Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXI, ãë. 33

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

33. (1) Ôèëèïï óñè­ëåí­íî ãîòî­âèë­ñÿ ê âîéíå íà ñóøå è íà ìîðå. Ñóäà ñâîè îí ñòÿ­ãè­âàë ê Äåìåò­ðè­à­äå, â Ôåñ­ñà­ëèþ. (2) Îæè­äàÿ, ÷òî Àòòàë è ðèì­ëÿíå ñ ôëî­òîì äâè­íóò­ñÿ âåñ­íîé îò Ýãè­íû, îí, êàê è â ïðåäû­äó­ùèå ãîäû, êîìàí­äî­âà­íèå ñóäà­ìè è âîé­ñêà­ìè íà ïîáå­ðå­æüå ïîðó­÷èë Ãåðàê­ëèäó, (3) ñàì æå çàíÿë­ñÿ ïîä­ãîòîâ­êîé ñóõî­ïóò­íî­ãî âîé­ñêà. Ôèëèïï óâå­ðåí, ÷òî ëèøèë ðèì­ëÿí äâóõ ñèëü­íåé­øèõ ñîþç­íè­êîâ: ñ îäíîé ñòî­ðî­íû — ýòî­ëèé­öåâ, ñ äðó­ãîé — äàð­äà­íîâ, èáî òåì è äðó­ãèì íàðî÷­íî äëÿ òîãî ïîñëàí­íûé ñûí åãî Ïåð­ñåé ïåðå­êðûë äîðî­ãó, çàíÿâ óùå­ëüå áëèç Ïåëà­ãî­íèè. (4) ×òî æå äî êîí­ñó­ëà, òî îí â ýòî âðå­ìÿ óæå íå ãîòî­âèë­ñÿ ê âîéíå, à âåë åå: îí øåë ñ âîé­ñêîì ÷åðåç çåì­ëè äàñ­ñà­ðå­òè­åâ134, ïðî­äî­âîëü­ñò­âèå, ÷òî ñêî­ïè­ëîñü ó íåãî â çèì­íèõ ëàãå­ðÿõ, âåç ñ ñîáîé è íå ðàñ­õî­äî­âàë, èáî îêðåñò­íûå ïîëÿ äàâà­ëè äîñòà­òî÷­íî, ÷òîáû ïðî­êîð­ìèòü ñîë­äàò. (5) Ãîðî­äà è ñåëå­íèÿ ñäà­âà­ëèñü åìó, êàêèå ïî ñâî­åé âîëå, à êàêèå îò ñòðà­õà; íåêî­òî­ðûå áûëè âçÿ­òû ïðè­ñòó­ïîì, äðó­ãèå ñòî­ÿ­ëè áåç­ëþä­íûå, èáî æèâ­øèå çäåñü âàð­âà­ðû áåæà­ëè â áëèæ­íèå ãîðû. (6) Êîí­ñóë íåêî­òî­ðîå âðå­ìÿ ñòî­ÿë ëàãå­ðåì âîç­ëå Ëèí­êà135, íåäà­ëå­êî îò ðåêè Áåâ, è îòñþäà ðàçî­ñëàë ôóðà­æè­ðîâ äîáûòü çåð­íà ïî àìáà­ðàì äàñ­ñà­ðå­òè­åâ. Ôèëèïï õîðî­øî âèäåë îò÷à­ÿ­íèå è óæàñ æèòå­ëåé îáëà­ñòè; íî íå çíàë òîë­êîì, êóäà íàïðà­âèë­ñÿ êîí­ñóë, è ïîñëàë îòðÿä êîí­íè­êîâ âûÿñ­íèòü, ïî êàêî­ìó ïóòè íàìå­ðåí äâè­ãàòü­ñÿ âðàã. (7)  òàêîé æå íåèç­âåñò­íî­ñòè ïðå­áû­âàë è êîí­ñóë. Çíàë, ÷òî öàðü ïîêè­íóë çèì­íèå êâàð­òè­ðû, à êóäà èäåò, íå âåäàë è òîæå ïîñëàë êîí­íè­êîâ íà ðàç­âåä­êó. (8) Îáà îòðÿäà, âûé­äÿ ñ ðàç­íûõ ñòî­ðîí, äîë­ãî áëóæ­äà­ëè ïî ñòðàíå äàñ­ñà­ðå­òè­åâ è íàêî­íåö îêà­çà­ëèñü íà îäíîé äîðî­ãå. È òå è äðó­ãèå, çàñëû­øàâ ãîëî­ñà, çâîí îðó­æèÿ è ðæà­íèå êîíåé, êîíå÷­íî, ïîíÿ­ëè, ÷òî âðàã áëèç­êî. Åùå íå âèäÿ äðóã äðó­ãà, îíè èçãîòî­âè­ëèñü è, åäâà ñáëè­çè­ëèñü, òîò­÷àñ êèíó­ëèñü â áîé. (9) ×èñ­ëîì è õðàá­ðî­ñòüþ áûëè îíè ðàâ­íû, èáî îáà îòðÿäà ñîñòî­ÿ­ëè èç îòáîð­íûõ âîè­íîâ, è íåñêîëü­êî ÷àñîâ êðÿäó áèëèñü íà ðàâ­íûõ. Êîíè è âîè­íû óòî­ìè­ëèñü íàêî­íåö, è ïðî­òèâ­íè­êè ðàçî­øëèñü, — íè îäíà ñòî­ðî­íà íå äîáè­ëàñü ïîáåäû. (10) Ìàêåäî­íÿí ïîãèá­ëî ñîðîê è òðèä­öàòü ïÿòü ñ.30 ðèì­ëÿí. È âîðî­òè­ëèñü îíè — îäíè ê ñâî­å­ìó öàðþ, äðó­ãèå ê ñâî­å­ìó êîí­ñó­ëó, — òàê íè÷å­ãî è íå ðàç­âåäàâ­øè î ðàñ­ïî­ëî­æå­íèè âðà­æå­ñêî­ãî ëàãå­ðÿ; (11) ïðî ýòî óçíà­ëè îò ïåðå­áåæ­÷è­êîâ, ÷üå ïðå­äà­òåëü­ñòâî è ëåã­êî­ìûñ­ëèå âî âñåõ âîé­íàõ ïîìî­ãà­þò îäíîé ñòî­ðîíå ðàñ­êðû­âàòü òàé­íû äðó­ãîé.

