Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1929. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
48. (1) Óæå è íà ëåâîì ôëàíãå ðèìëÿí, ãäå ïðîòèâ íóìèäèéöåâ ñòîÿëà ñîþçíè÷åñêàÿ êîííèöà, çàâÿçàëîñü ñðàæåíèå. Ñíà÷àëà îíî øëî âÿëî, è âðàãè ïðèìåíèëè ïóíèéñêóþ õèòðîñòü. (2) Îêîëî ïÿòèñîò íóìèäèéöåâ â ñâîåì îáû÷íîì âîèíñêîì ñíàðÿæåíèè, íî åùå è ñ ìå÷àìè, ñïðÿòàííûìè ïîä ïàíöèðåì, ïðèñêàêàëè êàê ïåðåáåæ÷èêè ñî ùèòàìè çà ñïèíîé ê ðèìëÿíàì; (3) îíè âäðóã ñîñêî÷èëè ñ êîíåé, áðîñèëè ïîä íîãè íåïðèÿòåëÿ ùèòû è äðîòèêè è áûëè ïðèíÿòû â ñåðåäèíó ñòðîÿ, çàòåì èõ îòâåëè â ñàìûé òûë è âåëåëè òàì îñòàâàòüñÿ. Îíè è íå òðîãàëèñü ñ ìåñòà, ïîêà ñðàæåíèå íå ðàçãîðåëîñü è íå çàõâàòèëî âñå âíèìàíèå ñðàæàâøèõñÿ; (4) òîãäà-òî, ïîäîáðàâ ùèòû, âàëÿâøèåñÿ ñðåäè ãðóä óáèòûõ, îíè íàïàëè íà ðèìñêèé ñòðîé ñ òûëà, ðàçÿ âîèíîâ â ñïèíó è ïîäñåêàÿ ïîäæèëêè. Ïîòåðè áûëè âåëèêè, íî åùå áîëüøå — ñòðàõ è ñóìÿòèöà. (5) Êîå-ãäå ðèìëÿíå, ïåðåïóãàâøèñü, áåæàëè, à êîå-ãäå áèëèñü óïðÿìî, íè íà ÷òî íå íàäåÿñü201. Êàðôàãåíñêèì âîéñêîì â òîé ÷àñòè ïîëÿ, ãäå ðèìëÿíå ïîáåæàëè, êîìàíäîâàë Ãàçäðóáàë; îí âûâåë èç ñòðîÿ íóìèäèéöåâ, êîòîðûå ñðàæàëèñü âÿëî, è ïîñëàë èõ â ïîãîíþ çà áåãëåöàìè, (6) à èñïàíñêèõ è ãàëëüñêèõ ñ.96 êîííèêîâ ïðèñîåäèíèë ê àôðèêàíöàì, êîòîðûå, óáèâàÿ âðàãîâ, óæå óòîìèëèñü áîëüøå, ÷åì îò ñðàæåíèÿ202. |
48. Iam et sinistro cornu Romano, ubi sociorum equites adversus Numidas steterant, consertum proelium erat, segne primo et a Punica coeptum fraude. [2] Quingenti ferme Numidae, praeter solita arma telaque gladios occultos sub loricis habentes, specie transfugarum cum ab suis parmas post terga habentes adequitassent, [3] repente ex equis desiliunt parmisque et iaculis ante pedes hostium proiectis in mediam aciem accepti ductique ad ultimos considere ab tergo iubentur. Ac dum proelium ab omni parte conseritur, quieti manserunt; [4] postquam omnium animos oculosque occupaverat certamen, tum arreptis scutis, quae passim inter acervos caesorum corporum strata erant, aversam adoriuntur Romanam aciem tergaque ferientes ac poplites caedentes stragem ingentem ac maiorem aliquanto pavorem ac tumultum fecerunt. [5] Cum alibi terror ac fuga, alibi pertinax in mala iam spe proelium esset, Hasdrubal, qui ea parte praeerat, subductos ex media acie Numidas, quia segnis eorum cum adversis pugna erat, ad persequendos passim fugientes mittit, [6] Hispanos et Gallos equites Afris prope iam fessis caede magis quam pugna adiungit. |