История Рима от основания города

Книга XXIX, гл. 29

29. Hi cum Car­tha­gi­nien­si equi­ta­tu proe­lium cum com­mi­sis­sent, pau­cos in ip­so cer­ta­mi­ne, ple­ros­que fu­gien­tes per­se­cu­ti, in qui­bus prae­fec­tum quo­que Han­no­nem, no­bi­lem iuve­nem, oc­ci­de­runt. [2] Sci­pio non ag­ros mo­do cir­ca vas­ta­vit, sed ur­bem etiam pro­xi­mam Af­ro­rum sa­tis opu­len­tam ce­pit; [3] ubi prae­ter ce­te­ra, quae ex­templo in na­ves one­ra­rias im­po­si­ta mis­sa­que in Si­ci­liam erant, oc­to mi­lia li­be­ro­rum ser­vo­rum­que ca­pi­tum sunt cap­ta.

[4] Lae­tis­si­mus ta­men Ro­ma­nis in prin­ci­pio re­rum ge­ren­da­rum ad­ven­tus fuit Ma­si­nis­sae; quem qui­dam cum du­cen­tis haud ampli­us equi­ti­bus, ple­ri­que cum duum mi­lium equi­ta­tu tra­dunt ve­nis­se. [5] Ce­te­rum cum lon­ge ma­xi­mus om­nium aeta­tis suae re­gum hic fue­rit plu­ri­mum­que rem Ro­ma­nam iuve­rit, ope­rae pre­tium vi­de­tur ex­ce­de­re pau­lum ad enar­ran­dum quam va­ria for­tu­na usus sit in amit­ten­do re­cu­pe­ran­do­que pa­ter­no reg­no.

[6] Mi­li­tan­ti pro Car­tha­gi­nien­si­bus in His­pa­nia pa­ter ei mo­ri­tur; Ga­lae no­men erat. Reg­num ad frat­rem re­gis Oezal­cen pergran­dem na­tu — ita mos apud Nu­mi­das est — per­ve­nit. [7] Haud mul­to post Oezal­ce quo­que mor­tuo maior ex duo­bus fi­liis eius Ca­pus­sa, pue­ro ad­mo­dum al­te­ro, pa­ter­num im­pe­rium ac­ce­pit. [8] Ce­te­rum cum ma­gis iure gen­tis quam auc­to­ri­ta­te in­ter suos aut vi­ri­bus ob­ti­ne­ret reg­num, exsti­tit qui­dam Ma­zae­tul­lus no­mi­ne, non alie­nus san­gui­ne re­gi­bus, fa­mi­liae sem­per ini­mi­cae ac de im­pe­rio va­ria for­tu­na cum iis qui tum ob­ti­ne­bant cer­tan­tis. [9] Is con­ci­ta­tis po­pu­la­ri­bus, apud quos in­vi­dia re­gum mag­nae auc­to­ri­ta­tis erat, castris pa­lam po­si­tis des­cen­de­re re­gem in aciem ac di­mi­ca­re de reg­no coe­git. [10] In eo proe­lio Ca­pus­sa cum mul­tis prin­ci­pum ce­ci­dit. Gens Mae­su­lio­rum om­nis in di­cio­nem im­pe­rium­que Ma­zae­tul­li con­ces­sit. [11] Re­gio ta­men no­mi­ne absti­nuit con­ten­tus­que no­mi­ne mo­di­co tu­to­ris pue­rum La­cu­ma­zen, qui stir­pis re­giae su­pe­re­rat, re­gem ap­pel­lat. [12] Car­tha­gi­nien­sem no­bi­lem fe­mi­nam, so­ro­ris fi­liam Han­ni­ba­lis, quae pro­xi­me Oezal­ci re­gi nup­ta fue­rat, mat­ri­mo­nio si­bi iun­git spe Car­tha­gi­nien­sium so­cie­ta­tis, [13] et cum Sypha­ce hos­pi­tium ve­tus­tum le­ga­tis mis­sis re­no­vat, om­nia ea auxi­lia prae­pa­rans ad­ver­sus Ma­si­nis­sam.