Ïåðåâîä Í. Â. Áðàãèíñêîé. Êîììåíòàðèé Ã. Ï. ×èñòÿêîâà.
Ðåä. ïåðåâîäîâ Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå. Ðåä. êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1926. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
30. (1) Èòàê, êîíñóëû ñëåäóþùåãî ãîäà [311 ã.] — Ãàé Þíèé Áóáóëüê, èçáðàííûé â òðåòèé ðàç, è Êâèíò Ýìèëèé Áàðáóëà, âî âòîðîé ðàç èñïîëíÿâøèé ýòó äîëæíîñòü, — â íà÷àëå ãîäà îáðàòèëèñü ê íàðîäó ñ æàëîáîé íà òî, ÷òî ñîñòàâ ñåíàòà èñïîð÷åí ïðè çëîíàìåðåííîì ñîñòàâëåíèè ñïèñêà: èç íåãî èñêëþ÷åíû ëó÷øèå, ÷åì èíûå èç âíåñåííûõ; (2) êîíñóëû îòêàçàëèñü âïðåäü ïðèçíàâàòü íîâûé ñïèñîê êàê ñîñòàâëåííûé, íå ãëÿäÿ íà ïðàâûõ è âèíîâàòûõ, ïðèñòðàñòíî è ïðîèçâîëüíî è íåìåäëåííî ñîçâàëè ñåíàò â òîì ñîñòàâå, êàêîé áûë äî öåíçîðñòâà Àïïèÿ Êëàâäèÿ è Ãàÿ Ïëàâòèÿ. (3)  ýòîì ãîäó åùå äâà ðîäà ïîëíîìî÷èé ñòàëè âðó÷àòüñÿ íàðîäîì, è îáà â âîåííîì äåëå: âî-ïåðâûõ, ïîñòàíîâèëè, ÷òîáû íàðîä èçáèðàë ïî øåñòíàäöàòü âîåííûõ òðèáóíîâ íà ÷åòûðå ëåãèîíà, òîãäà êàê ïðåæäå ëèøü íåñêîëüêî ìåñò ñòàâèëîñü íà ãîëîñîâàíèå íàðîäà, â îñíîâíîì æå íàçíà÷àëèñü òå, ê êîìó ìèðâîëèëè äèêòàòîðû è êîíñóëû. Ýòî ïðåäëîæåíèå áûëî âíåñåíî íàðîäíûìè òðèáóíàìè Ëóöèåì Àòèëèåì è Ãàåì Ìàðöèåì; (4) âî-âòîðûõ, ïîñòàíîâèëè, ÷òîáû íàðîä âåäàë è íàçíà÷åíèåì êîðàáåëüíûõ òðèóìâèðîâ, çàíèìàâøèõñÿ ñíàðÿæåíèåì è ïî÷èíêîé ñóäîâ. Ýòî ïîñòàâèë íà âñåíàðîäíîå ãîëîñîâàíèå òðèáóí Ìàðê Äåöèé. (5) Åùå îá îäíîì ñîáûòèè ýòîãî ãîäà, åäâà ëè çàñëóæèâàþùåì óïîìèíàíèÿ, ÿ ïðåäïî÷åë áû óìîë÷àòü, åñëè áû íå ñ÷èòàëîñü, ÷òî ýòî îòíîñèòñÿ ê ïî÷èòàíèþ áîãîâ. Îñåðäÿñü íà çàïðåò ïîñëåäíèõ öåíçîðîâ ïèðîâàòü ïî äðåâíåìó îáû÷àþ â õðàìå Þïèòåðà, ôëåéòùèêè âñåé ãóðüáîé óøëè â Òèáóð, è â Ãîðîäå íåêîìó ñòàëî èãðàòü äàæå ïðè æåðòâîïðèíîøåíèÿõ. (6) Ñåíàò, áåñïîêîÿñü î ñîáëþäåíèè îáðÿäîâ, îòïðàâèë â Òèáóð ïîñëîâ ñäåëàòü âñå âîçìîæíîå äëÿ âîçâðàùåíèÿ ýòèõ ëþäåé ðèìëÿíàì. (7) Òèáóðòèíöû îõîòíî îáåùàëè èì ýòî è ñïåðâà, ñîçâàâ ôëåéòùèêîâ â êóðèþ, óáåæäàëè èõ âîçâðàòèòüñÿ â Ðèì, íî óãîâîðàìè íè÷åãî íå äîáèëèñü è ïðèáåãëè ê óëîâêå, ïðèíîðîâëåííîé ê ïðèâû÷êàì ñàìèõ ýòèõ ëþäåé. (8)  ïðàçäíè÷íûé äåíü òèáóðòèíöû ïðèãëàøàþò ôëåéòùèêîâ â ñâîè äîìà ïîä ïðåäëîãîì óñòðîéñòâà ïèðà ñ ìóçûêîé, îïàèâàþò èõ äî ïîëíîãî áåñ÷óâñòâèÿ âèíîì, ê êîòîðîìó ýòîò ðîä ëþäåé îáû÷íî èìååò ïðèñòðàñòèå, (9) ãðóçÿò ñïÿùèõ íà ñ.437 òåëåãè è ïðèâîçÿò â Ðèì. È ëèøü òîãäà ïðèøëè â ñåáÿ ôëåéòùèêè, êîãäà, åùå íå ñòðÿõíóâøè õìåëü, ïðîáóäèëèñü îò óòðåííåãî ñâåòà â îñòàâëåííûõ íà ôîðóìå ïîâîçêàõ. (10) Òóò ñáåæàëñÿ íàðîä, è óïðîñèëè èõ îñòàòüñÿ, ïîîáåùàâ, ÷òî òðè äíÿ â ãîäó îíè áóäóò ðàçãóëèâàòü ïî Ãîðîäó ðàçðÿæåííûå, ðàñïåâàÿ ïåñíè è ñ âîëüíûìè øóòêàìè, êàê ýòî íûíå â îáû÷àå, à òåì, êòî èãðîé íà ôëåéòå ñîïðîâîæäàë æåðòâîïðèíîøåíèÿ, âîçâðàòèëè ïðàâî ïèðîâàòü â õðàìå100. Âîò ÷òî ïðîèçîøëî ìåæäó äâóìÿ áîëüøèìè âîéíàìè. |
30. Itaque consules qui eum annum secuti sunt, C. Iunius Bubulcus tertium et Q. Aemilius Barbula iterum, initio anni questi apud populum deformatum ordinem prava lectione senatus, [2] qua potiores aliquot lectis praeteriti essent, negaverunt eam lectionem se, quae sine recti pravique discrimine ad gratiam ac libidinem facta esset, observaturos et senatum extemplo citaverunt eo ordine qui ante censores Ap. Claudium et C. Plautium fuerat. [3] Et duo imperia eo anno dari coepta per populum, utraque pertinentia ad rem militarem: unum, ut tribuni militum seni deni in quattuor legiones a populo crearentur, quae antea perquam paucis suffragio populi relictis locis dictatorum et consulum ferme fuerant beneficia — tulere eam rogationem tribuni plebei L. Atilius C. Marcius; — [4] alterum, ut duumviros navales classis ornandae reficiendaeque causa idem populus iuberet; lator huius plebi sciti fuit M. Decius tribunus plebis. [5] Eiusdem anni rem dictu parvam praeterirem, ni ad religionem visa esset pertinere. Tibicines, quia prohibiti a proximis censoribus erant in aede Iovis vesci quod traditum antiquitus erat, aegre passi Tibur uno agmine abierunt, adeo ut nemo in urbe esset qui sacrificiis praecineret. [6] Eius rei religio tenuit senatum, legatosque Tibur miserunt darent operam, ut ii homines Romanis restituerentur. [7] Tiburtini benigne polliciti primum accitos eos in curiam hortati sunt uti reverterentur Romam; postquam perpelli nequibant, consilio haud abhorrente ab ingeniis hominum eos adgrediuntur. [8] Die festo alii alios per speciem celebrandarum cantu epularum invitant et vino, cuius avidum ferme id genus est, oneratos sopiunt [9] atque ita in plaustra somno vinctos coniciunt ac Romam deportant. Nec prius sensere quam plaustris in foro relictis plenos crapulae eos lux oppressit. [10] Tunc concursus populi factus, impetratoque ut manerent, datum ut triduum quotannis ornati cum cantu atque hac quae nunc sollemnis est licentia per urbem vagarentur, restitutumque in aede vescendi ius iis qui sacris praecinerent. Haec inter duorum ingentium bellorum curam gerebantur. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß