История Рима от основания города

Книга XXVII, гл. 32

32. Pri­mum diem quo fi­nes hos­tium ingres­si sunt po­pu­lan­do ab­sumpse­runt; pos­te­ro die acie instruc­ta ad ur­bem ac­ces­se­runt prae­mis­sis equi­ti­bus qui obe­qui­tan­do por­tis promptum ad ex­cur­sio­nes ge­nus la­ces­se­rent Aeto­lo­rum. [2] Ig­no­ra­bant Sul­pi­cium cum quin­de­cim na­vi­bus ab Nau­pac­to Cyl­le­nen traie­cis­se et ex­po­si­tis in ter­ram quat­tuor mi­li­bus ar­ma­to­rum si­len­tio noc­tis, ne conspi­ci ag­men pos­set, intras­se Elim. [3] Ita­que inpro­vi­sa res in­gen­tem inie­cit ter­ro­rem, postquam in­ter Aeto­los Eleos­que Ro­ma­na sig­na at­que ar­ma cog­no­ve­re. [4] Et pri­mo re­ci­pe­re suos vo­lue­rat rex; dein­de contrac­to iam in­ter Aeto­los et Tral­les — Il­ly­rio­rum id est ge­nus — cer­ta­mi­ne cum ur­ge­ri vi­de­ret suos, et ip­se rex cum equi­ta­tu in co­hor­tem Ro­ma­nam in­cur­rit. [5] Ibi equ­us pi­lo traiec­tus cum pro­lap­sum su­per ca­put re­gem ef­fu­dis­set, at­rox pug­na ut­rim­que ac­cen­sa est, et ab Ro­ma­nis im­pe­tu in re­gem fac­to et pro­te­gen­ti­bus re­giis. [6] In­sig­nis et ip­sius pug­na fuit, cum pe­des in­ter equi­tes coac­tus es­set proe­lium ini­re. Dein cum iam im­par cer­ta­men es­set, ca­de­rentque cir­ca eum mul­ti et vol­ne­ra­ren­tur, rap­tus ab suis at­que al­te­ri equo iniec­tus fu­git. [7] Eo die castra quin­que mi­lia pas­suum ab ur­be Eleo­rum po­suit. Pos­te­ro die ad pro­pin­quum Eleo­rum cas­tel­lum — Pyr­gum vo­cant — co­pias om­nes edu­xit, quo ag­res­tium mul­ti­tu­di­nem cum pe­co­ri­bus me­tu po­pu­la­tio­num com­pul­sam audie­rat. [8] Eam in­con­di­tam iner­mem­que mul­ti­tu­di­nem pri­mo sta­tim ter­ro­re ad­ve­niens ce­pit; com­pen­sa­ve­rat­que ea prae­da quod ig­no­mi­niae ad Elim ac­cep­tum fue­rat. [9] Di­vi­den­ti prae­dam cap­ti­vos­que — fue­re autem quat­tuor mi­lia ho­mi­num, pe­co­rum om­nis ge­ne­ris ad vi­gin­ti mi­lia — nun­tius ex Ma­ce­do­nia ve­nit Aëro­pum quen­dam cor­rup­to ar­cis prae­si­dii­que prae­fec­to Lych­ni­dum ce­pis­se, te­ne­re et Das­sa­re­tio­rum quos­dam vi­cos et Dar­da­nos etiam con­ci­re. [10] Omis­so igi­tur Achai­co at­que Aeto­li­co bel­lo, re­lic­tis ta­men duo­bus mi­li­bus et quin­gen­tis om­nis ge­ne­ris ar­ma­to­rum cum Me­nip­po et Po­ly­phan­ta du­ci­bus ad prae­si­dium so­cio­rum, [11] pro­fec­tus ab Dy­mis per Acha­iam Boeo­tiam­que et Euboeam de­cu­mis castris De­met­ria­dem in Thes­sa­liam per­ve­nit.