Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà IV, ãë. 34

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Ã. ×. Ãóñåéíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1922.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7

34. (1) Ñìå­øàâ­øèñü ñ âðà­ãà­ìè, îíè âîøëè â âîðîòà, âçî­áðà­ëèñü íà ñòå­íû è îòòóäà äàëè çíàòü ñâî­èì, ÷òî ãîðîä âçÿò. (2) Êàê òîëü­êî äèê­òà­òîð, ñàì ïðî­íèê­øèé â îñòàâ­ëåí­íûé íåïðè­ÿ­òå­ëåì ëàãåðü, çàìå­òèë ïîäàí­íûé çíàê, îí, ïðå­ëüñòèâ ñâî­èõ âîè­íîâ, óæå æàæ­äàâ­øèõ íà÷àòü ðàç­ãðàá­ëå­íèå ëàãå­ðÿ, åùå áîëü­øåé äîáû­÷åé â ãîðî­äå, ïîâåë èõ ê âîðîòàì è, î÷ó­òèâ­øèñü â ãîðîä­ñêèõ ñòå­íàõ, äâè­íóë­ñÿ ïðÿ­ìî ê êðå­ïî­ñòè, êóäà, êàê îí âèäåë, óñòðå­ìè­ëàñü òîë­ïà áåã­ëå­öîâ. (3)  ãîðî­äå ðåç­íÿ áûëà íå ìåíü­øå, ÷åì íà ïîëå áèò­âû, ïîêóäà ïðî­òèâ­íèê íå ïîáðî­ñàë îðó­æèÿ è íå ñäàë­ñÿ, ìîëÿ äèê­òà­òî­ðà î ïîùà­äå. È ãîðîä, è ëàãåðü áûëè ðàç­ãðàá­ëå­íû. (4) Íà ñëå­äóþ­ùèé äåíü êàæ­äûé âñàä­íèê-öåí­òó­ðè­îí ïîëó­÷èë ïî æðå­áèþ ïëåí­íè­êà, à òå, êòî âûêà­çàë îñî­áóþ äîá­ëåñòü, — äâî­èõ; îñòàâ­øèõ­ñÿ ïëåí­íûõ ïðî­äà­ëè â ðàá­ñòâî. È äèê­òà­òîð, âåð­íóâ­øèé­ñÿ ñ òðè­óì­ôîì â Ðèì âî ãëà­âå ïîáåäî­íîñ­íî­ãî è íàãðó­æåí­íî­ãî áîãà­òîé äîáû­÷åé âîé­ñêà, (5) ïðè­êà­çàë íà÷àëü­íè­êó êîí­íè­öû ñëî­æèòü ïîë­íî­ìî­÷èÿ, à çàòåì è ñàì, ñ ïðè­õî­äîì ìèðà, îòêà­çàë­ñÿ îò âëà­ñòè, êîòî­ðóþ øåñò­íà­äöà­òüþ äíÿ­ìè ðàíü­øå ïðè­íÿë ïåðåä ëèöîì ãðî­çèâ­øåé âîåí­íîé îïàñ­íî­ñòè.

(6) Íåêî­òî­ðûå àâòî­ðû ëåòî­ïè­ñåé ñîîá­ùà­þò, ÷òî â áèò­âå ñ âåé­ÿ­íà­ìè ó Ôèäåí ïðè­íè­ìàë ó÷à­ñòèå è ôëîò — òðóä­íîå äåëî, â êîòî­ðîå íåâîç­ìîæ­íî ïîâå­ðèòü, âåäü è òåïåðü ýòà ðåêà ñ.207 íåäî­ñòà­òî÷­íî øèðî­êà, à òîãäà, (7) íàñêîëü­êî ìû çíà­åì îò äðåâ­íèõ, îíà áûëà åùå ó́æå, ðàç­âå ÷òî ýòè ïèñà­òå­ëè, êàê âîäèò­ñÿ, â óãî­äó òùå­ñëà­âèþ îáú­ÿâè­ëè ïîáåäîé ôëîòà äåé­ñò­âèÿ íåñêîëü­êèõ ñóäå­íû­øåê, âîñ­ïðå­ïÿò­ñò­âî­âàâ­øèõ íåïðè­ÿ­òåëü­ñêîé ïåðå­ïðà­âå.

34. hi postquam mix­ti hos­ti­bus por­tam intra­ve­re, in mu­ros eva­dunt suis­que cap­ti op­pi­di sig­num ex mu­ro tol­lunt. [2] quod ubi dic­ta­tor conspe­xit — iam enim et ip­se in de­ser­ta hos­tium castra pe­net­ra­ve­rat, — cu­pien­tem mi­li­tem dis­cur­re­re ad prae­dam spe iniec­ta maio­ris in ur­be prae­dae ad por­tam du­cit re­cep­tus­que intra mu­ros in ar­cem, quo rue­re fu­gien­tium tur­bam vi­de­bat, per­git. [3] nec mi­nor cae­des in ur­be quam in proe­lio fuit, do­nec abiec­tis ar­mis ni­hil prae­ter vi­tam pe­ten­tes dic­ta­to­ri de­dun­tur. [4] urbs castra­que di­ri­piun­tur. pos­te­ro die sin­gu­lis cap­ti­vis ab equi­te ac cen­tu­rio­ni­bus sor­te duc­tis, et quo­rum exi­mia vir­tus fue­rat, bi­nis, aliis sub co­ro­na ve­nun­da­tis exer­ci­tum vic­to­rem opu­len­tum­que prae­da tri­um­phans dic­ta­tor Ro­mam re­du­xit; [5] ius­so­que ma­gistro equi­tum ab­di­ca­re se ma­gistra­tu ip­se dein­de ab­di­cat die sex­to de­ci­mo red­di­to in pa­ce im­pe­rio, quod in bel­lo tre­pi­dis­que re­bus ac­ce­pe­rat. [6] clas­si quo­que ad Fi­de­nas pug­na­tum cum Veien­ti­bus qui­dam in an­na­les ret­tu­le­re, rem aeque dif­fi­ci­lem at­que incre­di­bi­lem nec nunc la­to sa­tis ad hoc am­ne et tum ali­quan­to, [7] ut a ve­te­ri­bus ac­ce­pi­mus, ar­tio­re, ni­si in traiec­tu for­te flu­mi­nis pro­hi­ben­do ali­qua­rum na­vium con­cur­sum in mai­us, ut fit, ce­leb­ran­tes na­va­lis vic­to­riae va­num ti­tu­lum ap­pe­ti­ve­re.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364000435 1364000436 1364000437