Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà VI, ãë. 21

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Í. Í. Êàçàíñêîãî. Êîììåíòàðèé Ã. Ï. ×èñòÿêîâà.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1924.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

21. (1) Çà ÷óìîé ïîñëå­äî­âàë íåóðî­æàé, ìîë­âà î òîì è äðó­ãîì ðàçî­øëàñü ïîâñþäó, è â ñëå­äóþ­ùåì ãîäó [383 ã.] ïðè­øëà ìíî­ãî­ñòî­ðîí­íÿÿ âîé­íà — ïðè âîåí­íûõ òðè­áó­íàõ ñ êîí­ñóëü­ñêîé âëà­ñòüþ Ëóöèè Âàëå­ðèè (â ÷åò­âåð­òûé ðàç), Àâëå Ìàí­ëèè (â òðå­òèé ðàç), Ñåð­âèè Ñóëü­ïè­öèè (â òðå­òèé ðàç), Ëóöèè Ëóêðå­öèè (â òðå­òèé ðàç), Ëóöèè Ýìè­ëèè (â òðå­òèé ðàç), Ìàð­êå Òðå­áî­íèè. (2) Êðî­ìå âîëü­ñêîâ, ñëîâ­íî ñóäü­áîþ äàí­íûõ ðèì­ñêî­ìó ñ.302 âîè­íó äëÿ ïîñòî­ÿí­íî­ãî óïðàæ­íå­íèÿ â âîåí­íîì äåëå, êðî­ìå æèòå­ëåé Öèð­öåé è Âåëèòð, èçäàâ­íà çàìûø­ëÿâ­øèõ îòïà­äå­íèå, è êðî­ìå ëàòè­íîâ, áûâ­øèõ íà ïîäî­çðå­íèè, âíå­çàï­íî âîç­íèê­ëè åùå íîâûå âðà­ãè — æèòå­ëè Ëàíó­âèÿ, ñàìî­ãî äî òîé ïîðû âåð­íî­ãî ãîðî­äà. (3) Îòöû ñî÷ëè, ÷òî ïðè­÷è­íà òîìó ïðå­çðå­íèå, ïîðîæ­äåí­íîå òåì, ÷òî ñëèø­êîì óæ äîë­ãî îñòà­âà­ëîñü áåç­íà­êà­çàí­íûì îòïà­äå­íèå èõ ñîãðàæ­äàí — æèòå­ëåé Âåëèòð, è ñåíàò ïîñòà­íî­âèë â ñêî­ðåé­øåì âðå­ìå­íè ïðåä­ëî­æèòü íàðî­äó îáú­ÿâèòü èì âîé­íó. (4) À ÷òîáû ïðî­ñòîé íàðîä îõîò­íåå øåë âîå­âàòü, íàçíà­÷è­ëè êîë­ëå­ãèþ ïÿòè äëÿ ðàçäå­ëå­íèÿ Ïîìï­òèí­ñêî­ãî ïîëÿ è êîë­ëå­ãèþ òðåõ äëÿ âûâåäå­íèÿ ïîñå­ëå­íèÿ â Íåïåò. (5) Çàòåì óæ áûëî ïðåä­ëî­æå­íî íàðî­äó ïðè­íÿòü ðåøå­íèå î âîéíå74; è, âîïðå­êè ñîïðî­òèâ­ëå­íèþ íàðîä­íûõ òðè­áó­íîâ, âñå òðè­áû ïðè­êà­çà­ëè áûòü âîéíå. (6) Âîé­íó ïîä­ãîòî­âè­ëè â òîì æå ãîäó, íî èç-çà ÷óìû íå âûñòó­ïè­ëè â ïîõîä. Ýòî ïðî­ìåä­ëå­íèå äàâà­ëî ïîñå­ëåí­öàì âðå­ìÿ óïðî­ñèòü ñåíàò, è áîëü­øèí­ñòâî óæå ñêëî­íÿ­ëîñü ê îòïðàâ­êå â Ðèì óìî­ëÿ­þ­ùå­ãî ïîñîëü­ñòâà; (7) íî, êàê ýòî áûâà­åò, óãðî­çà îáùå­ñòâó ñïëå­ëàñü ñ óãðî­çîé îòäåëü­íûì ëèöàì — è çà÷èí­ùè­êè îòïà­äå­íèÿ îò ðèì­ñêî­ãî íàðî­äà, èñïó­ãàâ­øèñü, ÷òî èõ êàê åäèí­ñò­âåí­íûõ âèíîâ­íè­êîâ âûäà­äóò âî èñêóï­ëå­íèå ãíå­âà ðèì­ëÿí, îòâðà­òè­ëè ïîñå­ëåí­öåâ îò ìèð­íûõ íàìå­ðå­íèé. (8) Ñòà­ðà­íè­ÿ­ìè ýòèõ çà÷èí­ùè­êîâ íå òîëü­êî ìåñò­íûé ñåíàò75 îòìå­íèë ïîñîëü­ñòâî, íî îíè æå ïîä­áè­ëè íåìà­ëóþ ÷àñòü ïðî­ñòî­ãî íàðî­äà ê ãðà­áè­òåëü­ñêèì íàáå­ãàì íà Ðèì­ñêóþ îáëàñòü. Ýòà íîâàÿ îáèäà ïåðå­÷åðê­íó­ëà âñå íàäåæ­äû íà ìèð. (9)  ýòîì ãîäó âïåð­âûå âîç­íèê ñëóõ è îá îòïà­äå­íèè ïðå­íå­ñòèí­öåâ; íî ñåíàò ñòîëü ñïî­êîé­íî îòâå­òèë îáëè­÷àâ­øèì èõ æèòå­ëÿì Òóñêó­ëà, Ãàáè­íèé è Ëàáèê, ÷üè ïîëÿ ïîä­âåð­ãà­ëèñü íàáå­ãàì, ÷òî ñòà­ëî ÿñíî: ñåíàò íåäî­ñòà­òî÷­íî âåðèò ýòèì îáëè­÷å­íè­ÿì, ïðî­ñòî íå æåëàÿ, ÷òîáû îíè îêà­çà­ëèñü ïðàâ­äîþ.

21. pes­ti­len­tiam ino­pia fru­gum et vol­ga­tam ut­rius­que ma­li fa­mam an­no in­se­quen­te mul­tip­lex bel­lum ex­ce­pit L. Va­le­rio quar­tum A. Man­lio ter­tium Ser. Sul­pi­cio ter­tium L. Luc­re­tio, L. Aemi­lio ter­tium M. Tre­bo­nio tri­bu­nis mi­li­tum con­su­la­ri po­tes­ta­te. [2] hos­tes no­vi prae­ter Volscos, ve­lut sor­te qua­dam pro­pe in aeter­num exer­cen­do Ro­ma­no mi­li­ti da­tos, Cir­ceios­que et Ve­lit­ras co­lo­nias iam diu mo­lien­tes de­fec­tio­nem et sus­pec­tum La­tium La­nu­vi­ni etiam, quae fi­de­lis­si­ma urbs fue­rat, su­bi­to exor­ti. [3] id pat­res ra­ti con­temptu ac­ci­de­re, quod Ve­li­ter­nis ci­vi­bus suis tam diu im­pu­ni­ta de­fec­tio es­set, dec­re­ve­runt ut pri­mo quo­que tem­po­re ad po­pu­lum fer­re­tur de bel­lo eis in­di­cen­do. [4] ad quam mi­li­tiam quo pa­ra­tior ple­bes es­set, quin­que­vi­ros Pompti­no ag­ro di­vi­den­do et tri­um­vi­ros Ne­pe­te co­lo­niae de­du­cen­dae crea­ve­runt. [5] tum, ut bel­lum iube­rent, la­tum ad po­pu­lum est et ne­qui­quam dis­sua­den­ti­bus tri­bu­nis ple­bis om­nes tri­bus bel­lum ius­se­runt. [6] ap­pa­ra­tum eo an­no bel­lum est, exer­ci­tus prop­ter pes­ti­len­tiam non educ­tus, eaque cuncta­tio co­lo­nis spa­tium de­de­rat dep­re­can­di se­na­tum; et mag­na ho­mi­num pars eo ut le­ga­tio supplex Ro­mam mit­te­re­tur incli­na­bat, [7] ni pri­va­to, ut fit, pe­ri­cu­lo pub­li­cum impli­ci­tum es­set auc­to­res­que de­fec­tio­nis ab Ro­ma­nis me­tu, ne so­li cri­mi­ni su­biec­ti pia­cu­la irae Ro­ma­no­rum de­de­ren­tur, aver­tis­sent co­lo­nias a con­si­liis pa­cis. [8] ne­que in se­na­tu so­lum per eos le­ga­tio im­pe­di­ta est sed mag­na pars ple­bis in­ci­ta­ta ut prae­da­tum in ag­rum Ro­ma­num exi­rent. haec no­va iniu­ria ex­tur­ba­vit om­nem spem pa­cis. [9] de Prae­nes­ti­no­rum quo­que de­fec­tio­ne eo an­no pri­mum fa­ma exor­ta; ar­guen­ti­bus­que eos Tus­cu­la­nis et Ga­bi­nis et La­bi­ca­nis, quo­rum in fi­nes in­cur­sa­tum erat, ita pla­ci­de ab se­na­tu res­pon­sum est ut mi­nus cre­di de cri­mi­ni­bus, quia nol­lent ea ve­ra es­se, ap­pa­re­ret.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 74Ñì.: ïðè­ìå÷ 39.
  • 75Ò. å. ñîâåò ñòà­ðåé­øèí â Âåëèò­ðàõ.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364000622 1364000623 1364000624