33. Phi­lip­pus im­pig­re ter­ra ma­ri­que pa­ra­bat bel­lum. Na­va­les co­pias De­met­ria­dem in Thes­sa­liam contra­he­bat; [2] At­ta­lum Ro­ma­nam­que clas­sem prin­ci­pio ve­ris ab Aegi­na ra­tus mo­tu­ros, na­vi­bus ma­ri­ti­mae­que orae prae­fe­cit He­rac­li­dam, quem et an­te prae­fe­ce­rat; [3] ip­se ter­restres co­pias com­pa­ra­bat, mag­na se duo auxi­lia Ro­ma­nis det­ra­xis­se cre­dens, ex una par­te Aeto­los, ex al­te­ra Dar­da­nos, fau­ci­bus ad Pe­la­go­niam a fi­lio Per­seo in­terclu­sis. [4] Ab con­su­le non pa­ra­ba­tur sed ge­re­ba­tur iam bel­lum. Per Das­sa­re­tio­rum fi­nes exer­ci­tum du­ce­bat, fru­men­tum, quod ex hi­ber­nis ex­tu­le­rat, in­teg­rum ve­hens, quod in usum mi­li­ti sa­tis es­set prae­ben­ti­bus ag­ris. [5] Op­pi­da vi­ci­que par­tim vo­lun­ta­te, par­tim me­tu se tra­de­bant; quae­dam vi ex­pug­na­ta, quae­dam de­ser­ta in mon­tes pro­pin­quos re­fu­gien­ti­bus bar­ba­ris in­ve­nie­ban­tur. [6] Ad Lyn­cum sta­ti­va po­suit pro­pe flu­men Be­vum; in­de fru­men­ta­tum cir­ca hor­rea Das­sa­re­tio­rum mit­te­bat. Phi­lip­pus conster­na­ta qui­dem om­nia cir­ca pa­vo­rem­que in­gen­tem ho­mi­num cer­ne­bat, sed pa­rum gna­rus quam par­tem pe­tis­set con­sul, alam equi­tum ad explo­ran­dum quo­nam hos­tes iter in­ten­dis­sent mi­sit. [7] Idem er­ror apud con­su­lem erat; mo­vis­se ex hi­ber­nis re­gem scie­bat, quam re­gio­nem pe­tis­set ig­no­rans. Is quo­que spe­cu­la­tum mi­se­rat equi­tes. [8] Hae duae alae ex di­ver­so, cum diu in­cer­tis iti­ne­ri­bus va­ga­tae per Das­sa­re­tios es­sent, tan­dem in unum iter con­ve­ne­runt. Neut­ros fe­fel­lit, ut fre­mi­tus pro­cul ho­mi­num equo­rum­que exau­di­tus est, hos­tes appro­pin­qua­re. Ita­que pri­us­quam in conspec­tum ve­ni­rent, equos ar­ma­que ex­pe­die­rant; nec mo­ra, ubi pri­mum hos­tem vi­de­re, con­cur­ren­di fac­ta est. [9] For­te et nu­me­ro et vir­tu­te, ut­po­te lec­ti ut­rim­que, haud im­pa­res, aequis vi­ri­bus per ali­quot ho­ras pug­na­runt. Fa­ti­ga­tio ip­so­rum equo­rum­que in­cer­ta vic­to­ria di­re­mit proe­lium. [10] Ma­ce­do­num quad­ra­gin­ta equi­tes, Ro­ma­no­rum quin­que et tri­gin­ta ce­ci­de­runt. Ne­que eo ma­gis explo­ra­ti quic­quam, in qua re­gio­ne castra hos­tium es­sent, aut il­li ad re­gem aut hi ad con­su­lem ret­tu­le­runt; [11] per transfu­gas cog­ni­tum est, quos le­vi­tas in­ge­nio­rum ad cog­nos­cen­das hos­tium res in om­ni­bus bel­lis prae­bet.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 134Ëèâèé âîç­âðà­ùà­åò­ñÿ çäåñü ê ðàñ­ñêà­çó, ïðå­ðâàí­íî­ìó â ãë. 28, 6. Äàñ­ñà­ðå­òèÿ — îáëàñòü â Þæíîé Èëëè­ðèè íà çàïàä­íîé ãðà­íè­öå Ìàêåäî­íèè. Ãëàâ­íûé ãîðîä Ëèõ­íèä íà áåðå­ãó Ëèõ­íèä­ñêî­ãî (ñîâð. Îõðèä­ñêî­ãî) îçå­ðà.
  • 135Ëèíê (Ëèí­êåñòè­äà) — ãîð­íàÿ îáëàñòü â Âåðõ­íåé Ìàêåäî­íèè (ìåæ­äó âåðõ­íèì òå÷å­íè­åì Ïåíåÿ è ðåêîé Àîé).
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007032 1327008059 1327009004 1364003134 1364003135 1364003136