Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1949/1995. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
26. (1) Ìíîãî ðèìñêèõ ôëîòîâ âûõîäèëî èç Ñèöèëèè — áîëüøå òîãî, èç òîé æå ãàâàíè, — îäíàêî íå òîëüêî â ýòîé âîéíå (â êîòîðîé ïî÷òè âñå ñóäà ïîêà ÷òî âûõîäèëè òîëüêî ïîãðàáèòü), íî äàæå è â ïðåäûäóùåé íè îäíî îòïëûòèå ôëîòà íå ïðîèçâîäèëî òàêîãî âïå÷àòëåíèÿ. (2) Õîòÿ åñëè ñðàâíèâàòü âåëè÷èíó ôëîòîâ, òî è â òå âðåìåíà áûâàëî85, ÷òî ïåðåïðàâëÿëèñü ïî äâà êîíñóëà ñ äâóìÿ âîéñêàìè è âî ôëîòàõ áûâàëî ïî÷òè ïî ñòîëüêó æå âîåííûõ êîðàáëåé, ñêîëüêî íà ñåé ðàç Ñöèïèîí ïåðåïðàâèë ãðóçîâûõ. ñ.390 (3) Èáî, êðîìå ñîðîêà âîåííûõ ñóäîâ, ñ íèì áûëî åùå îêîëî ÷åòûðåõñîò ãðóçîâûõ, íà êîòîðûå îí è ïîñàäèë âîéñêî. (4) Íî âåäü è ñàìà âòîðàÿ âîéíà ñ Êàðôàãåíîì ïðåäñòàâëÿëàñü ðèìëÿíàì áîëåå ãðîçíîé, ÷åì ïåðâàÿ. Âåäü âîåâàëè â Èòàëèè, âåäü îãðîìíû áûëè ëþäñêèå ïîòåðè ñòîëü ìíîãèõ àðìèé, âîæäè êîòîðûõ òîæå áûëè óáèòû. (5) È ïîòîìó Ñöèïèîí, ïîëêîâîäåö ïðîñëàâëåííûé è ñâîèìè ïîäâèãàìè, è — íå ìåíüøå — ñâîåé óäèâèòåëüíîé óäà÷ëèâîñòüþ, ïðèâëåêàë ê ñåáå âíèìàíèå âñåõ. (6) Ïðèòîì íè îäèí ïîëêîâîäåö çà âñþ âîéíó íå äåðçíóë è ïîìûñëèòü î òàêîé ïåðåïðàâå, à îí îáúÿâèë, ÷òî ïðåäïðèíèìàåò åå, ÷òîáû ïåðåíåñòè âîéíó â Àôðèêó è çàêîí÷èòü åå òàì. (7)  ãàâàíè ñîáðàëèñü ïîãëÿäåòü íà ðåäêîå çðåëèùå íå òîëüêî âñå æèòåëè Ëèëèáåÿ, íî è ïîñîëüñòâà ñî âñåé Ñèöèëèè, êàê ÿâèâøèåñÿ èç ïî÷òåíèÿ ïðîâîäèòü Ñöèïèîíà, òàê è ñëåäîâàâøèå çà Ìàðêîì Ïîìïîíèåì, ïðåòîðîì, êîòîðûé âåäàë ïðîâèíöèåé. (8) Ïðèøëè ïðîâîäèòü ñîðàòíèêîâ ëåãèîíåðû, îñòàâàâøèåñÿ â Ñèöèëèè. È íå òîëüêî ôëîò ÿâëÿë ñîáîé çðåëèùå äëÿ ñìîòðåâøèõ ñ áåðåãà, íî è âåñü çàïîëíåííûé òîëïîé áåðåã — äëÿ îòïëûâàþùèõ. |
26. Multae classes Romanae e Sicilia atque ipso illo portu profectae erant; ceterum non eo bello solum — nec id mirum; praedatum enim tantummodo pleraeque classes ierant — sed ne priore quidem ulla profectio tanti spectaculi fuit; [2] quamquam, si magnitudine classis aestimares, et bini consules cum binis exercitibus ante traiecerant et prope totidem rostratae in illis classibus fuerant quot onerariis Scipio tum traiciebat; [3] nam praeter quadraginta longas naves quadringentis ferme onerariis exercitum travexit. [4] Sed et bellum bello secundum priori ut atrocius Romanis videretur, cum quod in Italia bellabatur, tum ingentes strages tot exercituum simul caesis ducibus effecerant, [5] et Scipio dux partim factis fortibus partim suapte fortuna quadam, ingenti ad incrementa gloriae re, celebratus converterat animos, [6] simul et mens ipsa traiciendi, nulli ante eo bello duci temptata, quod ad Hannibalem detrahendum ex Italia transferendumque et finiendum in Africa bellum se transire volgaverat. [7] Concurrerat ad spectaculum in portum omnis turba non habitantium modo Lilybaei, sed legationum omnium ex Sicilia, quae et ad prosequendum Scipionem officii causa convenerant et praetorem provinciae M. Pomponium secutae fuerant; [8] ad hoc legiones quae in Sicilia relinquebantur ad prosequendos commilitones processerant; nec classis modo prospectantibus e terra, sed terra etiam omnis circa referta turba spectaculo navigantibus erat. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß