Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
41. (1) Ïî âñåì ýòèì ïðè÷èíàì Äàìîêðèò è ýòîëèéöû âíîâü ïðèñîåäèíèëèñü ê ðèìëÿíàì è âìåñòå ñ öàðåì àôàìàíîâ Àìèíàíäðîì äâèíóëèñü íà îñàäó Êåðêèíèÿ. (2) Æèòåëè çàïåðëè âîðîòà, íî â ãîðîäå ñòîÿë ìàêåäîíñêèé ãàðíèçîí, à ïîòîìó íåïîíÿòíî, ñäåëàëè îíè ýòî ïî ñâîåé âîëå èëè èõ çàñòàâèëè ñèëîé. (3) ×åðåç íåñêîëüêî äíåé ãîðîä áûë âçÿò è ñîææåí; òåõ æå, êòî óöåëåë ïîñëå âñåîáùåãî èçáèåíèÿ — è ðàáîâ, è ñâîáîäíûõ, — îòïðàâèëè âìåñòå ñ äîáû÷åé. (4) Èñïóãàâøèñü ïîäîáíîé ó÷àñòè, òå, êòî âîçäåëûâàåò çåìëè ïî áåðåãàì Áåáèéñêèõ áîëîò, ïîêèíóëè ñâîè ãîðîäà è óêðûëèñü â ãîðàõ. (5) Äîáû÷à çäåñü îêàçàëîñü íåáîãàòîé, è ýòîëèéöû óøëè â Ïåððåáèþ143. Òàì îíè âçÿëè ñ áîþ Êèðåòèè, ñòðàøíî ðàçîðèâ ýòî ïîñåëåíèå, æèòåëè æå Ìàëîéè ñäàëèñü äîáðîâîëüíî, è èõ ïðèíÿëè â ÷èñëî ñîþçíèêîâ. (6) Èç Ïåððåáèè Àìèíàíäð çàòåÿë èäòè ïîä Ãîìôû — ãîðîä ýòîò ëåæèò íåïîäàëåêó îò Àôàìàíèè, è ïîòîìó îí íàäåÿëñÿ çàâëàäåòü èì áåç áîëüøèõ õëîïîò. (7) Âëåêîìûå æàæäîé äîáû÷è, ýòîëèéöû óñòðåìèëèñü â ïëîäîðîäíûå äîëèíû Ôåññàëèè, è Àìèíàíäð ïîñëåäîâàë çà íèìè, õîòÿ è íå îäîáðÿë íè ñàìî ýòî íàïàäåíèå, íè ãðàáèòåëüñêèå âûëàçêè, ãäå êàæäûé äåéñòâîâàë íà ñâîé ñòðàõ è ðèñê, íè òî, ÷òî ëàãåðåì ðàñïîëàãàëèñü êàê ïîïàëî è ãäå ïðèäåòñÿ, íå ñòðîÿ íàñòîÿùèõ óêðåïëåíèé. (8) Îí îïàñàëñÿ, ÷òî òàêîå íåáðåæåíèå ïîãóáèò è åãî ñàìîãî, è åãî îòðÿä, è ïîòîìó, êîãäà óâèäåë, ÷òî ýòîëèéöû ñòàâÿò ëàãåðü ïåðåä ãîðîäîì Ôàðêàäîíîì â îòêðûòîì ïîëå, (9) îòâåë ñâîèõ ïðèìåðíî íà ìèëþ — íà íåáîëüøîé õîëì è, íåìíîãî óêðåïèâ åãî, îêàçàëñÿ â áåçîïàñíîñòè. (10) Ýòîëèéöû, çàíèìàÿñü ãðàáåæîì, è íå âñïîìèíàëè, ÷òî èäåò âîéíà è îíè íàõîäÿòñÿ íà âðàæåñêîé çåìëå: êòî ïî÷òè áåç îðóæèÿ áðîäèë ïî ïîëÿì, êòî ñïàë ëèáî ïüÿíñòâîâàë â ëàãåðå, íå ïîçàáîòèâøèñü äàæå âûñòàâèòü êàðàóëû. Íåæäàííîå ïîÿâëåíèå Ôèëèïïà çàñòàëî èõ âðàñïëîõ. (11) Èçâåùåííûå î ïðèáëèæåíèè âðàãà ïåðâûìè áåãëåöàìè, ÷òî, äðîæà îò ñòðàõà, âîçâðàùàëèñü ñ ïîëåé â ëàãåðü, Äàìîêðèò è äðóãèå âîæäè ïðèøëè â ñìÿòåíèå, èáî áûëî îêîëî ïîëóäíÿ è ïî÷òè âñå ñîëäàòû, íàåâøèñü, ñïàëè áåñïðîáóäíî. (12) Òóò âñå ñòàëè áóäèòü äðóã äðóãà, îäíèì ïðèêàçûâàëè âçÿòüñÿ çà îðóæèå, èíûõ ïîñûëàëè çà òåìè, êòî ãðàáèë ïîëÿ. Ñóìàòîõà ïîäíÿëàñü òàêàÿ, ÷òî èç âñàäíèêîâ ìíîãèå çàáûëè ñâîè ìå÷è è áîëüøèíñòâî äàæå íå íàäåëè ïàíöèðåé. (13) Êîå-êàê ñîáðàëè âïîïûõàõ îäèí îòðÿä â øåñòüñîò ÷åëîâåê, ñ÷èòàÿ âìåñòå è âñàäíèêîâ è ïåøèõ, è âûâåëè ïðîòèâ êîííèêîâ Ôèëèïïà, ïðåâîñõîäèâøèõ Äàìîêðèòîâûõ âîèíîâ è ÷èñëîì, è õðàáðîñòüþ, è îðóæèåì. (14) Ýòîëèéöû îêàçàëèñü ðàçáèòû ñ ïåðâîãî æå óäàðà, îíè è íå ïûòàëèñü òîëêîì äðàòüñÿ, òîò÷àñ îáðàòèëèñü â ïîñòûäíîå áåãñòâî è óñòðåìèëèñü îáðàòíî â ëàãåðü; ìíîãèå áûëè óáèòû, äðóãèõ óâîäèëè â ïëåí — Ôèëèïïîâû êîííèêè îòáèâàëè èõ îò òîëïû áåãóùèõ è áðàëè â êîëüöî. |
41. Hae causae Damocritum Aetolosque restituerant Romanis; et Amynandro, rege Athamanum, adiuncto profecti Cercinium obsedere. [2] Clauserant portas, incertum vi an voluntate, quia regium habebant praesidium. [3] Ceterum intra paucos dies captum est Cercinium atque incensum; qui superfuerunt a magna clade, liberi servique, inter ceteram praedam abducti. [4] Is timor omnes qui circumcolunt Boeben paludem relictis urbibus montes coegit petere. [5] Aetoli inopia praedae inde aversi in Perrhaebiam ire pergunt. Cyretias ibi vi capiunt foedeque diripiunt; qui Maloeam incolunt voluntate in deditionem societatemque accepti. [6] Ex Perrhaebia Gomphos petendi Amynander auctor erat; et imminet Athamania huic urbi, videbaturque expugnari sine magno certamine posse. [7] Aetoli campos Thessaliae opimos ad praedam petiere, sequente quamquam non probante Amynandro, nec effusas populationes Aetolorum nec castra, quo fors tulisset loco, sine ullo discrimine aut cura muniendi posita. [8] Itaque ne temeritas eorum neglegentiaque sibi ac suis etiam cladis alicuius causa esset, cum campestribus locis subicientes eos castra Pharcadoni urbi videret, [9] ipse paulo plus mille passuum inde tumulum suis, quamvis levi munimento tutum, cepit. [10] Cum Aetoli, nisi quod populabantur, vix meminisse viderentur se in agro hostium esse, alii palati semermes vagarentur, alii in castris sine stationibus per somnum vinumque dies noctibus aequarent, Philippus inopinantibus advenit. [11] Quem cum adesse refugientes ex agris quidam pavidi nuntiassent, trepidare Damocritus ceterique duces — et erat forte meridianum tempus, quo plerique graves cibo sopiti iacebant — [12] excitare alii alios, iubere arma capere, alios dimittere ad revocandos qui palati per agros praedabantur; tantaque trepidatio fuit ut sine gladiis quidam equitum exirent, loricas plerique non induerent. [13] Ita raptim educti, cum universi sescentorum aegre simul equites peditesque numerum explessent, incidunt in regium equitatum numero, armis animisque praestantem. [14] Itaque primo impetu fusi vix temptato certamine turpi fuga repetunt castra; caesi captique quos equites ab agmine fugientium interclusere. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß