История Рима от основания города

Книга XXIX, гл. 12

12. Neg­lec­tae eo bien­nio res in Grae­cia erant. Ita­que Phi­lip­pus Aeto­los de­ser­tos ab Ro­ma­nis, cui uni fi­de­bant auxi­lio, qui­bus vo­luit con­di­cio­ni­bus ad pe­ten­dam et pa­cis­cen­dam su­be­git pa­cem. [2] Quod ni­si om­ni vi per­fi­ce­re ma­tu­ras­set, bel­lan­tem eum cum Aeto­lis P. Sempro­nius pro­con­sul, suc­ces­sor im­pe­rii mis­sus Sul­pi­cio cum de­cem mi­li­bus pe­di­tum et mil­le equi­ti­bus et tri­gin­ta quin­que rostra­tis na­vi­bus, haud par­vum mo­men­tum ad opem fe­ren­dam so­ciis, oppres­sis­set. [3] Vix­dum pa­ce fac­ta nun­tius re­gi ve­nit Ro­ma­nos Dyr­ra­chi­um ve­nis­se, Par­thi­nos­que et pro­pin­quas gen­tes alias mo­tas es­se ad spem no­van­di res, Di­mal­lum­que op­pug­na­ri. [4] Eo se aver­te­rant Ro­ma­ni ab Aeto­lo­rum quo mis­si erant auxi­lio, ira­ti quod si­ne auc­to­ri­ta­te sua ad­ver­sus foe­dus cum re­ge pa­cem fe­cis­sent. [5] Ea cum audis­set Phi­lip­pus, ne qui mo­tus maior in fi­ni­ti­mis gen­ti­bus po­pu­lis­que ore­re­tur, mag­nis iti­ne­ri­bus Apol­lo­niam con­ten­dit, quo Sempro­nius se re­ce­pe­rat, mis­so Lae­to­rio le­ga­to cum par­te co­pia­rum et quin­de­cim na­vi­bus in Aeto­liam ad vi­sen­das res pa­cem­que, si pos­set, tur­ban­dam. [6] Phi­lip­pus ag­ros Apol­lo­nia­tium vas­ta­vit et ad ur­bem ad­mo­tis co­piis po­tes­ta­tem pug­nae Ro­ma­no fe­cit; [7] quem postquam quie­tum mu­ros tan­tum­mo­do tue­ri vi­dit, nec sa­tis fi­dens vi­ri­bus ut ur­bem op­pug­na­ret, et cum Ro­ma­nis quo­que, si­cut cum Aeto­lis, cu­piens pa­cem, si pos­set, si mi­nus, in­du­tias fa­ce­re, ni­hil ultra in­ri­ta­tis no­vo cer­ta­mi­ne odiis in reg­num se re­ce­pit.

[8] Per idem tem­pus tae­dio diu­ti­ni bel­li Epi­ro­tae tempta­ta pri­us Ro­ma­no­rum vo­lun­ta­te le­ga­tos de pa­ce com­mu­ni ad Phi­lip­pum mi­se­re, [9] sa­tis con­fi­de­re con­ven­tu­ram eam ad­fir­man­tes, si ad con­lo­qui­um cum P. Sempro­nio im­pe­ra­to­re Ro­ma­no ve­nis­set. [10] Fa­ci­le im­pet­ra­tum — ne­que enim ne ip­sius qui­dem re­gis ab­hor­re­bat ani­mus — ut in Epi­rum tran­si­ret. [11] Phoe­ni­ce urbs est Epi­ri; ibi pri­us con­lo­cu­tus rex cum A?ro­po et Der­da et Phi­lip­po, Epi­ro­ta­rum prae­to­ri­bus, pos­tea cum P. Sempro­nio congre­di­tur. [12] Ad­fuit con­lo­quio Amy­nan­der Atha­ma­num rex et ma­gistra­tus alii Epi­ro­ta­rum et Acar­na­num. Pri­mus Phi­lip­pus prae­tor ver­ba fe­cit et pe­tit si­mul ab re­ge et ab im­pe­ra­to­re Ro­ma­no ut fi­nem bel­li fa­ce­rent da­rentque eam Epi­ro­tis ve­niam. [13] P. Sempro­nius con­di­cio­nes pa­cis di­xit, ut Par­thi­ni et Di­mal­lum et Bar­gul­lum et Euge­nium Ro­ma­no­rum es­sent, Atin­ta­nia, si mis­sis Ro­mam le­ga­tis ab se­na­tu im­pet­ras­set, ut Ma­ce­do­niae ac­ce­de­ret. [14] In has con­di­cio­nes cum pax con­ve­ni­ret, ab re­ge foe­de­ri adscrip­ti Pru­sia Bithy­niae rex, Achaei, Boeo­ti, Thes­sa­li, Acar­na­nes, Epi­ro­tae, ab Ro­ma­nis Ilien­ses, At­ta­lus rex, Pleu­ra­tus, Na­bis La­ce­dae­mo­nio­rum ty­ran­nus, Elei, Mes­se­nii, Athe­nien­ses. [15] Haec conscrip­ta con­sig­na­ta­que sunt, et in duos men­ses in­du­tiae fac­tae, do­nec Ro­mam mit­te­ren­tur le­ga­ti, ut po­pu­lus in has con­di­cio­nes pa­cem iube­ret; [16] ius­se­runtque om­nes tri­bus, quia ver­so in Af­ri­cam bel­lo om­ni­bus aliis in prae­sen­tia le­va­ri bel­lis vo­le­bant. P. Sempro­nius pa­ce fac­ta ad con­su­la­tum Ro­mam de­ces­sit.