Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà IV, ãë. 14

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7

14. (1) Êîãäà íàçàâ­òðà äèê­òà­òîð, ðàñ­ñòà­âèâ ñòðà­æó, ïðè­øåë íà ôîðóì, ê íåìó ïîâåð­íó­ëèñü ïëå­áåè, ðàñ­òå­ðÿâ­øè­å­ñÿ îò íåîæè­äàí­íîé ïåðå­ìå­íû. (2) Ëþäè Ìåëèÿ, äà è îí ñàì, åùå íå ïîíÿ­ëè, ÷òî ìîùü ýòîé âëà­ñòè íàïðàâ­ëå­íà ïðî­òèâ íèõ, è, ïîêà íåïî­ñâÿ­ùåí­íûå â ñãî­âîð î öàð­ñêîé âëà­ñòè òîëü­êî ñïðà­øè­âà­ëè, èç-çà êàêèõ òàêèõ íàïà­ñòåé, èç-çà êàêîé âíå­çàï­íîé âîé­íû ó ãîñóäàð­ñòâà âîç­íèê­ëà íóæ­äà â äèê­òà­òó­ðå èëè â Êâèíê­öèè, êîòî­ðî­ìó ïåðå­âà­ëè­ëî çà âîñåìü­äå­ñÿò, (3) Ñåð­âè­ëèé, íà÷àëü­íèê êîí­íè­öû, ïîñëàí­íûé äèê­òà­òî­ðîì ê Ìåëèþ, ñêà­çàë åìó: «Òåáÿ âûçû­âà­åò äèê­òà­òîð». Ïîáëåä­íåâ, òîò ñïðî­ñèë çà÷åì, è, êîãäà Ñåð­âè­ëèé çàÿâèë, ÷òî íàäîá­íî åìó äåð­æàòü îòâåò, ÷òîáû ñíÿòü îáâè­íå­íèå, âíå­ñåí­íîå â ñåíàò Ìèíó­öè­åì, Ìåëèé ïîïÿ­òèë­ñÿ ê ñâî­èì è ïîíà­÷à­ëó, âûæèäàÿ, íå äàâàë­ñÿ. (4) Êîãäà æå ñëó­æè­òåëü ïî ïðè­êà­çó íà÷àëü­íè­êà êîí­íè­öû ïîâåë åãî, Ìåëèé ñ ïîìî­ùüþ ñïóò­íè­êîâ âûðâàë­ñÿ è ïîáå­æàë, ñëåç­íî óìî­ëÿÿ ðèì­ñêèõ ïëå­áå­åâ ïîâå­ðèòü åìó, ãîâî­ðÿ, ÷òî ïàò­ðè­öèè ðåøè­ëèñü ïîãó­áèòü åãî çà îêà­çàí­íûå èì ïëå­áå­ÿì áëà­ãî­äå­ÿ­íèÿ; (5) îí ìîëèë, ÷òîáû îíè ïîìîã­ëè åìó â ýòîò ðåøàþ­ùèé ÷àñ è íå äîïó­ñòè­ëè, ÷òîáû åãî óáè­âà­ëè ïðÿ­ìî ó íèõ íà ãëà­çàõ. (6) Àãà­ëà Ñåð­âè­ëèé äîãî­íÿ­åò êðè­÷à­ùå­ãî, çàêà­ëû­âà­åò åãî è, çàáðûç­ãàí­íûé êðî­âüþ, âîç­âû­øà­ÿñü íàä ñòîë­ïèâ­øè­ìè­ñÿ âîêðóã ìîëî­äû­ìè ïàò­ðè­öè­ÿ­ìè, îáú­ÿâ­ëÿ­åò äèê­òà­òî­ðó, ÷òî âûçâàí­íûé ê íåìó Ìåëèé îêà­çàë ñîïðî­òèâ­ëå­íèå è ïîä­ñòðå­êàë òîë­ïó, çà ÷òî è ïîïëà­òèë­ñÿ ïî çàñëó­ãàì.

(7) «×åñòü è õâà­ëà òåáå, Ãàé Ñåð­âè­ëèé, çà ñïà­ñå­íèå ãîñóäàð­ñòâà!» — îòâå­òèë äèê­òà­òîð.

14. pos­te­ro die dis­po­si­tis prae­si­diis cum in fo­rum des­cen­dis­set con­ver­sa­que in eum plebs no­vi­ta­te rei ac mi­ra­cu­lo es­set, et Mae­lia­ni at­que ip­se dux eorum in se in­ten­tam vim tan­ti im­pe­rii cer­ne­rent, [2] ex­per­tes con­si­lio­rum reg­ni qui tu­mul­tus, quod bel­lum re­pens aut dic­ta­to­riam maies­ta­tem aut Quincti­um post oc­to­ge­si­mum an­num rec­to­rem rei pub­li­cae quae­sis­set ro­gi­ta­rent, [3] mis­sus ab dic­ta­to­re Ser­vi­lius ma­gis­ter equi­tum ad Mae­lium «vo­cat te» in­quit, «dic­ta­tor.» cum pa­vi­dus il­le quid vel­let quae­re­ret Ser­vi­lius­que cau­sam di­cen­dam es­se pro­po­ne­ret cri­men­que a Mi­nu­cio de­la­tum ad se­na­tum di­luen­dum, [4] tunc Mae­lius re­ci­pe­re se in ca­ter­vam suo­rum, et pri­mum cir­cumspec­tans ter­gi­ver­sa­ri, postre­mo cum ap­pa­ri­tor ius­su ma­gistri equi­tum du­ce­ret, erep­tus a cir­cumstan­ti­bus fu­giensque fi­dem ple­bis Ro­ma­nae implo­ra­re, et oppri­mi se con­sen­su pat­rum di­ce­re, [5] quod ple­bi be­nig­ne fe­cis­set; ora­re ut opem si­bi ul­ti­mo in discri­mi­ne fer­rent ne­ve an­te ocu­los suos tru­ci­da­ri si­ne­rent. [6] haec eum vo­ci­fe­ran­tem ad­se­cu­tus Aha­la Ser­vi­lius obtrun­cat, res­per­sus­que cruo­re, sti­pa­tus ca­ter­va pat­ri­cio­rum iuve­num, dic­ta­to­ri re­nun­tiat vo­ca­tum ad eum Mae­lium re­pul­so ap­pa­ri­to­re con­ci­tan­tem mul­ti­tu­di­nem poe­nam me­ri­tam ha­be­re. [7] tum dic­ta­tor «mac­te vir­tu­te» in­quit, «C. Ser­vi­li, es­to li­be­ra­ta re pub­li­ca.»

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364000415 1364000416 1364000417