Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà VII, ãë. 42

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Í. Â. Áðàãèíñêîé. Êîììåíòàðèé Ã. Ï. ×èñòÿêîâà.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1924.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

42. (1) Êðî­ìå òîãî, ó íåêî­òî­ðûõ ïèñà­òå­ëåé ñîîá­ùà­åò­ñÿ, ÷òî íàðîä­íûé òðè­áóí Ëóöèé Ãåíó­öèé ïðåä­ëî­æèë íàðî­äó óòâåð­äèòü çàêîí, çàïðå­ùàþ­ùèé ðîñòîâ­ùè­÷å­ñòâî, (2) à åùå, ÷òî íàðîä­íû­ìè ãîëî­ñî­âà­íè­ÿ­ìè áûëî ïðåä­ó­ñìîò­ðå­íî, ÷òîáû îäíó è òó æå äîëæ­íîñòü çàíè­ìà­ëè íå ðàíü­øå, ÷åì ÷åðåç äåñÿòü ëåò, ÷òîáû íå èñïîë­íÿ­ëè äâå äîëæ­íî­ñòè â îäèí ãîä è ÷òîáû îáî­èõ êîí­ñó­ëîâ ìîæ­íî áûëî èçáè­ðàòü èç ïëå­áå­åâ. Åñëè âñå ýòî è ïðÿìü áûëî óñòóï­ëå­íî ïðî­ñòî­ìó íàðî­äó, òî ÿñíî âèä­íî, ÷òî ñèëû ó ìÿòåæ­íè­êîâ áûëè íåìà­ëûå.

ñ.363 (3)  äðó­ãèõ ëåòî­ïè­ñÿõ ðàñ­ñêà­çû­âà­åò­ñÿ, ÷òî Âàëå­ðèÿ äèê­òà­òî­ðîì íå íàçíà­÷à­ëè, à âñå äåëî âåëè êîí­ñó­ëû; ÷òî íå ïåðåä ïîõî­äîì íà Ðèì, à â ñàìîì Ðèìå âñòðå­âî­æåí­íûå òîë­ïû çàãî­âîð­ùè­êîâ âçÿ­ëèñü çà îðó­æèå; (4) ÷òî íå â ïîìå­ñòüå Òèòà Êâèíê­öèÿ, à â äîì Ãàÿ Ìàí­ëèÿ âîðâà­ëèñü çàãî­âîð­ùè­êè ñðå­äè íî÷è è ýòî åãî îíè çàõâà­òè­ëè, ÷òîáû ïîñòà­âèòü âîæäåì, à ïîòîì âûøëè ê ÷åò­âåð­òî­ìó êàì­íþ è çàñå­ëè çà óêðåï­ëå­íè­ÿ­ìè; (5) ÷òî íå âîæäè çàãî­âî­ðè­ëè î ïðè­ìè­ðå­íèè, íî, êîãäà ñàìè âîîðó­æåí­íûå âîé­ñêà äâè­íó­ëèñü ñòðîé íà ñòðîé, (6) ïîñëû­øà­ëèñü ïðè­âåò­ñò­âèÿ è ïðî­òèâ­íè­êè, ñìå­øàâ­øèñü, ñî ñëå­çà­ìè íà ãëà­çàõ ñòà­ëè ïîäà­âàòü äðóã äðó­ãó ðóêè è îáíè­ìàòü­ñÿ, òàê ÷òî êîí­ñó­ëû, óâèäåâ, ÷òî áîé­öû íå õîòÿò áèòü­ñÿ, áûëè âûíóæ­äå­íû îáðà­òèòü­ñÿ â ñåíàò ñ ïðåä­ëî­æå­íè­åì âîñ­ñòà­íî­âèòü ñîãëà­ñèå. (7) Âîò íàñêîëü­êî âî âñåì ðàñ­õî­äÿò­ñÿ äðåâ­íèå ïèñà­òå­ëè, êðî­ìå ðàç­âå òîãî, ÷òî áûë ìÿòåæ, íî îêîí­÷èë­ñÿ ìèðîì. (8) Ñëó­õè îá ýòîì ìÿòå­æå è íà÷à­ëî òÿæå­ëîé âîé­íû ñ ñàì­íè­òà­ìè îòâðà­òè­ëè íåêî­òî­ðûå íàðî­äû îò ñîþ­çà ñ ðèì­ëÿ­íà­ìè; è äàæå ïðè­âåð­íà­òû, íå ãîâî­ðÿ î ëàòè­íàõ, äîãî­âî­ðó ñ êîòî­ðû­ìè óæå äàâ­íî íå áûëî âåðû, íåîæè­äàí­íî ñîâåð­øè­ëè íàáåã íà ñîñåä­íèå ðèì­ñêèå ïîñå­ëå­íèÿ Íîð­áó è Ñåòèþ è ðàçî­ðè­ëè èõ.

42. prae­ter haec in­ve­nio apud quos­dam L. Ge­nu­cium tri­bu­num ple­bis tu­lis­se ad ple­bem ne fe­ne­ra­re li­ce­ret; [2] item aliis ple­bi sci­tis cau­tum ne quis eun­dem ma­gistra­tum intra de­cem an­nos ca­pe­ret neu duos ma­gistra­tus uno an­no ge­re­ret uti­que li­ce­ret con­su­les am­bos ple­beios crea­ri. quae si om­nia con­ces­sa sunt ple­bi, ap­pa­ret haud par­vas vi­res de­fec­tio­nem ha­buis­se. [3] aliis an­na­li­bus pro­di­tum est ne­que dic­ta­to­rem Va­le­rium dic­tum sed per con­su­les om­nem rem ac­tam, ne­que an­te­quam Ro­mam ve­ni­re­tur sed Ro­mae eam mul­ti­tu­di­nem co­niu­ra­to­rum ad ar­ma conster­na­tam es­se [4] nec in T. Quincti vil­lam sed in aedes C. Man­li noc­te im­pe­tum fac­tum eum­que a co­niu­ra­tis compre­hen­sum ut dux fie­ret; in­de ad quar­tum la­pi­dem pro­fec­tos lo­co mu­ni­to con­se­dis­se; [5] nec ab du­ci­bus men­tio­nem con­cor­diae or­tam sed re­pen­te, cum in aciem ar­ma­ti exer­ci­tus pro­ces­sis­sent, [6] sa­lu­ta­tio­nem fac­tam et per­mix­tos dextras iun­ge­re ac complec­ti in­ter se lac­ri­man­tes mi­li­tes coe­pis­se coac­tos­que con­su­les, cum vi­de­rent aver­sos a di­mi­ca­tio­ne mi­li­tum ani­mos, ret­tu­lis­se ad pat­res de con­cor­dia re­con­ci­lian­da. [7] adeo ni­hil prae­ter­quam se­di­tio­nem fuis­se eam­que com­po­si­tam in­ter an­ti­quos re­rum auc­to­res constat.

[8] et hui­us fa­ma se­di­tio­nis et sus­cep­tum cum Sam­ni­ti­bus gra­ve bel­lum ali­quot po­pu­los ab Ro­ma­na so­cie­ta­te aver­tit, et prae­ter La­ti­no­rum in­fi­dum iam diu foe­dus Pri­ver­na­tes etiam Nor­bam at­que Se­tiam, fi­ni­ti­mas co­lo­nias Ro­ma­nas, in­cur­sio­ne su­bi­ta de­po­pu­la­ti sunt.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327009001 1327009004 1327009012 1364000800 1364000801 1364000802