Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1929. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
32. (1) Êîíñóë Àòèëèé ïðèíÿë âîéñêî îò Ôàáèÿ, à Ãåìèí Ñåðâèëèé — îò Ìèíóöèÿ. Çàáëàãîâðåìåííî óêðåïèâ çèìíèå ëàãåðÿ, îíè ïðîâåëè îñòàòîê ëåòà, âîþÿ ïî ñïîñîáó Ôàáèÿ è íåèçìåííî ñîãëàñîâûâàÿ ñâîè äåéñòâèÿ. (2) Êîãäà Ãàííèáàë âûõîäèë çà ïðîäîâîëüñòâèåì, îíè ïîÿâëÿëèñü òî çäåñü, òî òàì: îòðÿä ïîòðåïëþò, îäèíî÷åê ïåðåõâàòÿò; íà ðåøèòåëüíîå ñðàæåíèå, êîòîðîãî âñÿêèìè õèòðîñòÿìè äîáèâàëñÿ íåïðèÿòåëü, îíè íå øëè. (3) Ãàííèáàëà ãîëîäîì äîâåëè äî òîãî, ÷òî îí âåðíóëñÿ áû â Ãàëëèþ, íå ïîêàæèñü ýòî áåãñòâîì: åñëè êîíñóëû, èõ ïðååìíèêè, áóäóò âåñòè âîéíó òåì æå ñïîñîáîì, òî íå÷åãî è íàäåÿòüñÿ ïðîêîðìèòü âîéñêî â ýòèõ ìåñòàõ. (4) Âîåííûå äåéñòâèÿ ïîä Ãåðåîíèåì çèìîé ïðåêðàòèëèñü, è â Ðèì ïðèáûëè ïîñëû îò Íåàïîëÿ. Îíè âíåñëè â êóðèþ ñîðîê òÿæåëîâåñíûõ çîëîòûõ ÷àø, è ñêàçàíû áûëè èìè òàêèå ñëîâà: (5) îíè çíàþò, ÷òî êàçíó ðèìñêîãî íàðîäà âû÷åðïàëà âîéíà, êîòîðàÿ âåäåòñÿ â òîé æå ìåðå, çà ãîðîäà è çåìëè ñîþçíèêîâ, ÷òî è çà ãëàâíóþ òâåðäûíþ Èòàëèè, ãîðîä Ðèì è åãî âëàñòü; è ïîýòîìó íåàïîëèòàíöû ðåøèëè: (6) çîëîòî, îñòàâëåííîå èì ïðåäêàìè íà óêðàøåíèå õðàìîâ è ïîìîùü áåäñòâóþùèì, ïî ñïðàâåäëèâîñòè ñëåäóåò âðó÷èòü ðèìñêîìó íàðîäó. (7) Åñëè ðèìëÿíå ñ÷èòàþò, ÷òî íåàïîëèòàíöû ìîãóò èì åùå ÷åì-òî ïîìî÷ü, òî îíè îêàæóò ëþáóþ ïîìîùü ñ òàêèì æå óñåðäèåì. (8) Ðèìñêèå ñåíàòîðû è íàðîä ïîðàäóþò èõ, åñëè âñå, ÷òî åñòü ó íåàïîëèòàíöåâ, áóäóò ñ÷èòàòü ñâîèì, è ïðèíåñåííûé äàð îöåíÿò íå ïðîñòî ïî åãî ñòîèìîñòè, à ïî äðóæåñêèì ÷óâñòâàì è äîáðîé âîëå òåõ, êòî åãî ïðèíåñ. (9) Ïîñëîâ ïîáëàãîäàðèëè çà ùåäðîñòü è âíèìàíèå, à ÷àøó ïðèíÿëè òîëüêî òó, ÷òî áûëà âñåõ ëåã÷å. |
32. Consules Atilius Fabiano, Geminus Servilius Minuciano exercitu accepto, hibernaculis mature communitis, quod reliquum autumni erat Fabi artibus cum summa inter se concordia bellum gesserunt. [2] Frumentatum exeunti Hannibali diversis locis opportuni aderant carpentes agmen palatosque excipientes; in casum universae dimicationis, quam omnibus artibus petebat hostis, non veniebant; [3] adeoque inopia est coactus Hannibal ut, nisi cum fugae specie abeundum timuisset, Galliam repetiturus fuerit nulla relicta spe alendi exercitus in eis locis, si insequentes consules eisdem artibus bellum gererent. [4] Cum ad Gereonium iam hieme impediente constitisset bellum, Neapolitani legati Romam venere. Ab iis quadraginta paterae aureae magni ponderis in curiam inlatae atque ita verba facta ut dicerent [5] scire sese populi Romani aerarium bello exhauriri, et cum iuxta pro urbibus agrisque sociorum ac pro capite atque arce Italiae, urbe Romana, atque imperio geratur, [6] aequum censuisse Neapolitanos, quod auri sibi cum ad templorum ornatum, tum ad subsidium fortunae, a maioribus relictum foret, eo iuvare populum Romanum; [7] si quam opem in sese crederent, eodem studio fuisse oblaturos. Gratum sibi patres Romanos populumque facturum, si omnes res Neapolitanorum suas duxissent, [8] dignosque iudicaverint ab quibus donum, animo ac voluntate eorum qui libentes darent quam re maius ampliusque, acciperent. [9] Legatis gratiae actae pro munificentia curaque; patera quae ponderis minimi fuit accepta. |