История Рима от основания города

Книга XXV, гл. 8

8. Hui­us at­ro­ci­tas poe­nae dua­rum no­bi­lis­si­ma­rum in Ita­lia Grae­ca­rum ci­vi­ta­tium ani­mos in­ri­ta­vit cum pub­li­ce, [2] tum etiam sin­gu­los pri­va­tim, ut quis­que tam foe­de in­te­remptos aut pro­pin­qui­ta­te aut ami­ci­tia con­tin­ge­bat. [3] Ex iis tre­de­cim fe­re no­bi­les iuve­nes Ta­ren­ti­ni co­niu­ra­ve­runt, quo­rum prin­ci­pes Ni­co et Phi­le­me­nus erant. [4] Hi pri­us­quam ali­quid mo­ve­rent, con­lo­quen­dum cum Han­ni­ba­le ra­ti, noc­te per spe­ciem ve­nan­di ur­be eg­res­si ad eum pro­fi­cis­cun­tur. [5] Et cum haud pro­cul castris abes­sent, ce­te­ri sil­va pro­pe viam se­se oc­cu­lue­runt, Ni­co et Phi­le­me­nus prog­res­si ad sta­tio­nes compre­hen­si­que, ultro id pe­ten­tes, ad Han­ni­ba­lem de­duc­ti sunt. [6] Qui cum et cau­sas con­si­lii sui et quid pa­ra­rent ex­po­suis­sent, con­lau­da­ti one­ra­ti­que pro­mis­sis iuben­tur, ut fi­dem po­pu­la­ri­bus fa­ce­rent prae­dan­di cau­sa se ur­be eg­res­sos, pe­co­ra Car­tha­gi­nien­sium, quae pas­tum pro­pul­sa es­sent, ad ur­bem age­re; tu­to ac si­ne cer­ta­mi­ne id fac­tu­ros pro­mis­sum est. [7] Conspec­ta ea prae­da iuve­num est, mi­nus­que ite­rum ac sae­pius id eos aude­re mi­ra­cu­lo fuit. [8] Congres­si cum Han­ni­ba­le rur­sus fi­de san­xe­runt li­be­ros Ta­ren­ti­nos le­ges suas sua­que om­nia ha­bi­tu­ros ne­que ul­lum vec­ti­gal Poe­no pen­su­ros prae­si­dium­ve in­vi­tos re­cep­tu­ros; pro­di­ta hos­pi­tia Ro­ma­no­rum cum prae­si­dio Car­tha­gi­nien­sium fo­re. [9] Haec ubi con­ve­ne­runt, tunc ve­ro Phi­le­me­nus con­sue­tu­di­nem noc­te eg­re­diun­di re­deun­di­que in ur­bem fre­quen­tio­rem fa­ce­re. Et erat ve­nan­di stu­dio in­sig­nis, ca­nes­que et ali­us ap­pa­ra­tus se­que­ba­tur; [10] cap­tum­que fer­me ali­quid aut ab hos­te ex prae­pa­ra­to ad­la­tum re­por­tans do­na­bat aut prae­fec­to aut cus­to­di­bus por­ta­rum. Noc­te ma­xi­me com­mea­re prop­ter me­tum hos­tium cre­de­bant.

[11] Ubi iam eo con­sue­tu­di­nis ad­duc­ta res est ut, quo­cum­que noc­tis tem­po­re si­bi­lo de­dis­set sig­num, por­ta ape­ri­re­tur, tem­pus agen­dae rei Han­ni­ba­li vi­sum est. [12] Tri­dui viam abe­rat; ubi, quo mi­nus mi­rum es­set uno eodem­que lo­co sta­ti­va eum tam diu ha­be­re, aeg­rum si­mu­la­bat. [13] Ro­ma­nis quo­que qui in prae­si­dio Ta­ren­ti erant sus­pec­ta es­se tam seg­nis mo­ra eius de­sie­rat.