Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
15. (1) Íàðîä òóò æå ñîáðàëè íà ñõîäêó, äàáû öàðü ìîã ïåðåä âñåìè ðàññêàçàòü î ñâîèõ íàìåðåíèÿõ. Âñêîðå, îäíàêî, äîãàäàëèñü, ÷òî ïðèëè÷íåå áóäåò öàðþ ïîâåäàòü î ñâîèõ íàìåðåíèÿõ ïèñüìåííî, (2) íåæåëè êðàñíåòü, èñ÷èñëÿÿ ïðèëþäíî ñâîè áëàãîäåÿíèÿ ïîä âîçãëàñû îäîáðåíèÿ è èçúÿâëåíèÿ íåóìåðåííîé ëåñòè, íà êîòîðóþ âñåãäà ñòîëü ùåäðà òîëïà. (3)  ïèñüìå, îáðàùåííîì ê ñîáðàíèþ è òàì æå ïðî÷èòàííîì, öàðü ïîìèíàë ñíà÷àëà î òîì, ÷òî ñäåëàë îí äëÿ Àôèí, çàòåì îá óñïåõàõ ñâîèõ â áîðüáå ñ Ôèëèïïîì (4) è ïîä êîíåö ïðèçûâàë àôèíÿí âñòóïèòü â âîéíó òîò÷àñ æå, ïîêóäà è ñàì îí, è ðîäîñöû, è äàæå ðèìëÿíå íà èõ ñòîðîíå: åñëè óïóñòèòå âðåìÿ, ïèñàë îí, (5) ïîòîì áóäåò ïîçäíî. Çàòåì âûñòóïèëè ðîäîññêèå ïîñëû. Áëàãîäåÿíèå, òîëüêî ÷òî îêàçàííîå ðîäîñöàìè ãîðîäó, áûëî åùå ó âñåõ ñâåæî â ïàìÿòè — ÷åòûðå íåäàâíî çàõâà÷åííûõ ìàêåäîíÿíàìè àôèíñêèõ áîåâûõ êîðàáëÿ îíè îòáèëè è âåðíóëè àôèíÿíàì76. Ïî âñåì ýòèì ïðè÷èíàì àôèíÿíå ñ âåëèêèì åäèíîäóøèåì ðåøèëè íà÷àòü âîéíó ñ Ôèëèïïîì. (6) Ñïåðâà öàðü Àòòàë, à çàòåì è ðîäîñöû óäîñòîèëèñü ÷ðåçâû÷àéíûõ ïî÷åñòåé: ñ ýòîãî âðåìåíè âïåðâûå óïîìèíàåòñÿ òðèáà, ó÷ðåæäåííàÿ ñâåðõ ïðåæíèõ äåñÿòè è íàçâàííàÿ Àòòàëîâîé77; íàðîä Ðîäîñà ïîëó÷èë çîëîòîé âåíîê çà äîáëåñòü (7) è ïðàâî àôèíñêîãî ãðàæäàíñòâà — òàê æå êàê ïðåæäå ïðåäîñòàâèëè ðîäîñöû ïðàâî ñâîåãî ãðàæäàíñòâà àôèíÿíàì. (8) Ïîñëå âñåãî ýòîãî öàðü Àòòàë âåðíóëñÿ ê ñâîåìó ôëîòó íà Ýãèíó, à ðîäîñöû îòïëûëè ñ Ýãèíû íà Êèþ78 è îòòóäà äîìîé, ïîñåòèâ äðóãèå îñòðîâà è ïðèíÿâ â ñâîé ñîþç èõ âñå, êðîìå Àíäðîñà, Ïàðîñà è Êèòíà79, èáî òàì ñòîÿëè ìàêåäîíñêèå ãàðíèçîíû. (9) Àòòàë æå íà Ýãèíå ïðåáûâàë â ïîëíîì áåçäåéñòâèè, — îí îòïðàâèë ãîíöîâ ñ ñ.16 âåñòÿìè â Ýòîëèþ80 è îæèäàë îòòóäà îòâåòíîãî ïîñîëüñòâà. (10) Ýòîëèéöû, îäíàêî, áûëè âåñüìà äîâîëüíû òåì, ÷òî, õóäî ëè õîðîøî ëè, ñóìåëè çàêëþ÷èòü ìèð ñ Ôèëèïïîì, è òåïåðü âîâñå íå æàæäàëè âñòóïèòü â âîéíó íà ñòîðîíå Àòòàëà. Åñëè áû â òå äíè Àòòàë è ðîäîñöû íå äàëè Ôèëèïïó ïåðåäûøêè, îíè ñóìåëè áû ñîáñòâåííûìè ñèëàìè îñâîáîäèòü Ãðåöèþ è ñòÿæàëè áû ñåáå òåì âåëèêóþ ñëàâó. (11) Íî îíè äîïóñòèëè åãî ïåðåïðàâèòüñÿ ÷åðåç Ãåëëåñïîíò, ðàñïîëîæèòüñÿ âî Ôðàêèè è ñîáðàòüñÿ ñ ñèëàìè è òåì çàòÿíóëè äåëî, óñòóïèâ âñþ ñëàâó ðèìëÿíàì, êîòîðûì è ñóæäåíî áûëî âåñòè ýòó âîéíó è çàâåðøèòü åå ïîáåäîé. |
15. In contionem extemplo populus vocatus, ut rex quae vellet coram ageret; deinde ex dignitate magis visum scribere eum de quibus videretur, [2] quam praesentem aut referendis suis in civitatem beneficiis erubescere aut significationibus adclamationibusque multitudinis adsentatione immodica pudorem onerantis. [3] In litteris autem, quae missae in contionem recitataeque sunt, commemoratio erat beneficiorum primum in civitatem suorum, deinde rerum quas adversus Philippum gessisset, [4] ad postremum adhortatio capessendi belli, dum se, dum Rhodios, tum quidem dum etiam Romanos haberent: nequiquam postea, si tum cessassent, praetermissam occasionem quaesituros. [5] Rhodii deinde legati auditi sunt; quorum recens erat beneficium, quod naves longas quattuor Atheniensium, captas nuper ab Macedonibus recuperatasque, remiserant. Itaque ingenti consensu bellum adversus Philippum decretum. [6] Honores regi primum Attalo immodici, deinde et Rhodiis habiti. Tum primum mentio inlata de tribu quam Attalida appellarent, ad decem veteres tribus addenda, et Rhodiorum populus corona aurea virtutis ergo donatus, [7] civitasque Rhodiis data, quem ad modum Rhodii prius Atheniensibus dederant. [8] Secundum haec rex Attalus Aeginam ad classem se recipit; Rhodii Ciam ab Aegina, inde per insulas Rhodum navigarunt omnibus praeter Andrum Parumque et Cythnum, quae praesidiis Macedonum tenebantur, in societatem acceptis. [9] Attalum Aeginae missi in Aetoliam nuntii expectatique inde legati aliquamdiu nihil agentem tenuere. [10] Sed neque illos excire ad arma potuit, gaudentes utcumque composita cum Philippo pace, et ipse Rhodiique, cum, si institissent Philippo, egregium liberatae per se Graeciae titulum habere potuissent, [11] patiendo rursus eum in Hellespontum traicere occupantemque Thraeciae opportuna loca vires colligere bellum aluere gloriamque eius gesti perfectique Romanis concesserunt. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß