Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà VIII, ãë. 26

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì I. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1989.
Ïåðåâîä Í. Â. Áðàãèíñêîé. Êîììåíòàðèé Ã. Ï. ×èñòÿêîâà.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1926.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7

26. (1) Îäíî­âðå­ìåí­íî ñ ýòèì è Íèì­ôèé âñÿ­êè­ìè óëîâ­êà­ìè äîáèë­ñÿ îò ñàì­íèò­ñêî­ãî ïðå­òî­ðà ïîç­âî­ëå­íèÿ ïðî­ïëûòü íà êîðàá­ëÿõ âäîëü áåðå­ãà ê âëà­äå­íè­ÿì ðèì­ëÿí, ÷òîáû, ïîêóäà âñå ðèì­ñêîå âîé­ñêî íàõî­äèò­ñÿ ïîä Ïàëå­ïî­ëåì èëè â Ñàì­íèè, ðàçî­ðèòü íå òîëü­êî ïîáå­ðå­æüå, íî è îêðåñò­íî­ñòè ñàìî­ãî Ãîðî­äà. (2) Íî îáìà­íà ðàäè íóæ­íî îòïðà­âèòü­ñÿ â ïëà­âà­íüå íî÷üþ, à êîðàá­ëè ñïó­ñòèòü íåìåä­ëÿ, è, ÷òîá ïîñêî­ðåé ýòî èñïîë­íèòü, âñåõ ñàì­íèò­ñêèõ âîè­íîâ, êðî­ìå ñàìîé íåîá­õî­äè­ìîé ñòðà­æè, ïîñëà­ëè íà áåðåã. (3) Ïîêà Íèì­ôèé òÿíóë âðå­ìÿ, íàðî÷­íî ïóòàÿ ñàìû­ìè ðàç­íî­ðå­÷è­âû­ìè ïðè­êà­çà­ìè ëþäåé, è áåç òîãî ïîòå­ðÿâ­øèõ­ñÿ âî âñåé ýòîé ñ.391 òîë­÷åå è âî ìðà­êå, Õàðè­ëàé, êîòî­ðî­ãî ñîîáù­íè­êè, êàê áûëî óñëîâ­ëå­íî, òàé­íî âïó­ñòè­ëè â ãîðîä, çàíÿë ñ ðèì­ñêè­ìè âîé­ñêà­ìè ãîðîä­ñêóþ êðå­ïîñòü è ïðè­êà­çàë èçäàòü áîå­âîé êëè÷; ïðè ýòîì ãðå­êè, êîòî­ðûì èõ âîæà­êè ïîäà­ëè çíàê, îñòà­âà­ëèñü íà ìåñòå, (4) à íîëàí­öû ÷åðåç ïðî­òè­âî­ïî­ëîæ­íóþ ÷àñòü ãîðî­äà êèíó­ëèñü áåæàòü ïî äîðî­ãå, âåäó­ùåé ê Íîëå. Êîãäà îïàñ­íîñòü ìèíî­âà­ëà, òî äëÿ ñàì­íè­òîâ, êîòî­ðûõ çàãî­äÿ âûìà­íè­ëè èç ãîðî­äà, ëåã­êîñòü áåã­ñòâà òîëü­êî îòÿã­÷à­ëà ïîçîð òàêî­ãî ñïà­ñå­íèÿ. (5)  ñàìîì äåëå, îñòà­âèâ â ðóêàõ íåïðè­ÿ­òå­ëÿ âñå ñâîå äîá­ðî, îíè âîç­âðà­òè­ëèñü äîìîé îáî­áðàí­íû­ìè è íèùè­ìè íà ïîòå­õó íå òîëü­êî ñîñåäåé, íî äàæå ñâî­èõ çåì­ëÿ­êîâ.

