История Рима от основания города

Книга XXIII, гл. 30

30. Dum haec in His­pa­nia ge­run­tur, Pe­te­lia in Brut­tiis ali­quot post men­si­bus quam coep­ta op­pug­na­ri erat ab Hi­mil­co­ne prae­fec­to Han­ni­ba­lis ex­pug­na­ta est. [2] Mul­to san­gui­ne ac vol­ne­ri­bus ea Poe­nis vic­to­ria ste­tit, nec ul­la ma­gis vis ob­ses­sos quam fa­mes ex­pug­na­vit. [3] Ab­sumptis enim fru­gum ali­men­tis car­nis­que om­nis ge­ne­ris quad­ru­pe­dum sue­tae in­sue­tae­que, postre­mo co­riis her­bis­que et ra­di­ci­bus et cor­ti­ci­bus te­ne­ris stric­tis­que fo­liis vi­xe­re, [4] nec an­te quam vi­res ad stan­dum in mu­ris fe­ren­da­que ar­ma dee­rant ex­pug­na­ti sunt. [5] Re­cep­ta Pe­te­lia Poe­nus ad Con­sen­tiam co­pias tra­du­cit, quam mi­nus per­ti­na­ci­ter de­fen­sam intra pau­cos dies in de­di­tio­nem ac­ce­pit. [6] Is­dem fer­me die­bus et Brut­tio­rum exer­ci­tus Cro­to­nem, Grae­cam ur­bem, cir­cum­se­dit, opu­len­tam quon­dam ar­mis vi­ris­que, tum iam adeo mul­tis mag­nis­que cla­di­bus adflic­tam ut om­nis aeta­tis mi­nus duo mi­lia ci­vium su­pe­res­sent. [7] Ita­que ur­be a de­fen­so­ri­bus vas­ta fa­ci­le po­ti­ti hos­tes sunt; arx tan­tum re­ten­ta, in quam in­ter tu­mul­tum cap­tae ur­bis e me­dia cae­de qui­dam ef­fu­ge­re. [8] Et Loc­ren­ses des­ci­ve­re ad Brut­tios Poe­nos­que pro­di­ta mul­ti­tu­di­ne a prin­ci­pi­bus. [9] Re­gi­ni tan­tum­mo­do re­gio­nis eius et in fi­de er­ga Ro­ma­nos et po­tes­ta­tis suae ad ul­ti­mum man­se­runt. [10] In Si­ci­liam quo­que eadem incli­na­tio ani­mo­rum per­ve­nit, et ne do­mus qui­dem Hie­ro­nis to­ta ab de­fec­tio­ne absti­nuit. [11] Nam­que Ge­lo, ma­xi­mus stir­pis, con­tempta si­mul se­nec­tu­te pat­ris si­mul post Can­nen­sem cla­dem Ro­ma­na so­cie­ta­te ad Poe­nos de­fe­cit, [12] mo­vis­set­que in Si­ci­lia res, ni­si mors adeo op­por­tu­na ut pat­rem quo­que sus­pi­cio­ne as­per­ge­ret, ar­man­tem eum mul­ti­tu­di­nem sol­li­ci­tan­tem­que so­cios ab­sumpsis­set. [13] Haec eo an­no in Ita­lia, in Af­ri­ca, in Si­ci­lia, in His­pa­nia va­rio even­tu ac­ta.

Exi­tu an­ni Q. Fa­bius Ma­xi­mus a se­na­tu pos­tu­la­vit ut aedem Ve­ne­ris Ery­ci­nae, quam dic­ta­tor vo­vis­set, de­di­ca­re li­ce­ret. [14] Se­na­tus dec­re­vit ut Ti. Sempro­nius con­sul de­sig­na­tus, cum pri­mum ma­gistra­tum inis­set, ad po­pu­lum fer­ret ut Q. Fa­bium duum­vi­rum es­se iube­rent aedis de­di­can­dae cau­sa. [15] Et M. Aemi­lio Le­pi­do, qui bis con­sul augur­que fue­rat, fi­lii tres, Lu­cius, Mar­cus, Quin­tus, lu­dos fu­neb­res per tri­duum et gla­dia­to­rum pa­ria duo et vi­gin­ti in fo­ro de­de­runt. [16] Aedi­les cu­ru­les C. Lae­to­rius et Ti. Sempro­nius Grac­chus, con­sul de­sig­na­tus, qui in aedi­li­ta­te ma­gis­ter equi­tum fue­rat, lu­dos Ro­ma­nos fe­ce­runt, qui per tri­duum instau­ra­ti sunt. [17] Ple­bei lu­di aedi­lium M. Aure­lii Cot­tae et M. Clau­dii Mar­cel­li ter instau­ra­ti.

Cir­cu­mac­to ter­tio an­no Pu­ni­ci bel­li Ti. Sempro­nius con­sul idi­bus Mar­tiis ma­gistra­tum init. [18] Prae­to­res Q. Ful­vius Flac­cus, qui an­tea con­sul cen­sor­que fue­rat, ur­ba­nam, M. Va­le­rius Lae­vi­nus pe­reg­ri­nam sor­tem in iuris dic­tio­ne ha­buit; Ap. Clau­dius Pul­cher Si­ci­liam, Q. Mu­cius Scae­vo­la Sar­di­niam sor­ti­ti sunt. [19] M. Mar­cel­lo pro con­su­le im­pe­rium es­se po­pu­lus ius­sit, quod post Can­nen­sem cla­dem unus Ro­ma­no­rum im­pe­ra­to­rum in Ita­lia pros­pe­re rem ges­sis­set.