Òèò Ëèâèé

Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXII, ãë. 53

<<<
ÎÃËÀÂËÅÍÈÅ
>>>
Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Èçä-âî «Íàóêà» Ì., 1991.
Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, B. O. Foster, 1929.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

53. (1) Ñðå­äè áåæàâ­øèõ â Êàí­ó­çèé áûëî ÷åòû­ðå âîåí­íûõ òðè­áó­íà: (2) èç ïåð­âî­ãî ëåãè­î­íà — Ôàáèé Ìàê­ñèì, ÷åé îòåö â ïðî­øëîì ãîäó áûë äèê­òà­òî­ðîì; èç âòî­ðî­ãî — Ëóöèé Ïóá­ëè­öèé Áèáóë è Ïóá­ëèé Êîð­íå­ëèé Ñöè­ïè­îí, èç òðåòüå­ãî — Àïïèé Êëàâ­äèé Ïóëü­õð, áûâ­øèé íåäàâ­íî ýäè­ëîì; (3) ñ îáùå­ãî ñîãëà­ñèÿ ãëàâ­íîå êîìàí­äî­âà­íèå áûëî âðó­÷å­íî åìó è Ïóá­ëèþ Ñöè­ïè­î­íó, õîòÿ îí è áûë ñîâñåì þíûì221.

(4) Îíè â óçêîì êðó­ãó ñîâå­ùà­ëèñü î ïîëî­æå­íèè äåë, è òàì Ïóá­ëèé Ôóðèé Ôèë, ñûí áûâ­øå­ãî êîí­ñó­ëà, çàÿâèë: íàïðàñ­íî îíè åùå íà ÷òî-òî íàäå­þò­ñÿ: (5) ïîëî­æå­íèå ãîñóäàð­ñòâà îò÷à­ÿí­íîå, ïëà­÷åâ­íîå; íåêî­òî­ðûå çíàò­íûå þíî­øè — ãëàâ­íûé ó íèõ Ìàðê Öåöè­ëèé Ìåòåëë, ïîãëÿäû­âà­þò íà ìîðå, íà êîðàá­ëè, íàìå­ðå­âà­ÿñü ïîêè­íóòü Èòà­ëèþ è óáå­æàòü ê êàêî­ìó-íèáóäü öàðþ. (6) Ýòîò íîâûé — ñâåðõ ñòîëü­êèõ áåä — æåñòî­êèé óäàð, ñâî­åé ÷óäî­âèù­íî­ñòüþ ïîòðÿñ ïðè­ñóò­ñò­âî­âàâ­øèõ. Âñå îöå­ïå­íå­ëè, ïîòîì ñòà­ëè ãîâî­ðèòü, ÷òî íóæ­íî ïî ýòî­ìó ïîâî­äó ñîçâàòü ñîâåò, íî þíî­øà Ñöè­ïè­îí — ñóäü­áîé íàçíà­÷åí­íûé áûòü âîæäåì â ýòîé âîéíå — çàÿâèë, (7) ÷òî â òàêîé áåäå íàäî äåé­ñò­âî­âàòü, à íå ñîâå­ùàòü­ñÿ; ïóñòü ñåé­÷àñ æå âîîðó­æàò­ñÿ è èäóò ñ íèì òå, êòî õî÷åò ñïà­ñòè ãîñóäàð­ñòâî, (8) âåäü ïîèñ­òè­íå âðà­æå­ñêèé ëàãåðü òàì, ãäå âûíà­øè­âà­þò òàêèå çàìûñ­ëû. (9)  ñîïðî­âîæ­äå­íèè íåñêîëü­êèõ ÷åëî­âåê îí îòïðà­âèë­ñÿ ê Ìåòåë­ëó è çàñòàë ó íåãî ñîáðà­íèå þíî­øåé, î êîòî­ðûõ è áûëî äîíå­ñå­íî. Âûõâà­òèâ ìå÷ è ðàç­ìà­õè­âàÿ èì íàä ãîëî­âà­ìè ñîâå­ùàâ­øèõ­ñÿ, Ñöè­ïè­îí âîñ­êëèê­íóë: (10) «Ïî âåëå­íèþ äóøè ìîåé ÿ êëÿ­íóñü, ÷òî íå áðî­øó â áåäå ãîñóäàð­ñòâî íàðî­äà ðèì­ñêî­ãî è íå ïîòåðï­ëþ, ÷òîáû áðî­ñèë åãî äðó­ãîé ðèì­ñêèé ãðàæ­äà­íèí. (11) Åñëè ÿ óìûø­ëåí­íî ëãó, ïóñòü Þïè­òåð Âñå­áëà­ãîé Âåëè­÷àé­øèé ïîãó­áèò çëîé ãèáå­ëüþ ìåíÿ, ìîé äîì, ìîå ñåìåé­ñòâî, ìîå ñîñòî­ÿ­íèå. (12) ß òðå­áóþ, Ìàðê Öåöè­ëèé, ÷òîáû òû è âñå, êòî ïðè­ñóò­ñò­âó­åò çäåñü, ïîêëÿ­ëèñü ýòîé æå êëÿò­âîé; íà òîãî, êòî íå ïîêëÿ­íåò­ñÿ, ïîäú­ÿò ìîé ìå÷». (13) Âñå, ïåðå­ïó­ãàí­íûå íå ìåíü­øå, ÷åì åñëè áû âèäå­ëè ïåðåä ñîáîé ïîáåäî­íîñ­íî­ãî Ãàí­íè­áà­ëà, ïîêëÿ­ëèñü è ñàìè ñåáÿ îòäà­ëè ïîä ñòðà­æó Ñöè­ïè­î­íó.

53. Ce­te­rum cum ibi tri­bu­ni mi­li­tum quat­tuor es­sent, Q. Fa­bius Ma­xi­mus de le­gio­ne pri­ma, cui­us pa­ter prio­re an­no dic­ta­tor fue­rat, [2] et de le­gio­ne se­cun­da L. Pub­li­cius Bi­bu­lus et P. Cor­ne­lius Sci­pio et de le­gio­ne ter­tia Ap. Clau­dius Pul­cher, qui pro­xi­me aedi­lis fue­rat, [3] om­nium con­sen­su ad P. Sci­pio­nem ad­mo­dum adu­les­cen­tem et ad Ap. Clau­dium sum­ma im­pe­rii de­la­ta est. [4] Qui­bus con­sul­tan­ti­bus in­ter pau­cos de sum­ma re­rum nun­tiat P. Fu­rius Phi­lus, con­su­la­ris vi­ri fi­lius, ne­qui­quam eos per­di­tam spem fo­ve­re; des­pe­ra­tam complo­ra­tam­que rem es­se pub­li­cam; [5] no­bi­les iuve­nes quos­dam, quo­rum prin­ci­pem M. Cae­ci­lium Me­tel­lum, ma­re ac na­ves spec­ta­re, ut de­ser­ta Ita­lia ad re­gum ali­quem transfu­giant. [6] Quod ma­lum, prae­ter­quam at­rox, su­per tot cla­des etiam no­vum, cum stu­po­re ac mi­ra­cu­lo tor­pi­dos de­fi­xis­set qui ade­rant et con­si­lium ad­vo­can­dum de eo cen­se­rent, ne­gat con­si­lii rem es­se Sci­pio iuve­nis, fa­ta­lis dux hui­us­ce bel­li. [7] Auden­dum at­que agen­dum non con­sul­tan­dum ait in tan­to ma­lo es­se; irent se­cum ex­templo ar­ma­ti qui rem pub­li­cam sal­vam vel­lent; [8] nul­la ve­rius quam ubi ea co­gi­ten­tur hos­tium castra es­se. [9] Per­git ire se­quen­ti­bus pau­cis in hos­pi­tium Me­tel­li, et cum con­ci­lium ibi iuve­num de qui­bus ad­la­tum erat in­ve­nis­set, stric­to su­per ca­pi­ta con­sul­tan­tium gla­dio [10] «Ex mei ani­mi sen­ten­tia», in­quit, «ut ego rem pub­li­cam po­pu­li Ro­ma­ni non de­se­ram ne­que ali­um ci­vem Ro­ma­num de­se­re­re pa­tiar; [11] si sciens fal­lo, tum me Iup­pi­ter op­ti­mus ma­xi­mus do­mum fa­mi­liam rem­que meam pes­si­mo le­to ad­fi­ciat. [12] In haec ver­ba, M. Cae­ci­li, iures pos­tu­lo ce­te­ri­que qui ades­tis: qui non iura­ve­rit, in se hunc gla­dium stric­tum es­se sciat». [13] Haud se­cus pa­vi­di quam si vic­to­rem Han­ni­ba­lem cer­ne­rent, iurant om­nes cus­to­dien­dos­que se­met ip­sos Sci­pio­ni tra­dunt.
<<<
ÎÃËÀÂËÅÍÈÅ
>>>

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 221Åìó áûëî îêî­ëî 19 ëåò (ñð.: XXI, 46, 7 è ïðè­ìå÷. 158 ê êí. XXI).
    • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007032 1327007054 1327008009 1364002254 1364002255 1364002256