Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXVI, ãë. 14

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì Ì., «Íàóêà», 1991.
Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1950/1995.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

14. (1) Ñ ýòîé ðå÷üþ Âèððèÿ ìíî­ãèå áûëè ñîãëàñ­íû; ìåíü­øå îêà­çà­ëîñü ìóæå­ñò­âåí­íûõ ëþäåé, ãîòî­âûõ îñó­ùå­ñò­âèòü òî, ÷òî ñàìè îäîá­ðè­ëè. (2) Áîëü­øèí­ñòâî ñåíà­òî­ðîâ, ðàñ­ñ÷è­òû­âàâ­øèõ íà ìèëî­ñåð­äèå ðèì­ëÿí, íå ðàç èñïû­òàí­íîå â âîé­íàõ, ïîíà­äå­ÿ­ëèñü, ÷òî ñíè­çîé­äóò è ê íèì: Êàïóþ ðåøè­ëè ñäàòü è ñ ýòèì è îòïðà­âè­ëè ïîñëîâ ê ðèì­ëÿ­íàì. (3) Ê Âèáèþ Âèððèþ ïîøëî ïðè­ìåð­íî äâà­äöàòü ñåìü ñåíà­òî­ðîâ; îòî­áåäà­ëè, ïîñòà­ðà­ëèñü çàãëó­øèòü âèíîì ìûñ­ëè î íàâèñ­øåé áåäå è ïðè­íÿ­ëè ÿä. (4) Âñòà­ëè, îáìå­íÿ­ëèñü ðóêî­ïî­æà­òè­åì, ïåðåä ñìåð­òüþ â ïîñëåä­íèé ðàç îáíÿ­ëèñü, ïëà­÷à íàä ñîáîé è íàä ðîä­íûì ãîðî­äîì. Îäíè îñòà­ëèñü, ÷òîáû òåëàì èõ ñãî­ðåòü íà îáùåì êîñò­ðå, äðó­ãèå ðàçî­øëèñü ïî äîìàì. (5) ßä íà ñûòûõ è ïüÿ­íûõ äåé­ñò­âî­âàë ìåä­ëåí­íî; áîëü­øèí­ñòâî ïðî­æè­ëè öåëóþ íî÷ü è ÷àñòü íàñòó­ïèâ­øå­ãî äíÿ, íî âñå æå óìåð­ëè ðàíü­øå, ÷åì îòâî­ðè­ëèñü ïåðåä âðà­ãà­ìè âîðîòà.

(6) Íà ñëå­äóþ­ùèé äåíü Þïè­òå­ðî­âû âîðîòà69, íàõî­äèâ­øè­å­ñÿ ïðî­òèâ ðèì­ñêî­ãî ëàãå­ðÿ, ïî ïðè­êà­çó ïðî­êîí­ñó­ëà áûëè îòêðû­òû è ÷åðåç íèõ âîøåë îäèí ëåãè­îí è äâå àëû êîí­íè­êîâ70 âî ãëà­âå ñ ëåãà­òîì Ãàåì Ôóëü­âè­åì. (7) Îí ïðåæ­äå âñå­ãî ðàñ­ïî­ðÿäèë­ñÿ ñíå­ñòè ê íåìó âñå îðó­æèå, êàêîå áûëî â Êàïóå, ðàñ­ñòà­âèë ó âñåõ âîðîò êàðà­ó­ëû, ÷òîáû íèêòî íå ìîã íè âîé­òè, íè âûé­òè, çàõâà­òèë ïóíèé­ñêèé ãàð­íè­çîí è ïðè­êà­çàë êàì­ïàí­ñêèì ñåíà­òî­ðàì èäòè â ëàãåðü ê ðèì­ñêèì âîå­íà­÷àëü­íè­êàì. (8) Êîãäà îíè ïðè­øëè òóäà, âñåõ èõ íåìåä­ëåí­íî çàêî­âà­ëè â öåïè è âåëå­ëè ïåðå­÷èñ­ëèòü êâå­ñòî­ðàì çîëî­òî è ñåðåá­ðî, êàêîå èìå­ëè. Çîëîòà áûëî äâå òûñÿ­÷è ñåìü­äå­ñÿò ôóí­òîâ71, ñåðåá­ðà — òðèä­öàòü îäíà òûñÿ­÷à äâå­ñòè. (9) Ñåíà­òî­ðîâ, èçâåñò­íûõ êàê ãëàâ­íûõ çà÷èí­ùè­êîâ îòëî­æå­íèÿ îò ðèì­ëÿí, îòïðà­âè­ëè ïîä ñòðà­æó: äâà­äöàòü ïÿòü — â Êàëû; äâà­äöàòü âîñåìü — â Òåàí.

14. Hanc ora­tio­nem Vir­ri plu­res cum ad­sen­su audie­runt quam for­ti ani­mo id quod pro­ba­bant ex­se­qui po­tue­runt. [2] Maior pars se­na­tus, mul­tis sae­pe bel­lis ex­per­tam po­pu­li Ro­ma­ni cle­men­tiam haud dif­fi­den­tes si­bi quo­que pla­ca­bi­lem fo­re, le­ga­tos ad de­den­dam Ro­ma­nis Ca­puam dec­re­ve­runt mi­se­runtque. [3] Vi­bium Vir­rium sep­tem et vi­gin­ti fer­me se­na­to­res do­mum se­cu­ti sunt, epu­la­ti­que cum eo et, quan­tum fa­ce­re po­tue­rant alie­na­tis men­ti­bus vi­no ab im­mi­nen­tis sen­su ma­li, ve­ne­num om­nes sumpse­runt; [4] in­de mis­so con­vi­vio dextris in­ter se da­tis ul­ti­mo­que conple­xu con­lac­ri­man­tes suum pat­riae­que ca­sum, alii, ut eodem ro­go cre­ma­ren­tur, man­se­runt, alii do­mos dig­res­si sunt. [5] Inple­tae ci­bis vi­no­que ve­nae mi­nus ef­fi­ca­cem in ma­tu­ran­da mor­te vim ve­ne­ni fe­ce­runt; ita­que noc­tem to­tam ple­ri­que eorum et diei in­se­quen­tis par­tem cum ani­mam egis­sent, om­nes ta­men pri­us quam ape­ri­ren­tur hos­ti­bus por­tae exspi­ra­runt.

[6] Pos­te­ro die por­ta Iovis, quae ad­ver­sus castra Ro­ma­na erat, ius­su pro­con­su­lum aper­ta est. Ea intro­mis­sa le­gio una et duae alae cum C. Ful­vio le­ga­to. [7] Is cum om­nium pri­mum ar­ma te­la­que quae Ca­puae erant ad se con­fe­ren­da cu­ras­set, cus­to­diis ad om­nes por­tas dis­po­si­tis, ne quis exi­re aut emit­ti pos­set, prae­si­dium Pu­ni­cum compre­hen­dit, se­na­tum Cam­pa­num ire in castra ad im­pe­ra­to­res Ro­ma­nos ius­sit. [8] Quo cum ve­nis­sent, ex­templo iis om­ni­bus ca­te­nae iniec­tae, ius­si­que ad quaes­to­res de­fer­re quod auri at­que ar­gen­ti ha­be­rent. Auri pon­do duo mi­lia sep­tua­gin­ta fuit, ar­gen­ti tri­gin­ta mi­lia pon­do et mil­le du­cen­ta. [9] Se­na­to­res quin­que et vi­gin­ti Ca­les in cus­to­diam, duo­det­ri­gin­ta Tea­num mis­si, quo­rum de sen­ten­tia ma­xi­me des­ci­tum ab Ro­ma­nis consta­bat.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 69Â ñòî­ðî­íó ãîðû Òèôà­òû ñ õðà­ìîì Þïè­òå­ðà.
  • 70Àëà — çäåñü: ïîä­ðàçäå­ëå­íèå ñîþç­íè­÷å­ñêîé êîí­íè­öû (500 ÷åëî­âåê).
  • 71Ðèì­ñêèé ôóíò — 327,45 ã.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364002615 1364002616 1364002617