Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1929. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
4. (1) Ãàííèáàë îáðóøèë âñå óæàñû âîéíû íà îáëàñòü ìåæäó ãîðîäîì Êîðòîíîé36 è Òðàçèìåíñêèì îçåðîì: ïóñòü Ôëàìèíèé çàãîðèòñÿ ãíåâîì è êèíåòñÿ ìñòèòü çà îáèäû ñîþçíèêîâ. (2) Âîéñêî óæå ïðèøëî ê ìåñòó, áóäòî ñîçäàííîìó äëÿ çàñàäû: îçåðî çäåñü ïîäõîäèò ê ñàìîé ïîäîøâå Êîðòîíñêèõ ãîð37. Ìåæäó íèìè è îçåðîì íåò íè÷åãî, êðîìå î÷åíü óçêîé äîðîãè, ñëîâíî èìåííî äëÿ íåå òóò íàðî÷íî îñòàâëåíî ìåñòî. Äàëüøå îòêðûâàåòñÿ ïîëå ïîøèðå, à òàì óæå âñòàþò è õîëìû. (3) Ãàííèáàë çäåñü ðàçáèë ëàãåðü, íî îñòàëñÿ â íåì òîëüêî ñ àôðèêàíöàìè è ñ èñïàíöàìè; áàëåàðöåâ38 è ïðî÷èõ ëåãêîâîîðóæåííûõ ñîëäàò îí ïîâåë â îáõîä çà ãîðàìè; âñàäíèêîâ ïîìåñòèë ó ñàìîãî âõîäà â óùåëüå, ñêðûâ èõ çà õîëìàìè; âîøåäøèõ ðèìëÿí âñòðåòèò êîííèöà; îçåðî è ãîðû çàãðàäÿò âñå. (4) Ôëàìèíèé ïîäîøåë ê îçåðó åùå íàêàíóíå, íà çàêàòå ñîëíöà; íà ñëåäóþùèé äåíü, åäâà ðàññâåëî, áåç ïðåäâàðèòåëüíîé ðàçâåäêè îí ïðîøåë ÷åðåç òåñíèíó, è ëèøü êîãäà âîéñêî ñòàëî ðàçâîðà÷èâàòüñÿ íà ðàâíèíå, óâèäåë ïåðåä ñîáîé âðàãà, ñòîÿâøåãî íàïðîòèâ; çàñàäó ñ òûëà è ñâåðõó îí íå çàìåòèë. (5) Ïóíèåö äîáèëñÿ ñâîåãî, ðèìëÿíå, ñòåñíåííûå ãîðàìè è îçåðîì, áûëè îêðóæåíû âðàæåñêèì âîéñêîì. Ãàííèáàë ïîäàë ñèãíàë: íàïàñòü âñåìó âîéñêó. (6) Ñîëäàòû ñáåæàëè âíèç, êàê êîìó áûëî áëèæå; äëÿ ðèìëÿí ýòî îêàçàëîñü íåîæèäàííîñòüþ, òåì áîëåå, ÷òî òóìàí, ïîäíÿâøèéñÿ ñ îçåðà, áûë íà ðàâíèíå ãóñò, à íà ãîðàõ ðåäîê, è íåïðèÿòåëüñêèå âîèíû, õîðîøî ðàçëè÷àÿ äðóã äðóãà, ñáåæàëè ñî âñåõ õîëìîâ ðàçîì. (7) Ðèìëÿíå, åùå íå âèäÿ, ÷òî îíè îêðóæåíû, ïîíÿëè ýòî ïî êðèêàì. Áîé íà÷àëñÿ ñ ðàçíûõ ñòîðîí ðàíüøå, ÷åì ñîëäàòû óñïåëè, êàê ñëåäóåò, ïîñòðîèòüñÿ, âîîðóæèòüñÿ è âûõâàòèòü ìå÷è. |
4. Hannibal quod agri est inter Cortonam urbem Trasumennumque lacum omni clade belli pervastat, quo magis iram hosti ad vindicandas sociorum iniurias acuat. [2] Et iam pervenerat ad loca nata insidiis, ubi maxime montes Cortonenses Trasumennus subit. Via tantum interest perangusta, velut ad id ipsum de industria relicto spatio; deinde paulo latior patescit campus; inde colles insurgunt. [3] Ibi castra in aperto locat, ubi ipse cum Afris modo Hispanisque consideret; Baliares ceteramque levem armaturam post montes circumducit; equites ad ipsas fauces saltus tumulis apte tegentibus locat, ut ubi intrassent Romani obiecto equitatu clausa omnia lacu ac montibus essent. [4] Flaminius cum pridie solis occasu ad lacum pervenisset, inexplorato postero die vixdum satis certa luce angustiis superatis, postquam in patentiorem campum pandi agmen coepit, id tantum hostium quod ex adverso erat conspexit; ab tergo ac super caput non detectae insidiae. [5] Poenus ubi, id quod petierat, clausum lacu ac montibus et circumfusum suis copiis habuit hostem, signum omnibus dat simul invadendi. [6] Qui ubi qua cuique proximum fuit decucurrerunt, eo magis Romanis subita atque improvisa res fuit, quod orta ex lacu nebula campo quam montibus densior sederat agminaque hostium ex pluribus collibus ipsa inter se satis conspecta eoque magis pariter decucurrerant. [7] Romanus clamore prius undique orto quam satis cerneret, se circumventum esse sensit, et ante in frontem lateraque pugnari coeptum est quam satis instrueretur acies aut expediri arma stringique gladii possent. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß