Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
35. (1) Öàðü ïîáîÿëñÿ ïîäâåðãíóòü îïàñíîñòè âñå âîéñêî ñðàçó è âûñëàë ñïåðâà ëèøü ÷åòûðåñòà òðàëëîâ (ÿ ãîâîðèë óæå ïðåæäå, ÷òî òðàëëû — íàðîä èëëèðèéñêèé137) äà òðè ñîòíè êðèòñêèõ ïåõîòèíöåâ, ïðèäàâ èì ñòîëüêî æå êîííèêîâ ïîä íà÷àëîì îäíîãî èç ñâîèõ öàðåäâîðöåâ — Àôèíàãîðà, äàáû òðåâîæèëè îíè ðèìñêóþ êîííèöó. (2) Ðèìëÿíå æå, ÷üÿ ëèíèÿ îòñòîÿëà îò âðàãà íåìíîãèì áîëåå ÷åì íà ïÿòüñîò øàãîâ, âûñëàëè âïåðåä çàñòðåëüùèêîâ è äâå íåïîëíûõ àëû âñàäíèêîâ, ÷òîáû ñðàâíÿòü ñ âðàæåñêèì ÷èñëî êîííèêîâ è ïåõîòû. (3) Âîèíû öàðÿ îæèäàëè áîÿ, ê êàêîìó ïðèâûêëè: ÷òîáû âñàäíèêè òî íàñòóïàëè, òî, ìåòíóâøè äðîòèêè, ïîâîðà÷èâàëè íàçàä, ÷òîáû èëëèðèéöû ñòðåìèòåëüíûìè âíåçàïíûìè àòàêàìè òåñíèëè ïðîòèâíèêà, ÷òîáû êðèòÿíå çàáðàñûâàëè ñòðåëàìè âðàãà, íàñòóïàþùåãî ðàññåÿííûì ñòðîåì. (4) Ðèìëÿíå, îäíàêî ðàçðóøèëè ýòè îæèäàíèÿ: íàòèñê èõ áûë íå ÿðîñòíûé, íî ðîâíûé è óïîðíûé, ñ.31 (5) èáî âñå äåëàëè âñ¸ — çàñòðåëüùèêè, ìåòíóâøè äðîòû, áèëèñü ìå÷àìè, à êîííèêè, âîðâàâøèñü â ñòðîé âðàãîâ, îñòàíàâëèâàëè êîíåé è äðàëèñü êòî ñ ñåäëà, êòî ñïðûãíóâ íà çåìëþ è ñìåøàâøèñü ñ ïåøèìè. (6) Òàê ÷òî ïðîòèâîñòîÿòü ðèìëÿíàì íå ìîãëè íè Ôèëèïïîâû âñàäíèêè, íå ïðèó÷åííûå ê óïîðíîìó áîþ, íè ïåøèå åãî âîèíû, ïîëóãîëûå, â áîþ ïðèâûêøèå áåç âñÿêîãî ïîðÿäêà ïåðåáåãàòü ñ ìåñòà íà ìåñòî. Êîãäà ñòîëêíóëèñü îíè ñ ðèìñêèìè çàñòðåëüùèêàìè, âîîðóæåííûìè ëåãêèì êðóãëûì ùèòîì è êîðîòêèì ìå÷îì, à ïîòîìó ãîòîâûìè è çàùèùàòüñÿ, è íàïàäàòü, (7) îíè âîâñå íå ñòàëè äðàòüñÿ, íî ïîëîæèëèñü òîëüêî íà ñêîðîñòü áåãà è óêðûëèñü â ñòåíàõ ëàãåðÿ. |
35. Rex tam celerem aleam universi certaminis timens, quadringentos Tralles — Illyriorum id, sicut alio diximus loco, est genus — et Cretenses trecentos, addito his peditibus pari numero equitum, cum duce Athenagora, uno ex purpuratis, ad lacessendos hostium equites misit. [2] Ab Romanis autem — aberat acies eorum paulo plus quingentos passus — velites et equitum duae ferme alae emissae, ut numero quoque eques pedesque hostem aequarent. [3] Credere regii genus pugnae quo adsueverant fore, ut equites in vicem insequentes refugientesque nunc telis uterentur, nunc terga darent, Illyriorum velocitas ad excursiones et impetus subitos usui esset, Cretenses in invehentem se effuse hostem sagittas conicerent. [4] Turbavit hunc ordinem pugnandi non acrior quam pertinacior impetus Romanorum; [5] nam haud secus quam si tota acie dimicarent, et velites emissis hastis comminus gladiis rem gerebant, et equites, ut semel in hostem evecti sunt, stantibus equis, partim ex ipsis equis, partim desilientes immiscentesque se peditibus pugnabant. [6] Ita nec eques regius equiti par erat, insuetus ad stabilem pugnam, nec pedes concursator et vagus et prope seminudus genere armorum veliti Romano parmam gladiumque habenti pariterque et ad se tuendum et ad hostem petendum armato. [7] Non tulere itaque dimicationem nec alia re quam velocitate tutantes se in castra refugerunt. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß