Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXII, ãë. 48

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1991.
Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1929.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6

48. (1) Óæå è íà ëåâîì ôëàí­ãå ðèì­ëÿí, ãäå ïðî­òèâ íóìè­äèé­öåâ ñòî­ÿ­ëà ñîþç­íè­÷å­ñêàÿ êîí­íè­öà, çàâÿ­çà­ëîñü ñðà­æå­íèå. Ñíà­÷à­ëà îíî øëî âÿëî, è âðà­ãè ïðè­ìå­íè­ëè ïóíèé­ñêóþ õèò­ðîñòü. (2) Îêî­ëî ïÿòè­ñîò íóìè­äèé­öåâ â ñâî­åì îáû÷­íîì âîèí­ñêîì ñíà­ðÿ­æå­íèè, íî åùå è ñ ìå÷à­ìè, ñïðÿ­òàí­íû­ìè ïîä ïàí­öè­ðåì, ïðè­ñêà­êà­ëè êàê ïåðå­áåæ­÷è­êè ñî ùèòà­ìè çà ñïè­íîé ê ðèì­ëÿ­íàì; (3) îíè âäðóã ñîñêî­÷è­ëè ñ êîíåé, áðî­ñè­ëè ïîä íîãè íåïðè­ÿ­òå­ëÿ ùèòû è äðî­òè­êè è áûëè ïðè­íÿ­òû â ñåðåäè­íó ñòðîÿ, çàòåì èõ îòâå­ëè â ñàìûé òûë è âåëå­ëè òàì îñòà­âàòü­ñÿ. Îíè è íå òðî­ãà­ëèñü ñ ìåñòà, ïîêà ñðà­æå­íèå íå ðàç­ãî­ðå­ëîñü è íå çàõâà­òè­ëî âñå âíè­ìà­íèå ñðà­æàâ­øèõ­ñÿ; (4) òîãäà-òî, ïîäî­áðàâ ùèòû, âàëÿâ­øè­å­ñÿ ñðå­äè ãðóä óáè­òûõ, îíè íàïà­ëè íà ðèì­ñêèé ñòðîé ñ òûëà, ðàçÿ âîè­íîâ â ñïè­íó è ïîä­ñå­êàÿ ïîä­æèë­êè. Ïîòå­ðè áûëè âåëè­êè, íî åùå áîëü­øå — ñòðàõ è ñóìÿ­òè­öà. (5) Êîå-ãäå ðèì­ëÿíå, ïåðå­ïó­ãàâ­øèñü, áåæà­ëè, à êîå-ãäå áèëèñü óïðÿ­ìî, íè íà ÷òî íå íàäå­ÿñü201. Êàð­ôà­ãåí­ñêèì âîé­ñêîì â òîé ÷àñòè ïîëÿ, ãäå ðèì­ëÿíå ïîáå­æà­ëè, êîìàí­äî­âàë Ãàç­ä­ðó­áàë; îí âûâåë èç ñòðîÿ íóìè­äèé­öåâ, êîòî­ðûå ñðà­æà­ëèñü âÿëî, è ïîñëàë èõ â ïîãî­íþ çà áåã­ëå­öà­ìè, (6) à èñïàí­ñêèõ è ãàëëü­ñêèõ ñ.96 êîí­íè­êîâ ïðè­ñî­åäè­íèë ê àôðè­êàí­öàì, êîòî­ðûå, óáè­âàÿ âðà­ãîâ, óæå óòî­ìè­ëèñü áîëü­øå, ÷åì îò ñðà­æå­íèÿ202.

48. Iam et si­nistro cor­nu Ro­ma­no, ubi so­cio­rum equi­tes ad­ver­sus Nu­mi­das ste­te­rant, con­ser­tum proe­lium erat, seg­ne pri­mo et a Pu­ni­ca coep­tum frau­de. [2] Quin­gen­ti fer­me Nu­mi­dae, prae­ter so­li­ta ar­ma te­la­que gla­dios oc­cul­tos sub lo­ri­cis ha­ben­tes, spe­cie transfu­ga­rum cum ab suis par­mas post ter­ga ha­ben­tes ade­qui­tas­sent, [3] re­pen­te ex equis de­si­liunt par­mis­que et iacu­lis an­te pe­des hos­tium proiec­tis in me­diam aciem ac­cep­ti duc­ti­que ad ul­ti­mos con­si­de­re ab ter­go iuben­tur. Ac dum proe­lium ab om­ni par­te con­se­ri­tur, quie­ti man­se­runt; [4] postquam om­nium ani­mos ocu­los­que oc­cu­pa­ve­rat cer­ta­men, tum ar­rep­tis scu­tis, quae pas­sim in­ter acer­vos cae­so­rum cor­po­rum stra­ta erant, aver­sam ado­riun­tur Ro­ma­nam aciem ter­ga­que fe­rien­tes ac pop­li­tes cae­den­tes stra­gem in­gen­tem ac maio­rem ali­quan­to pa­vo­rem ac tu­mul­tum fe­ce­runt. [5] Cum ali­bi ter­ror ac fu­ga, ali­bi per­ti­nax in ma­la iam spe proe­lium es­set, Hasdru­bal, qui ea par­te praee­rat, sub­duc­tos ex me­dia acie Nu­mi­das, quia seg­nis eorum cum ad­ver­sis pug­na erat, ad per­se­quen­dos pas­sim fu­gien­tes mit­tit, [6] His­pa­nos et Gal­los equi­tes Af­ris pro­pe iam fes­sis cae­de ma­gis quam pug­na adiun­git.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 201«Ïåðå­ïó­ãàâ­øèñü, áåæà­ëè» ðèì­ëÿíå íà ëåâîì ôëàí­ãå (ïðà­âûé áûë ïî÷òè óíè­÷òî­æåí), à «óïðÿ­ìî áèëèñü» â öåí­òðå.
  • 202Ñð.: Ïîëè­áèé, III, 116, 7 ñë.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327007042 1327008013 1364002249 1364002250 1364002251