Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1949/1995. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
5. (1) Ïðèãîòîâèâ âñå, Ñöèïèîí ñîçâàë ñîâåò è âåëåë ëàçóò÷èêàì ñîîáùèòü î òîì, ÷òî îíè óçíàëè; âûñëóøàë è Ìàñèíèññó, êîòîðîìó èçâåñòíî áûëî âñå, ÷òî äåëàåòñÿ ó âðàãîâ, è, íàêîíåö, ñàì ðàññêàçàë î òîì, ÷òî çàäóìûâàë íà áëèæàéøóþ íî÷ü. (2) Âîåííûì òðèáóíàì îí ïðèêàçàë ïî îêîí÷àíèè ñîâåòà, êàê òîëüêî ïðîçâó÷èò òðóáà, âûâîäèòü ëåãèîíû. (3) Êàê è áûëî ïðèêàçàíî, ïîä âå÷åð âîéñêî ñòàëî âûõîäèòü èç ëàãåðÿ, îêîëî ïåðâîé ñòðàæè ïîñòðîèëîñü è â ïîëíî÷ü, èäÿ îáû÷íûì øàãîì, ïîäîøëî ê âðàæåñêîìó ëàãåðþ; ïóòè áûëî ñåìü ìèëü. (4) Ñöèïèîí ïîðó÷èë Ëåëèþ ÷àñòü17 ñâîåãî âîéñêà è Ìàñèíèññó ñ åãî íóìèäèéöàìè è ðàñïîðÿäèëñÿ íàïàñòü íà ëàãåðü Ñèôàêà è ïîäæå÷ü åãî. (5) Îí çàêëèíàåò Ëåëèÿ è Ìàñèíèññó, êàæäîãî îñîáî: íî÷üþ ëåãêî ïîòåðÿòü îñòîðîæíîñòü — ïóñòü îíè áóäóò òåì áîëåå âíèìàòåëüíûìè è îñìîòðèòåëüíûìè. (6) Ñàì îí íàïàäåò íà Ãàçäðóáàëà è êàðôàãåíñêèé ëàãåðü, íî íå ðàíüøå, ÷åì óâèäèò îãîíü â öàðñêîì ëàãåðå. (7) Âñå ïîøëî áûñòðî: åäâà çàíÿëèñü áëèæàéøèå õèæèíû, êàê îãîíü ïåðåêèíóëñÿ íà ñîñåäíèå, îõâàòèë èõ è ðàçîøåëñÿ ïî âñåìó ëàãåðþ. (8) Íî÷íîé ïîæàð, êîíå÷íî, âûçâàë áîëüøîå ñìÿòåíèå, íî íèêòî íå ïîäóìàë, ÷òî ýòî ïîäæîã; ëþäè, íå âçÿâ îðóæèÿ, ðàçáåæàëèñü òóøèòü îãîíü è íàòêíóëèñü íà âîîðóæåííûõ âðàãîâ. (9) Ìàñèíèññà, ïðåâîñõîäíî çíàâøèé öàðñêèé ëàãåðü, ðàññòàâèë íóìèäèéöåâ ó ñàìûõ âûõîäîâ. (10) Ìíîãèå ïðÿìî â ïîñòåëÿõ, ïîëóñîííûå, áûëè çàñòèãíóòû ïëàìåíåì; ìíîãèå áðîñèëèñü áåæàòü î÷åðòÿ ãîëîâó è â äàâêå áûëè çàòîïòàíû â óçêèõ âîðîòàõ ëàãåðÿ. |
5. His praeparatis advocatoque consilio et dicere exploratoribus iussis quae conperta adferrent Masinissaque, cui omnia hostium nota erant, postremo ipse quid pararet in proximam noctem proponit; [2] tribunis edicit ut, ubi praetorio dimisso signa concinuissent, extemplo educerent castris legiones. [3] Ita ut imperaverat signa sub occasum solis efferri sunt coepta. Ad primam ferme vigiliam agmen explicaverunt; media nocte — septem enim milia itineris erant — modico gradu ad castra hostium perventum est. [4] Ibi Scipio partem copiarum Laelio Masinissamque ac Numidas adtribuit et castra Syphacis invadere ignesque conicere iubet. [5] Singulos deinde separatim Laelium ac Masinissam seductos obtestatur ut, quantum nox providentiae adimat, tantum diligentia expleant curaque: [6] se Hasdrubalem Punicaque castra adgressurum; ceterum non ante coepturum quam ignem in regiis castris conspexisset. [7] Neque ea res morata diu est; nam ut primis casis iniectus ignis haesit, extemplo proxima quaeque et deinceps continua amplexus totis se passim dissipavit castris. [8] Et trepidatio quidem, quantam necesse erat in nocturno effuso tam late incendio, orta est; ceterum fortuitum, non hostilem ac bellicum ignem rati esse, sine armis ad restinguendum incendium effusi in armatos incidere hostes, [9] maxime Numidas ab Masinissa notitia regiorum castrorum ad exitus itinerum idoneis locis dispositos. [10] Multos in ipsis cubilibus semisomnos hausit flamma; multi praecipiti fuga ruentes super alios alii in angustiis portarum obtriti sunt. |