(6) ß îòëè÷­íî çíàþ ïðî­òè­âî­ïî­ëîæ­íîå ìíå­íèå, ñîãëàñ­íî êîòî­ðî­ìó ýòó èçìå­íó ñîâåð­øè­ëè ñàì­íè­òû, íî íå òîëü­êî â òîì äåëî, ÷òî ÿ ïîñëå­äî­âàë çäåñü çà òåìè ïèñà­òå­ëÿ­ìè, êîòî­ðûå áîëü­øå çàñëó­æè­âà­þò äîâå­ðèÿ, íî è â òîì, ÷òî äîãî­âîð ñ Íåà­ïî­ëåì (à ê íåìó âïî­ñëåä­ñò­âèè ïåðå­øëî ãëà­âåí­ñòâî íàä ãðå­êà­ìè) äåëà­åò áîëåå ïðàâ­äî­ïî­äîá­íûì äîá­ðî­âîëü­íîå âîñ­ñòà­íîâ­ëå­íèå äðóæ­áû.

(7) Ïóá­ëè­ëèþ ïðå­äî­ñòà­âè­ëè òðè­óìô, òàê êàê ñ÷è­òà­ëîñü, ÷òî èìåí­íî îñà­äà âûíóäè­ëà âðà­ãîâ ñäàòü­ñÿ íà ìèëîñòü ïîáåäè­òå­ëÿ; èìåí­íî åìó ïåð­âî­ìó äîñòà­ëèñü îáå ýòè ïî÷å­ñòè: ïðî­äëå­íèå êîí­ñóëü­ñêîé âëà­ñòè, íèêî­ìó äîòî­ëå íå ïîç­âî­ëåí­íîå, è òðè­óìô ïîñëå îêîí­÷à­íèÿ ñðî­êà êîí­ñóëü­ñòâà.

26. eodem tem­po­re et Nym­phi­us prae­to­rem Sam­ni­tium ar­te adgres­sus per­pu­le­rat, ut, quo­niam om­nis Ro­ma­nus exer­ci­tus aut cir­ca Pa­lae­po­lim aut in Sam­nio es­set, si­ne­ret se clas­se cir­cum­ve­hi ad Ro­ma­num ag­rum, non oram mo­do ma­ris sed ip­si ur­bi pro­pin­qua lo­ca de­po­pu­la­tu­rum. [2] sed ut fal­le­ret, noc­te pro­fi­cis­cen­dum es­se ex­templo­que na­ves de­du­cen­das. quod quo ma­tu­rius fie­ret, om­nis iuven­tus Sam­ni­tium prae­ter ne­ces­sa­rium ur­bis prae­si­dium ad li­tus mis­sa. [3] ubi dum Nym­phi­us in te­neb­ris et mul­ti­tu­di­ne se­met ip­sa im­pe­dien­te, se­du­lo aliis alia im­pe­ria tur­bans, te­rit tem­pus, Cha­ri­laus ex com­po­si­to ab so­ciis in ur­bem re­cep­tus, cum sum­ma ur­bis Ro­ma­no mi­li­te imples­set, tol­li cla­mo­rem ius­sit: ad quem Grae­ci sig­no ac­cep­to a prin­ci­pi­bus quie­ve­re, [4] No­la­ni per aver­sam par­tem ur­bis via No­lam fe­ren­te ef­fu­giunt. Sam­ni­ti­bus exclu­sis ab ur­be, ut ex­pe­di­tior in prae­sen­tia fu­ga, ita foe­dior, postquam pe­ri­cu­lo eva­se­runt, [5] vi­sa, quip­pe qui iner­mes nul­la re­rum sua­rum non re­lic­ta in­ter hos­tes, lu­dib­rium non ex­ter­nis mo­do sed etiam po­pu­la­ri­bus, spo­lia­ti at­que egen­tes do­mos re­die­re. [6] haud ig­na­rus opi­nio­nis al­te­rius, qua haec pro­di­tio ab Sam­ni­ti­bus fac­ta tra­di­tur, cum auc­to­ri­bus hoc de­di qui­bus dig­nius cre­di est, tum foe­dus Nea­po­li­ta­num — eo enim dein­de sum­ma rei Grae­co­rum ve­nit — si­mi­lius ve­ro fa­cit ip­sos in ami­ci­tiam re­dis­se. [7] Pub­li­lio tri­um­phus dec­re­tus, quod sa­tis cre­de­ba­tur ob­si­dio­ne do­mi­tos hos­tes in fi­dem ve­nis­se. duo sin­gu­la­ria haec ei vi­ro pri­mum con­ti­ge­re, pro­ro­ga­tio im­pe­rii non an­te in ul­lo fac­ta et ac­to ho­no­re tri­um­phus.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364000827 1364000828 1364000829