mi­liae et le­ga­ta­rii dig­ni­tas vel ca­ri­tas et ne­ces­si­tu­do, item earum quae prae­ce­dunt vel quae se­quun­tur sum­ma­rum scrip­ta sunt spec­tan­da.
ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1496002023 1496002029 1496002030 3303001051 3303001052 3303001053