История Рима от основания города

Книга XXIX, гл. 23

23. Dum haec apud Ro­ma­nos ge­run­tur, Car­tha­gi­nien­ses quo­que, cum spe­cu­lis per om­nia pro­mun­tu­ria po­si­tis per­cunctan­tes pa­ven­tes­que ad sin­gu­los nun­tios sol­li­ci­tam hie­mem egis­sent, [2] haud par­vum et ip­si tuen­dae Af­ri­cae mo­men­tum adie­ce­runt so­cie­ta­tem Sypha­cis re­gis, cui­us ma­xi­me fi­du­cia traiec­tu­rum in Af­ri­cam Ro­ma­num cre­di­de­rant. [3] Erat Hasdru­ba­li Gis­go­nis fi­lio non hos­pi­tium mo­do cum re­ge, de quo an­te dic­tum est, cum ex His­pa­nia for­te in idem tem­pus Sci­pio at­que Hasdru­bal con­ve­ne­runt sed men­tio quo­que in­co­ha­ta ad­fi­ni­ta­tis, ut rex du­ce­ret fi­liam Hasdru­ba­lis. [4] Ad eam rem con­sum­man­dam tem­pus­que nup­tiis sta­tuen­dum — iam enim nu­bi­lis erat vir­go — pro­fec­tus Hasdru­bal ut ac­cen­sum cu­pi­di­ta­te — et sunt an­te om­nes bar­ba­ros Nu­mi­dae ef­fu­si in Ve­ne­rem — sen­sit, vir­gi­nem a Car­tha­gi­ne ar­ces­sit ma­tu­rat­que nup­tias; [5] et in­ter aliam gra­tu­la­tio­nem, ut pub­li­cum quo­que foe­dus pri­va­to adi­ce­re­tur, so­cie­tas in­ter po­pu­lum Car­tha­gi­nien­sem re­gem­que, da­ta ultro cit­ro­que fi­de eos­dem ami­cos ini­mi­cos­que ha­bi­tu­ros, iure iuran­do ad­fir­ma­tur.

[6] Ce­te­rum Hasdru­bal, me­mor et cum Sci­pio­ne ini­tae re­gi so­cie­ta­tis et quam va­na et mu­ta­bi­lia bar­ba­ro­rum in­ge­nia es­sent, ve­ri­tus ne, si traie­cis­set in Af­ri­cam Sci­pio, [7] par­vum vin­cu­lum eae nup­tiae es­sent, dum ac­cen­sum re­cen­ti amo­re Nu­mi­dam ha­bet, per­pel­lit blan­di­tiis quo­que puel­lae ad­hi­bi­tis ut le­ga­tos in Si­ci­liam ad Sci­pio­nem mit­tat per quos mo­neat eum ne prio­ri­bus suis pro­mis­sis fre­tus in Af­ri­cam trai­ciat; [8] se et nup­tiis ci­vis Car­tha­gi­nien­sis, fi­liae Hasdru­ba­lis quem vi­de­rit apud se in hos­pi­tio, et pub­li­co etiam foe­de­re cum po­pu­lo Car­tha­gi­nien­si iunctum op­ta­re pri­mum ut pro­cul ab Af­ri­ca, [9] si­cut ad­huc fe­ce­rint, bel­lum Ro­ma­ni cum Car­tha­gi­nien­si­bus ge­rant, ne si­bi in­te­res­se cer­ta­mi­ni­bus eorum ar­ma­que aut haec aut il­la, ab­nuen­tem al­te­ram so­cie­ta­tem, se­qui ne­ces­se sit; [10] si non absti­neat Af­ri­ca Sci­pio et Car­tha­gi­ni exer­ci­tum ad­mo­veat, si­bi ne­ces­sa­rium fo­re et pro ter­ra Af­ri­ca, in qua et ip­se sit ge­ni­tus, et pro pat­ria co­niu­gis suae pro­que pa­ren­te ac pe­na­ti­bus di­mi­ca­re.