Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
26. (1)  òå ñàìûå äíè, êîãäà Ôèëèïï íàõîäèëñÿ â Àõàéå, ïðåôåêò113 åãî íà Åâáåå Ôèëîêë îòïëûë ñ îñòðîâà ñ äâóìÿ òûñÿ÷àìè ôðàêèéöåâ è ìàêåäîíÿí, íàìåðåâàÿñü ïîãðàáèòü â àôèíñêèõ âëàäåíèÿõ. Íåïîäàëåêó îò Ýëåâñèíà îí ïåðåøåë ïîðîñøèå ëåñîì ãîðû Êèôåðîíà, (2) îòïðàâèë ÷àñòü ñâîèõ âîèíîâ îïóñòîøàòü ïîëÿ àôèíÿí, ñàì æå ñ îñòàëüíûìè ñïðÿòàëñÿ â çàñàäå, (3) ðàññ÷èòûâàÿ âíåçàïíî íàïàñòü íà âðàãîâ, åñëè òå âûéäóò èç Ýëåâñèíñêîé êðåïîñòè è, ðàññåÿâøèñü ïî ïîëÿì, ñòàíóò ïðåñëåäîâàòü åãî âîèíîâ. (4) Àôèíÿíå, îäíàêî, ðàçãàäàëè åãî õèòðîñòü — òîãäà Ôèëîêë âåðíóë ñâîèõ âîèíîâ ñ ïîëåé, ïîñòðîèë èõ è ïîâåë íà Ýëåâñèí, íàäåÿñü çàõâàòèòü êðåïîñòü, íî è òóò íè÷åãî íå äîáèëñÿ; âûíóæäåííûé îòñòóïèòü ñ áîëüøèìè ïîòåðÿìè, îí â êîíöå êîíöîâ ïðèñîåäèíèëñÿ ê Ôèëèïïó, êîòîðûé âîçâðàùàëñÿ èç Àõàéè. (5) Òåïåðü ñàì öàðü ïîïûòàëñÿ âçÿòü Ýëåâñèíñêóþ êðåïîñòü, èç Ïèðåÿ ïîäîñïåëè êîðàáëè ðèìëÿí, êîòîðûå âûñàäèëè â êðåïîñòü ñâîé ãàðíèçîí è òåì ïðèíóäèëè Ôèëèïïà îòêàçàòüñÿ îò ñâîåãî íàìåðåíèÿ. (6) Òîãäà öàðü ðàçäåëèë ñâîþ àðìèþ, ÷àñòü åå âî ãëàâå ñ Ôèëîêëîì îòïðàâèë ê Àôèíàì, ñàì æå ñ äðóãîé ÷àñòüþ äâèíóëñÿ íà Ïèðåé, äóìàÿ, ÷òî, ïîêà Ôèëîêë áóäåò ñòîÿòü ïîä ñòåíàìè ãîðîäà è äåðæàòü æèòåëåé ïîä óãðîçîé ïðèñòóïà, îí ñóìååò çàõâàòèòü Ïèðåé, îáîðîíÿåìûé ëèøü ìàëî÷èñëåííûì ãàðíèçîíîì. (7) Ïèðåé, îäíàêî, çàùèùàëè òå æå ñ.24 ëþäè, ñ êîòîðûìè Ôèëèïïó óæå ïðèøëîñü èìåòü äåëî ïîä Ýëåâñèíîì, òàê ÷òî è íà ýòîò ðàç ïîïûòêà åãî îêàçàëàñü íå áîëåå óñïåøíîé. (8) Îí îòñòóïèë, íåîæèäàííî äâèíóë âîéñêî íà Àôèíû, íî â óçêîì ïðîõîäå ìåæäó ïîëóîáâàëèâøèìèñÿ ñòåíàìè, êîòîðûå ñîåäèíÿþò Àôèíû ñ Ïèðååì114, íà íåãî êèíóëèñü èç ãîðîäà ïåøèå è êîííûå âîèíû è ñíîâà çàñòàâèëè îòñòóïèòü. (9) Îòêàçàâøèñü îò îñàäû Àôèí, Ôèëèïï ñíîâà ïîäåëèë âîéñêî ñ Ôèëîêëîì è ïðèíÿëñÿ îïóñòîøàòü îêðóæàþùèå çåìëè. Åñëè âî âðåìÿ ïðîøëîãî íàáåãà îí ðàçðóøàë ãðîáíèöû, òî òåïåðü, (10) äàáû íè÷òî íå îñòàëîñü öåëûì è íå îñêâåðíåííûì, ïðèêàçàë ðàçðóøàòü è æå÷ü õðàìû áîãîâ, êîòîðûõ ïî÷èòàëè â ðàçáðîñàííûõ çäåñü ñåëåíèÿõ. (11) Ñàìà çåìëÿ Àòòèêè, ñëàâíàÿ êðàñîòîé ñâîèõ õðàìîâ, îáèëèåì ìðàìîðà, èçóêðàøåííàÿ òâîðåíèÿìè îäàðåííåéøèõ ìàñòåðîâ, ðàçæèãàëà áåøåíóþ ñòðàñòü ê ðàçðóøåíèþ. (12) Íî öàðþ ïîêàçàëîñü ìàëî ðàçðóøèòü õðàìû, ìàëî ñâàëèòü íà çåìëþ ñòàòóè, îí âåëåë ðàçäðîáèòü è êàìíè, äàáû äàæå îíè íå ëåæàëè â ðàçâàëèíàõ öåëûìè. (13) Êîãäà âñå ýòî êîí÷èëîñü — íå ñòîëüêî îòòîãî, ÷òî íàñûòèëàñü ÿðîñòü, ñêîëüêî îòòîãî, ÷òî íå÷åãî áûëî áîëüøå ðàçðóøàòü, — Ôèëèïï ïîêèíóë âðàæåñêèå ïðåäåëû è óøåë â Áåîòèþ, òàê è íå ñîâåðøèâ â Ãðåöèè íè÷åãî, äîñòîéíîãî ñîõðàíèòüñÿ â ïàìÿòè ëþäåé. |
26. Per eos ipsos dies, quibus Philippus in Achaia fuit, Philocles, praefectus regius, ex Euboea profectus cum duobus milibus Thracum Macedonumque ad depopulandos Atheniensium fines regione Eleusinis saltum Cithaeronis transcendit; [2] inde dimidia parte militum ad praedandum passim per agros dimissa cum parte ipse occultus loco ad insidias opportuno consedit, [3] ut, si ex castello ab Eleusine in praedantes suos impetus fieret, repente hostes effusos ex improviso adoriretur. [4] Non fefellere insidiae. Itaque revocatis qui discurrerant ad praedandum militibus instructisque, ad oppugnandum castellum Eleusinem profectus cum multis inde vulneribus recessit Philippoque se venienti ex Achaia coniunxit. [5] Temptata et ab ipso rege oppugnatio eiusdem castelli est; sed naves Romanae a Piraeo venientes intromissumque praesidium absistere incepto coegerunt. [6] Diviso deinde exercitu rex cum parte Philoclem Athenas mittit, cum parte Piraeum pergit ut, dum Philocles subeundo muros et comminanda oppugnatione contineret urbe Athenienses, ipsi Piraeum levi cum praesidio relictum expugnandi facultas esset. [7] Ceterum nihilo ei Piraei quam Eleusinis facilior iisdem fere defendentibus oppugnatio fuit. [8] A Piraeo Athenas repente duxit. Inde eruptione subita peditum equitumque inter angustias semiruti muri, qui bracchiis duobus Piraeum Athenis iungit, [9] repulsus, omissa oppugnatione urbis, diviso cum Philocle rursus exercitu ad agros vastandos profectus, cum priorem populationem sepulcris circa urbem diruendis exercuisset, [10] ne quid inviolatum relinqueret, templa deum, quae pagatim sacrata habebant, dirui atque incendi iussit; [11] et ornata eo genere operum eximie terra Attica et copia domestici marmoris et ingeniis artificum praebuit huic furori materiam. [12] Neque enim diruere modo ipsa templa ac simulacra evertere satis habuit, sed lapides quoque, ne integri cumularent ruinas, frangi iussit. [13] Et postquam non tam ira erat satiata quam irae exercendae materia deerat, agro hostium in Boeotiam excessit nec aliud quicquam dignum memoria in Graecia egit. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß