Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà II, ãë. 55

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Í. À. Ïîçäíÿêîâîé. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: W. Weissenborn, H. J. Müller, 1898.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

55. (1) Ñðà­çó ïîñëå ýòîé ïàãóá­íåé­øåé ïîáåäû áûë îáú­ÿâ­ëåí íàáîð, è, ïîñêîëü­êó òðè­áó­íû áûëè çàïó­òà­íû, êîí­ñó­ëû ïðî­âå­ëè åãî áåñ­ïðå­ïÿò­ñò­âåí­íî. (2) Ïëå­áåè ìåæ òåì áîëü­øå ãíå­âà­ëèñü íà ìîë­÷à­íüå òðè­áó­íîâ, ÷åì íà ìîãó­ùå­ñòâî êîí­ñó­ëîâ, è ãîâî­ðè­ëè, ÷òî ñ èõ ñâî­áî­äîé ïîêîí­÷å­íî, ÷òî ñíî­âà âåð­íó­ëèñü ê ñòà­ðî­ìó. Ñ Ãåíó­öè­åì ïîãèá­ëà è ïîõî­ðî­íå­íà òðè­áóí­ñêàÿ âëàñòü. ×òîáû âûñòî­ÿòü ïðî­òèâ ñåíà­òî­ðîâ, íóæ­íî äóìàòü è äåé­ñò­âî­âàòü èíà­÷å, (3) à ïóòü ê ýòî­ìó òîëü­êî îäèí: ÷òîáû ïëå­áåè, ëèøåí­íûå âñÿ­êîé äðó­ãîé çàùè­òû, ñàìè ñåáÿ çàùè­ùà­ëè. Äâà­äöàòü ÷åòû­ðå ëèê­òî­ðà ñîñòî­ÿò ïðè êîí­ñó­ëàõ, è ñàìè îíè — ïëå­áåè; íåò âëà­ñòè ïðå­çðåí­íåå è áåñ­ñèëü­íåå, áûëè áû ëþäè, ñïî­ñîá­íûå åå ïðå­çè­ðàòü, à òî êàæ­äûé âíó­øà­åò ñåáå, ÷òî îíà âåëè­êà è ñòðàø­íà. (4) Òàêè­ìè ðå÷à­ìè îíè âîç­áóæ­äà­þò äðóã äðó­ãà, à ìåæ­äó òåì êîí­ñó­ëû ïîñëà­ëè ëèê­òî­ðà ê Âîëå­ðî­íó Ïóá­ëè­ëèþ, ïëå­áåþ, êîòî­ðûé îòêà­çû­âàë­ñÿ ñëó­æèòü ðÿäî­âûì, ïîòî­ìó ÷òî ïðåæ­äå áûë öåí­òó­ðè­î­íîì. (5) Âîëå­ðîí âçû­âà­åò ê òðè­áó­íàì. Òàê êàê íèêòî íå ïðè­øåë åìó íà ïîìîùü, êîí­ñó­ëû ïðè­êà­çû­âà­þò ðàçäåòü åãî è âûñå÷ü. «Îáðà­ùà­þñü ê íàðî­äó, — ãîâî­ðèò Âîëå­ðîí, — ïîñêîëü­êó òðè­áó­íàì ïðè­ÿò­íåé ñìîò­ðåòü, êàê ñåêóò ðèì­ñêî­ãî ãðàæ­äà­íè­íà, ÷åì ñàìèì ãèá­íóòü â ñâî­åé ïîñòå­ëè îò âàøèõ êèí­æà­ëîâ!» ×åì ãðîì­÷å êðè­÷àë îí, òåì îæå­ñòî­÷åí­íåå ðâàë ñ íåãî ëèê­òîð îäåæ­äó. (6) Òîãäà Âîëå­ðîí, êîòî­ðûé è ñàì áûë ñèëü­íåå, äà åùå ïîìî­ãà­ëè åìó çàñòóï­íè­êè, îòòîëê­íóâ ëèê­òî­ðà, áðî­ñà­åò­ñÿ â ãóùó òîë­ïû, ãäå íàè­áî­ëåå ãðî­ìîê áûë êðèê íåãî­äóþ­ùèõ, è îòòóäà óæå êðè­÷èò: «Âçû­âàþ, ìîëþ íàðîä î çàùè­òå! (7) Íà ïîìîùü, ãðàæ­äàíå, íà ïîìîùü, ñîðàò­íè­êè, íå÷å­ãî æäàòü îò òðè­áó­íîâ, êîòî­ðûì ñàìèì âïî­ðó èñêàòü âàøåé ïîìî­ùè!» (8)  âîç­áóæ­äå­íèè ëþäè ãîòî­âÿò­ñÿ áóä­òî ê áèò­âå; ñòà­ëî ÿñíî, ÷òî æäàòü ìîæ­íî ÷åãî óãîä­íî è íèêòî íè âî ÷òî íå ïîñòà­âèò íè îáùå­ñò­âåí­íîå, íè ÷àñò­íîå ïðà­âî. (9) Êîãäà êîí­ñó­ëû ÿâè­ëèñü íà ôîðóì âñòðå­òèòü ýòó ñòðàø­íóþ áóðþ, îíè óáåäè­ëèñü ñðà­çó, ÷òî áåç ñèëû âåëè­÷èå áåç­çà­ùèò­íî. Ëèê­òî­ðû áûëè èçáè­òû, ôàñ­êè ñëî­ìà­íû, à êîí­ñó­ëû ñ ôîðó­ìà áûëè çàãíà­íû â êóðèþ è íå çíà­ëè, êàê âîñ­ïîëü­çó­åò­ñÿ Âîëå­ðîí ñâî­åþ ïîáåäîé. (10) Êîãäà âîë­íå­íèå óëåã­ëîñü, îíè ñîçâà­ëè ñåíàò, ñòà­ëè ñåòî­âàòü íà ïðè­÷è­íåí­íûå èì îáèäû, íà íàñè­ëèå ïðî­ñòî­íà­ðî­äüÿ, íà äåð­çîñòü Âîëå­ðî­íà. (11) ñ.110 Íî íàä ìíî­æå­ñò­âîì ðàç­äðà­æåí­íûõ ãîëî­ñîâ âçÿ­ëî âåðõ ìíå­íèå ñòàð­øèõ ñåíà­òî­ðîâ, êîòî­ðûå íå çàõî­òå­ëè ñòàë­êè­âàòü ãíåâ ñåíà­òî­ðîâ ñ áåç­ðàñ­ñóä­ñò­âîì ïëå­áå­åâ.

55. sub hanc pes­si­mi exempli vic­to­riam di­lec­tus edi­ci­tur, pa­ven­ti­bus­que tri­bu­nis si­ne in­ter­ces­sio­ne ul­la con­su­les rem pe­ra­gunt. [2] tum ve­ro iras­ci plebs tri­bu­no­rum ma­gis si­len­tio quam con­su­lum im­pe­rio et di­ce­re ac­tum es­se de li­ber­ta­te sua, rur­sus ad an­ti­qua re­di­tum; cum Ge­nu­cio una mor­tuam ac se­pul­tam tri­bu­ni­ciam po­tes­ta­tem. aliud agen­dum ac co­gi­tan­dum, quo mo­do re­sis­ta­tur pat­ri­bus; [3] id autem unum con­si­lium es­se, ut se ip­sa plebs, quan­do aliud ni­hil auxi­lii ha­beat, de­fen­dat. quat­tuor et vi­gin­ti lic­to­res ap­pa­re­re con­su­li­bus et eos ip­sos ple­bis ho­mi­nes; ni­hil con­tempti­us ne­que in­fir­mius, si sint, qui con­tem­nant; si­bi quem­que ea mag­na at­que hor­ren­da fa­ce­re.

[4] his vo­ci­bus alii alios cum in­ci­tas­sent, ad Vo­le­ro­nem Pub­li­lium, de ple­be ho­mi­nem, quia, quod or­di­nes du­xis­set, ne­ga­ret se mi­li­tem fie­ri de­be­re, lic­tor mis­sus est a con­su­li­bus. [5] Vo­le­ro ap­pel­lat tri­bu­nos. cum auxi­lio ne­mo es­set, con­su­les spo­lia­ri ho­mi­nem et vir­gas ex­pe­di­ri iubent. «pro­vo­co» in­quit «ad po­pu­lum» Vo­le­ro, «quo­niam tri­bu­ni ci­vem Ro­ma­num in conspec­tu suo vir­gis cae­di ma­lunt quam ip­si in lec­to suo a vo­bis tru­ci­da­ri.» quo fe­ro­cius cla­mi­ta­bat, eo in­fes­tius cir­cumscin­de­re et spo­lia­re lic­tor. [6] tum Vo­le­ro, et prae­va­lens ip­se et adiu­van­ti­bus ad­vo­ca­tis re­pul­so lic­to­re, ubi in­dig­nan­tium pro se acer­ri­mus erat cla­mor, eo se in tur­bam con­fer­tis­si­mam re­ci­pit cla­mi­tans «pro­vo­co et fi­dem ple­bis inplo­ro. [7] ades­te ci­ves, ades­te com­mi­li­to­nes; ni­hil est, quod ex­pec­te­tis tri­bu­nos, qui­bus ip­sis vestro auxi­lio opus est.» [8] con­ci­ta­ti ho­mi­nes ve­lu­ti ad proe­lium se ex­pe­diunt; ap­pa­re­bat­que om­ne discri­men ades­se, ni­hil cui­quam sanctum non pub­li­ci fo­re, non pri­va­ti iuris. huic tan­tae tem­pes­ta­ti cum se con­su­les ob­tu­lis­sent, [9] fa­ci­le ex­per­ti sunt pa­rum tu­tam maies­ta­tem si­ne vi­ri­bus es­se. vio­la­tis lic­to­ri­bus, fas­ci­bus frac­tis e fo­ro in cu­riam con­pel­lun­tur, in­cer­ti, qua­te­nus Vo­le­ro exer­ce­ret vic­to­riam. [10] con­ti­cis­cen­te dein­de tu­mul­tu cum in se­na­tum vo­ca­ri ius­sis­sent, que­run­tur iniu­rias suas, vim ple­bis, Vo­le­ro­nis auda­ciam. [11] mul­tis fe­ro­ci­ter dic­tis sen­ten­tiis vi­ce­re se­nio­res, qui­bus ira pat­rum ad­ver­sus te­me­ri­ta­tem ple­bis cer­ta­ri non pla­cuit.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364000256 1364000257 1364000258