Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXX, ãë. 5

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1991.
Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1949/1995.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

5. (1) Ïðè­ãîòî­âèâ âñå, Ñöè­ïè­îí ñîçâàë ñîâåò è âåëåë ëàçóò­÷è­êàì ñîîá­ùèòü î òîì, ÷òî îíè óçíà­ëè; âûñëó­øàë è Ìàñè­íèñ­ñó, êîòî­ðî­ìó èçâåñò­íî áûëî âñå, ÷òî äåëà­åò­ñÿ ó âðà­ãîâ, è, íàêî­íåö, ñàì ðàñ­ñêà­çàë î òîì, ÷òî çàäó­ìû­âàë íà áëè­æàé­øóþ íî÷ü. (2) Âîåí­íûì òðè­áó­íàì îí ïðè­êà­çàë ïî îêîí­÷à­íèè ñîâå­òà, êàê òîëü­êî ïðî­çâó­÷èò òðó­áà, âûâî­äèòü ëåãè­î­íû. (3) Êàê è áûëî ïðè­êà­çà­íî, ïîä âå÷åð âîé­ñêî ñòà­ëî âûõî­äèòü èç ëàãå­ðÿ, îêî­ëî ïåð­âîé ñòðà­æè ïîñòðî­è­ëîñü è â ïîë­íî÷ü, èäÿ îáû÷­íûì øàãîì, ïîäî­øëî ê âðà­æå­ñêî­ìó ëàãå­ðþ; ïóòè áûëî ñåìü ìèëü. (4) Ñöè­ïè­îí ïîðó­÷èë Ëåëèþ ÷àñòü17 ñâî­åãî âîé­ñêà è Ìàñè­íèñ­ñó ñ åãî íóìè­äèé­öà­ìè è ðàñ­ïî­ðÿäèë­ñÿ íàïàñòü íà ëàãåðü Ñèôà­êà è ïîä­æå÷ü åãî. (5) Îí çàêëè­íà­åò Ëåëèÿ è Ìàñè­íèñ­ñó, êàæ­äî­ãî îñî­áî: íî÷üþ ëåã­êî ïîòå­ðÿòü îñòî­ðîæ­íîñòü — ïóñòü îíè áóäóò òåì áîëåå âíè­ìà­òåëü­íû­ìè è îñìîò­ðè­òåëü­íû­ìè. (6) Ñàì îí íàïà­äåò íà Ãàç­ä­ðó­áà­ëà è êàð­ôà­ãåí­ñêèé ëàãåðü, íî íå ðàíü­øå, ÷åì óâèäèò îãîíü â öàð­ñêîì ëàãå­ðå.

(7) Âñå ïîøëî áûñò­ðî: åäâà çàíÿ­ëèñü áëè­æàé­øèå õèæè­íû, êàê îãîíü ïåðå­êè­íóë­ñÿ íà ñîñåä­íèå, îõâà­òèë èõ è ðàçî­øåë­ñÿ ïî âñå­ìó ëàãå­ðþ. (8) Íî÷­íîé ïîæàð, êîíå÷­íî, âûçâàë áîëü­øîå ñìÿ­òå­íèå, íî íèêòî íå ïîäó­ìàë, ÷òî ýòî ïîä­æîã; ëþäè, íå âçÿâ îðó­æèÿ, ðàç­áå­æà­ëèñü òóøèòü îãîíü è íàòêíó­ëèñü íà âîîðó­æåí­íûõ âðà­ãîâ. (9) Ìàñè­íèñ­ñà, ïðå­âîñ­õîä­íî çíàâ­øèé öàð­ñêèé ëàãåðü, ðàñ­ñòà­âèë íóìè­äèé­öåâ ó ñàìûõ âûõî­äîâ. (10) Ìíî­ãèå ïðÿ­ìî â ïîñòå­ëÿõ, ïîëó­ñîí­íûå, áûëè çàñòèã­íó­òû ïëà­ìå­íåì; ìíî­ãèå áðî­ñè­ëèñü áåæàòü î÷åð­òÿ ãîëî­âó è â äàâ­êå áûëè çàòîï­òà­íû â óçêèõ âîðîòàõ ëàãå­ðÿ.

5. His prae­pa­ra­tis ad­vo­ca­to­que con­si­lio et di­ce­re explo­ra­to­ri­bus ius­sis quae con­per­ta ad­fer­rent Ma­si­nis­sa­que, cui om­nia hos­tium no­ta erant, postre­mo ip­se quid pa­ra­ret in pro­xi­mam noc­tem pro­po­nit; [2] tri­bu­nis edi­cit ut, ubi prae­to­rio di­mis­so sig­na con­ci­nuis­sent, ex­templo edu­ce­rent castris le­gio­nes. [3] Ita ut im­pe­ra­ve­rat sig­na sub oc­ca­sum so­lis ef­fer­ri sunt coep­ta. Ad pri­mam fer­me vi­gi­liam ag­men expli­ca­ve­runt; me­dia noc­te — sep­tem enim mi­lia iti­ne­ris erant — mo­di­co gra­du ad castra hos­tium per­ven­tum est. [4] Ibi Sci­pio par­tem co­pia­rum Lae­lio Ma­si­nis­sam­que ac Nu­mi­das adtri­buit et castra Sypha­cis in­va­de­re ig­nes­que co­ni­ce­re iubet. [5] Sin­gu­los dein­de se­pa­ra­tim Lae­lium ac Ma­si­nis­sam se­duc­tos ob­tes­ta­tur ut, quan­tum nox pro­vi­den­tiae adi­mat, tan­tum di­li­gen­tia expleant cu­ra­que: [6] se Hasdru­ba­lem Pu­ni­ca­que castra adgres­su­rum; ce­te­rum non an­te coep­tu­rum quam ig­nem in re­giis castris conspe­xis­set. [7] Ne­que ea res mo­ra­ta diu est; nam ut pri­mis ca­sis iniec­tus ig­nis hae­sit, ex­templo pro­xi­ma quae­que et dein­ceps con­ti­nua ample­xus to­tis se pas­sim dis­si­pa­vit castris. [8] Et tre­pi­da­tio qui­dem, quan­tam ne­ces­se erat in noc­tur­no ef­fu­so tam la­te in­cen­dio, or­ta est; ce­te­rum for­tui­tum, non hos­ti­lem ac bel­li­cum ig­nem ra­ti es­se, si­ne ar­mis ad res­tin­guen­dum in­cen­dium ef­fu­si in ar­ma­tos in­ci­de­re hos­tes, [9] ma­xi­me Nu­mi­das ab Ma­si­nis­sa no­ti­tia re­gio­rum castro­rum ad exi­tus iti­ne­rum ido­neis lo­cis dis­po­si­tos. [10] Mul­tos in ip­sis cu­bi­li­bus se­mi­som­nos hau­sit flam­ma; mul­ti prae­ci­pi­ti fu­ga ruen­tes su­per alios alii in an­gus­tiis por­ta­rum obtri­ti sunt.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 17Ñîãëàñ­íî Ïîëè­áèþ (XIV, 4, 2), ïîëî­âè­íó âîé­ñêà. Âîîá­ùå ðàñ­ñêàç Ïîëè­áèÿ â ýòîé ÷àñòè áîëåå ïîäðî­áåí, ÷åì Ëèâè­å­âî èçëî­æå­íèå.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003006 1364003007 1364003008