Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà II, ãë. 15

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Í. À. Ïîçäíÿêîâîé. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: W. Weissenborn, H. J. Müller, 1898.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7

15. (1) Çàòåì Ñïó­ðèé Ëàð­öèé è Òèò Ãåð­ìè­íèé ñòà­ëè êîí­ñó­ëà­ìè, çà íèìè — Ïóá­ëèé Ëóêðå­öèé è Ïóá­ëèé Âàëå­ðèé Ïóá­ëè­êî­ëà [507—506 ãã.].  òîì ãîäó â ïîñëåä­íèé ðàç ïðè­øëè ïîñëû îò Ïîð­ñå­íû õëî­ïîòàòü î âîç­âðà­ùå­íèè Òàðê­âè­íè­åâ íà öàð­ñòâî. Èì ñêà­çà­íî áûëî, ÷òî ñåíàò îòïðà­âèò ê öàðþ ñâî­èõ ïîñëîâ, è òîò­÷àñ áûëè ïîñëà­íû ïî÷òåí­íåé­øèå èç ñåíà­òî­ðîâ. (2) Íå ïîòî­ìó, ÷òî íå ìîã­ëè îòâå­òèòü êðàò­êî, ÷òî öàðåé íå ïðè­ìóò, ïðåä­ïî­÷ëè ïîñëàòü ê Ïîð­ñåíå âûáðàí­íûõ ñåíà­òî­ðîâ, íå äàâàÿ åãî ïîñëàì îòâåò â Ðèìå; ñäå­ëà­íî áûëî òàê äëÿ òîãî, ÷òîáû íàâå÷­íî ïîêîí­÷èòü ñ ðàç­ãî­âî­ðîì îá ýòîì äåëå è íå áåðåäèòü ñåð­äåö ïîñëå ñòîëü­êèõ âçà­èì­íûõ áëà­ãî­äå­ÿ­íèé, èáî ïðî­ñèë öàðü î òîì, ÷òî ïðî­òèâ­íî ñâî­áî­äå ðèì­ñêî­ãî íàðî­äà, è ðèì­ëÿíå, åñëè ñàìè ñâî­åé ïîãè­áå­ëè íå õîòå­ëè, ñ.76 äîëæ­íû áûëè îòêà­çàòü òîìó, êîìó íè â ÷åì îòêà­çàòü íå æåëà­ëè áû. (3) Íå âî âëà­ñòè öàðåé, íî âî âëà­ñòè ñâî­áî­äû íàõî­äèò­ñÿ ðèì­ñêèé íàðîä; óæå ðåøå­íî, ÷òî ñêî­ðåå âðà­ãàì, íåæå­ëè öàðÿì, ðàñ­ïàõ­íóò îíè âîðîòà; êîíåö ñâî­áî­äû â èõ Ãîðî­äå áóäåò è êîí­öîì Ãîðî­äà — òàêîâ îáùèé ãëàñ. (4) Ïîñå­ìó è ïðî­ñÿò îíè, åñëè õî÷åò öàðü áëà­ãî­ïî­ëó­÷èÿ Ðèìó, ïóñòü ïîç­âî­ëèò èì îñòàòü­ñÿ ñâî­áîä­íû­ìè. (5) Öàðü, ïîêî­ðåí­íûé èõ ïî÷òè­òåëü­íî­ñòüþ, îòâå­òèë: «Åñëè ýòî ñòîëü òâåð­äî è íåïðå­ëîæ­íî, òî íå ñòà­íó ÿ áîëåå äîêó­÷àòü íàïðàñ­íû­ìè ïðîñü­áà­ìè è îáìà­íû­âàòü Òàðê­âè­íè­åâ íàäåæ­äîé íà ïîìîùü, êîòî­ðóþ íå ìîãó îêà­çàòü. Äëÿ ìèðà èëè äëÿ âîé­íû, ïóñòü èùåò îí ïðè­ñòà­íè­ùà â äðó­ãîì ìåñòå, ÷òîáû íå íàðó­øàòü ìîå­ãî ñ âàìè ñîãëà­ñèÿ». (6) Ñëî­âî ñâîå ïîä­êðå­ïèë îí äåëîì åùå áîëåå äðó­æå­ñò­âåí­íûì: âåð­íóë îñòà­âàâ­øèõ­ñÿ ó íåãî çàëîæ­íè­êîâ è âîç­âðà­òèë çåì­ëè âåé­ÿí, îòíÿ­òûå èì ïî äîãî­âî­ðó, çàêëþ­÷åí­íî­ìó ïðè ßíè­êóëü­ñêîì õîë­ìå. (7) Ëèøàñü âñÿ­êîé íàäåæ­äû íà âîç­âðà­ùå­íèå, Òàðê­âè­íèé îòïðà­âèë­ñÿ èçãíàí­íè­êîì â Òóñêóë40 ê çÿòþ ñâî­å­ìó Ìàìè­ëèþ Îêòà­âèþ, à ó ðèì­ëÿí ñ Ïîð­ñå­íîþ óñòà­íî­âèë­ñÿ ïðî÷­íûé ìèð.

15. P. Luc­re­tius et P. Va­le­rius Pub­li­co­la, Sp. Lar­cius in­de et T. Her­mi­nius con­su­les fac­ti. eo an­no postre­mum le­ga­ti a Por­sin­na de re­du­cen­do in reg­num Tar­qui­nio ve­ne­runt. qui­bus cum res­pon­sum es­set mis­su­rum ad re­gem se­na­tum le­ga­tos, mis­si con­fes­tim ho­no­ra­tis­si­mus quis­que e pat­ri­bus: [2] non quin bre­vi­ter red­di res­pon­sum po­tue­rit, non re­ci­pi re­ges, ideo po­tius de­lec­tos pat­rum ad eum mis­sos, quam le­ga­tis eius Ro­mae da­re­tur res­pon­sum, sed ut in per­pe­tuum men­tio eius rei fi­ni­re­tur, neu in tan­tis mu­tuis be­ne­fi­ciis in vi­cem ani­mi sol­li­ci­ta­ren­tur, cum il­le pe­te­ret, quod contra li­ber­ta­tem po­pu­li Ro­ma­ni es­set, Ro­ma­ni, ni­si in per­ni­ciem suam fa­ci­les es­se vel­lent, ne­ga­rent, cui ni­hil ne­ga­tum vel­lent. [3] non in reg­no po­pu­lum Ro­ma­num, sed in li­ber­ta­te es­se. ita in­du­xis­se in ani­mum, hos­ti­bus po­tius quam re­gi­bus por­tas pa­te­fa­ce­re; ea es­se vo­ta om­nium, ut, qui li­ber­ta­ti erit in il­la ur­be fi­nis, idem ur­bi sit. [4] proin­de, si sal­vam es­se vel­let Ro­mam, ut pa­tia­tur li­be­ram es­se, ora­re. rex ve­re­cun­dia vic­tus [5] «quan­do id cer­tum at­que obsti­na­tum est» in­quit, «ne­que ego ob­tun­dam sae­pius eadem ne­qui­quam agen­do, nec Tar­qui­nios spe auxi­lii, quod nul­lum in me est, frustra­bor. ali­um hinc, seu bel­lo opus est seu quie­te, exi­lio quae­rant lo­cum, ne quid meam vo­bis­cum pa­cem dis­ti­neat.» [6] dic­tis fac­ta ami­cio­ra adie­cit: ob­si­dum quod re­li­quum erat red­di­dit, ag­rum Veien­tem foe­de­re ad Iani­cu­lum ic­to ademptum res­ti­tuit. [7] Tar­qui­nius spe om­ni re­di­tus in­ci­sa exu­la­tum ad ge­ne­rum Ma­mi­lium Oc­ta­vium Tus­cu­lum abiit. Ro­ma­nis pax fi­da ita cum Por­sin­na fuit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 40Ñì. âûøå êí. I, 49, 9 è ïðè­ìå÷. 147 ê êí. I.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364000216 1364000217 1364000218