Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXVI, ãë. 37

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì Ì., «Íàóêà», 1991.
Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1950/1995.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

37. (1) Íèêî­ãäà çà âñå âðå­ìÿ âîé­íû íè êàð­ôà­ãå­íÿíå, íè ðèì­ëÿíå òàê íå ÷óâ­ñò­âî­âà­ëè, ñêîëü ïåðå­ìåí­÷è­âî âîåí­íîå ñ÷à­ñòüå — òî ñòðàõ, òî íàäåæ­äà âëà­äå­ëè èìè. (2) Òàê øëè äåëà ó ðèì­ëÿí â ïðî­âèí­öè­ÿõ: íåóäà­÷è â Èñïà­íèè, óäà­÷è â Ñèöè­ëèè ñìå­øè­âà­ëè ïå÷àëü ñ ðàäî­ñòüþ. (3)  Èòà­ëèè òîæå óòðà­òà Òàðåí­òà áûëà òÿæå­ëûì óäà­ðîì, íî ãàð­íè­çîí óäåð­æàë âîïðå­êè îæè­äà­íè­ÿì êðå­ïîñòü — è ýòî ðàäî­âà­ëî. (4) Âíå­çàï­íûé óæàñ âäðóã îõâà­òèë Ðèì, áîÿ­ëèñü, ÷òî Ãîðîä áóäåò îñà­æäåí, íî Êàïóÿ îêà­çà­ëàñü ïîêî­ðå­íà ñïó­ñòÿ íåñêîëü­êî äíåé, è ñòðàõ ñìå­íè­ëî ëèêî­âà­íèå. (5) Åãî óìå­ðè­ëè ñîáû­òèÿ çà ìîðåì: Ôèëèïï â íåäîá­ðûé ÷àñ ñòàë âðà­ãîì, íî ïîÿâè­ëèñü íîâûå ñîþç­íè­êè: ýòî­ëèé­öû è Àòòàë, öàð­ñò­âî­âàâ­øèé â Àçèè: ñóäü­áà ñëîâ­íî óæå îáå­ùà­ëà ðèì­ëÿ­íàì ãîñ­ïîä­ñòâî íàä Âîñòî­êîì. (6) Êàð­ôà­ãå­íÿíå òàê­æå óòðà­òè­ëè Êàïóþ, çàòî âçÿ­ëè Òàðåíò, õâà­ëè­ëèñü, ÷òî áåñ­ïðå­ïÿò­ñò­âåí­íî ïîäî­øëè ê ñòå­íàì Ðèìà, (7) è äîñà­äî­âà­ëè, ÷òî òåì è êîí­÷è­ëîñü. Èì áûëî ñòûä­íî: â òî ñàìîå âðå­ìÿ, êîãäà îíè áûëè ó ñòåí Ðèìà, ðèì­ñêîå âîé­ñêî, ñ.260 íå îáðà­ùàÿ íà íèõ íèêà­êî­ãî âíè­ìà­íèÿ, äðó­ãè­ìè âîðîòà­ìè óõî­äè­ëî â Èñïà­íèþ. (8)  ñàìîé Èñïà­íèè òîæå êàð­ôà­ãå­íÿíå ñîâñåì áûëî âîç­íà­äå­ÿ­ëèñü, ÷òî åñëè äâà òàêèõ âîé­ñêà èñòðåá­ëå­íû, âîæäè èõ171 óáè­òû, òî è âîé­íà çàâåð­øå­íà, è ðèì­ëÿíå èçãíà­íû. Òåì ñèëü­íåå áûëî èõ ðàç­äðà­æå­íèå òåì, ÷òî îäåð­æàí­íàÿ ïîáåäà îêà­çà­ëàñü íàïðàñ­íîé, à ëèøèë èõ åå ïëî­äîâ Ëóöèé Ìàð­öèé, â ñóìÿ­òè­öå âîç­ãëà­âèâ­øèé ðèì­ëÿí. (9) Ñóäü­áà óðàâ­íî­âå­ñè­ëà äëÿ îáå­èõ ñòî­ðîí óñïåõ è íåóäà­÷ó: òà æå íàäåæ­äà, òîò æå è ñòðàõ — êàê áóä­òî òîëü­êî åùå íà÷è­íà­åò­ñÿ âîé­íà.

37. Ne­que aliud tem­pus bel­li fuit quo Car­tha­gi­nien­ses Ro­ma­ni­que pa­ri­ter va­riis ca­si­bus im­mix­ti ma­gis in an­ci­pi­ti spe ac me­tu fue­rint. [2] Nam Ro­ma­nis et in pro­vin­ciis, hinc in His­pa­nia ad­ver­sae res, hinc pros­pe­rae in Si­ci­lia luc­tum et lae­ti­tiam mis­cue­rant; [3] et in Ita­lia cum Ta­ren­tum amis­sum dam­no et do­lo­ri, tum arx cum prae­si­dio re­ten­ta prae­ter spem gau­dio fuit; [4] et ter­ro­rem su­bi­tum pa­vo­rem­que ur­bis Ro­mae ob­ses­sae et op­pug­na­tae Ca­pua post dies pau­cos cap­ta in lae­ti­tiam ver­tit. [5] Transma­ri­nae quo­que res qua­dam vi­ce pen­sa­tae: Phi­lip­pus hos­tis tem­po­re haud sa­tis op­por­tu­no fac­tus, Aeto­li no­vi adsci­ti so­cii At­ta­lus­que Asiae rex, iam ve­lut des­pon­den­te for­tu­na Ro­ma­nis im­pe­rium orien­tis. [6] Car­tha­gi­nien­ses quo­que Ca­puae amis­sae Ta­ren­tum cap­tum aequa­bant, et ut ad moe­nia ur­bis Ro­ma­nae nul­lo pro­hi­ben­te se per­ve­nis­se in glo­ria po­ne­bant, ita pi­ge­bat in­ri­ti in­cep­ti, pu­de­bat­que adeo se spre­tos [7] ut se­den­ti­bus ip­sis ad Ro­ma­na moe­nia alia por­ta exer­ci­tus Ro­ma­nus in His­pa­niam du­ce­re­tur. [8] Ip­sae quo­que His­pa­niae quo pro­pius spem ve­ne­rant tan­tis duo­bus du­ci­bus exer­ci­ti­bus­que cae­sis de­bel­la­tum ibi ac pul­sos in­de Ro­ma­nos es­se, eo plus ab L. Mar­cio, tu­mul­tua­rio du­ce, ad va­num et in­ri­tum vic­to­riam re­dac­tam es­se in­dig­na­tio­nis prae­be­bant. [9] Ita aequan­te for­tu­na sus­pen­sa om­nia ut­ris­que erant, in­teg­ra spe, in­teg­ro me­tu, ve­lut il­lo tem­po­re pri­mum bel­lum in­ci­pe­rent.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 171Ïóá­ëèé è Ãíåé Ñöè­ïè­î­íû.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327007042 1327008013 1364002638 1364002639 1364002640