Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà. Êîììåíòàðèé Í. Å. Áîäàíñêîé.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1924. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
55. (1) Ïåðåäàþò, ÷òî âñÿ ðå÷ü Êàìèëëà ïðîèçâåëà áîëüøîå âïå÷àòëåíèå, íî îñîáåííî òà åå ÷àñòü, â êîòîðîé ãîâîðèëîñü î áîãîáîÿçíåííîñòè. Îäíàêî ïîñëåäíèå ñîìíåíèÿ ðàçðåøèëà îäíà ê ìåñòó ïðîçâó÷àâøàÿ ôðàçà. Äåëî áûëî òàê. ×åðåç íåêîòîðîå âðåìÿ ñåíàò ñîáðàëñÿ â Ãîñòèëèåâîé êóðèè äëÿ îáñóæäåíèÿ ýòîãî âîïðîñà. Ñëó÷èëîñü, ÷òî òîãäà æå ÷åðåç ôîðóì ñòðîåì ïðîøëè êîãîðòû, âîçâðàùàâøèåñÿ èç êàðàóëà. Íà Êîìèöèè öåíòóðèîí âîñêëèêíóë: (2) «Çíàìåíîñåö, ñòàâü çíàìÿ! Ìû îñòàåìñÿ çäåñü». Óñëûõàâ ýòó êîìàíäó, ñåíàòîðû ïîñïåøèëè èç êóðèè, âîñêëèöàÿ, ÷òî îíè ïðèçíàþò åå ñ÷àñòëèâûì ïðåäçíàìåíîâàíèåì. Ñòîëïèâøèåñÿ òóò æå ïëåáåè îäîáðèëè èõ ðåøåíèå. Ïîñëå ýòîãî çàêîíîïðîåêò î ïåðåñåëåíèè áûë îòêëîíåí, è âñå ñîîáùà ïðèñòóïèëè ê îòñòðàèâàíèþ Ãîðîäà. (3) ×åðåïèöó ïðåäîñòàâëÿëî ãîñóäàðñòâî; êàæäîìó áûëî äàíî ïðàâî äîáûâàòü êàìåíü è äðåâåñèíó, êòî îòêóäà õî÷åò, íî ïðè ðó÷àòåëüñòâå çà òî, ÷òî äîì áóäåò ïîñòðîåí â òå÷åíèå ãîäà. (4) Ñïåøêà íå ïîçâîëÿëà çàáîòèòüñÿ î ïëàíèðîâàíèè êâàðòàëîâ, è âñå âîçâîäèëè äîìà íà ëþáîì ñâîáîäíîì ìåñòå, íå ðàçëè÷àÿ ñâîåãî è ÷óæîãî. (5) Òóò è êðîåòñÿ ïðè÷èíà òîãî, ïî÷åìó ñòàðûå ñòîêè, ñïåðâà ïðîâåäåííûå ïî óëèöàì, òåïåðü ñïëîøü è ðÿäîì îêàçûâàþòñÿ ïîä ÷àñòíûìè äîìàìè è âîîáùå ãîðîä ïðîèçâîäèò òàêîå âïå÷àòëåíèå, áóäòî åãî ðàñõâàòàëè ïî êóñêàì, à íå ïîäåëèëè. |
55. movisse eos Camillus cum alia oratione tum ea quae ad religiones pertinebat maxime dicitur; sed rem dubiam decrevit vox opportune emissa, quod cum senatus post paulo de his rebus in curia Hostilia haberetur cohortesque ex praesidiis revertentes forte agmine forum transirent, centurio in comitio exclamavit: «signifer, statue signum; hic manebimus optime». [2] qua voce audita et senatus accipere se omen ex curia egressus conclamavit et plebs circumfusa adprobavit. antiquata deinde lege promisce urbs aedificari coepta. [3] tegula publice praebita est; saxi materiaeque caedendae, unde quisque vellet ius factum praedibus acceptis eo anno aedificia perfecturos. [4] festinatio curam exemit vicos dirigendi, dum omisso sui alienique discrimine in vacuo aedificant. [5] ea est causa ut veteres cloacae, primo per publicum ductae, nunc privata passim subeant tecta, formaque urbis sit occupatae magis quam divisae similis. |