Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì è Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ Â. Ì. Ñìèðèí. Îòâ. ðåä. Å. Ñ. Ãîëóáöîâà.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1940/1984. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
25. (1) Îí, êàê ïðè îáâèíåíèè ïîäñóäèìûõ, íà÷àë ñ ðàññêàçà îá èõ æèçíè è ïîêàçàë, ÷òî âî âñåõ ïðåñòóïëåíèÿõ è êîùóíñòâàõ, ñîâåðøåííûõ ïîñëå ñìåðòè Ãèåðîíà, âèíîâíû Àäðàíîäîð è Ôåìèñò. (2) ×òî ìîã ñäåëàòü ïî ñâîåé âîëå Ãèåðîíèì, ìàëü÷èê, åùå íå äîñòèãøèé âîçìóæàëîñòè? Öàðñòâîâàëè åãî îïåêóíû è íàñòàâíèêè, íà íåãî íàâëåêàÿ íåíàâèñòü; îíè äîëæíû áûëè ïîãèáíóòü ðàíüøå Ãèåðîíèìà è óæ, êîíå÷íî, âìåñòå ñ Ãèåðîíèìîì. (3) Ïîâèííû ñìåðòè è îáðå÷åíû åé çàìûøëÿâøèå ïîñëå ñìåðòè òèðàíà íîâûå ïðåñòóïëåíèÿ. Ñíà÷àëà îíè íå òàèëèñü: Àäðàíîäîð, çàïåðøè âîðîòà Îñòðîâà, ñ âàæíîñòüþ îáúÿâèë ñåáÿ íàñëåäíèêîì öàðñòâà, êîòîðîìó áûë òîëüêî ñëóãîé. (4) Ñîëäàòû, íàõîäèâøèåñÿ íà Îñòðîâå, èçìåíèëè åìó; íà íåãî îïîë÷èëèñü âñå ãðàæäàíå, îâëàäåâøèå Àõðàäèíîé; ïîñëå ÿâíûõ íàïðàñíûõ ïîïûòîê ïîëó÷èòü öàðñêóþ âëàñòü Àäðàíîäîð îáðàòèëñÿ ê òàéíûì êîçíÿì. (5) Íè áëàãîäåÿíèÿ, íè îêàçàííûé åìó ïî÷åò íà íåãî íå ïîäåéñòâîâàëè — îñâîáîäèòåëè îòå÷åñòâà âûáðàëè â ïðåòîðû òîãî, êòî çëîóìûøëÿë ïðîòèâ ñâîáîäû. (6) Ìå÷òû î öàðñêîé âëàñòè âíóøàëè çàãîâîðùèêàì æåíû-öàðåâíû: îäèí áûë æåíàò íà äî÷åðè ñ.169 Ãèåðîíà, äðóãîé — íà äî÷åðè Ãåëîíà. (7) Ïðè ýòèõ ñëîâàõ ñî âñåõ ñòîðîí ðàçäàëèñü êðèêè: ïóñòü íè îäíà íå îñòàíåòñÿ â æèâûõ, ïóñòü ïîãèáíåò âåñü öàðñêèé ðîä. (8) Òàêîâà òîëïà: îíà èëè ðàáñêè ïðåñìûêàåòñÿ, èëè çàíîñ÷èâî âëàñòâóåò. Îíà íå óìååò æèòü æèçíüþ ñâîáîäíûõ, êîòîðûå íå óíèæàþòñÿ è íå êè÷àòñÿ103. (9) È ïî÷òè âñåãäà íàõîäÿòñÿ ëþäè, ÷òîáû óãîäëèâî ðàñïàëÿòü áåçìåðíî æåñòîêèå, æàäíûå äî êàçíåé è êðîâàâîé ðåçíè äóøè. (10) Òàê è â òîò ðàç ïðåäëîæåíèå ïðåòîðîâ ïåðåáèòü âñå öàðñêîå îòðîäüå ïðèíÿëè åäâà ëè íå ðàíüøå, ÷åì îíî áûëî âíåñåíî. (11) Ïîñëàííûå ïðåòîðàìè óáèëè Äàìàðàòó, äî÷ü Ãèåðîíà, è Ãàðìîíèþ, äî÷ü Ãåëîíà, — æåí Àäðàíîäîðà è Ôåìèñòà. |
25. Is, tamquam reos ageret, ab ante acta vita orsus, quaecumque post Hieronis mortem sceleste atque impie facta essent, Adranodorum ac Themistum arguit fecisse: [2] quid enim sua sponte Hieronymum, puerum ac vixdum pubescentem facere potuisse? Tutores ac magistros eius sub aliena invidia regnasse; itaque aut ante Hieronymum aut certe cum Hieronymo perire eos debuisse. [3] At illos debitos iam morti destinatosque, alia nova scelera post mortem tyranni molitos, palam primo, cum clausis Adranodorus Insulae portis hereditatem regni creverit et quae procurator tenuerat pro domino possederit; [4] proditus deinde ab eis qui in Insula erant, circumsessus ab universa civitate quae Achradinam tenuerit, nequiquam palam atque aperte petitum regnum clam et dolo adfectare conatus sit, [5] et ne beneficio quidem atque honore potuerit vinci, cum inter liberatores patriae insidiator ipse libertatis creatus esset praetor. [6] Sed animos eis regios regias coniuges fecisse, alteri Hieronis, alteri Gelonis filias nuptas. [7] Sub hanc vocem ex omnibus partibus contionis clamor oritur nullam earum vivere debere nec quemquam superesse tyrannorum stirpis. [8] Ea natura multitudinis est: aut servit humiliter aut superbe dominatur; libertatem, quae media est, nec suscipere modice nec habere sciunt; [9] et non ferme desunt irarum indulgentes ministri, qui avidos atque intemperantes suppliciorum animos ad sanguinem et caedes inritent; [10] sicut tum extemplo praetores rogationem promulgarunt, acceptaque paene prius quam promulgata est, ut omnes regiae stirpis interficerentur; [11] missique a praetoribus Damaratam Hieronis et Harmoniam Gelonis filiam, coniuges Adranodori et Themisti, interfecerunt. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß