Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXII, ãë. 11

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11. (1) Âîò êàê îáñòî­ÿ­ëè äåëà, êîãäà ê êîí­ñó­ëó áûë ïðè­âåäåí íåêèé ïàñ­òóõ, ïîñëàí­íûé ýïèð­ñêèì âîæäåì Õàðî­ïîì. (2) Îí ðàñ­ñêà­çàë, ÷òî âñå­ãäà ïàñåò ñêîò â óùå­ëüå, êîòî­ðîå òåïåðü çàíÿ­òî öàð­ñêèì ëàãå­ðåì, è çíà­åò â òåõ ãîðàõ êàæ­äûé óñòóï, êàæ­äóþ òðîï­êó. (3) Åñëè êîí­ñóë çàõî­÷åò îòðÿäèòü ñ íèì íåñêîëü­êî ÷åëî­âåê, îí ïðî­âåäåò èõ óäîá­íîé è íå ñëèø­êîì îïàñ­íîé äîðî­ãîé ïðÿ­ìî íàä ãîëî­âà­ìè âðà­ãîâ. (4) Âûñëó­øàâ ïàñ­òó­õà, êîí­ñóë ïîñëàë ê Õàðî­ïó ñïðî­ñèòü, ìîæ­íî ëè, ïî åãî ìíå­íèþ, äîâå­ðèòü­ñÿ ïðî­ñòî­ìó ñåëÿ­íè­íó â äåëå òàêîé âàæ­íî­ñòè. Õàðîï âåëåë îòâå­òèòü, ïóñ­êàé äîâå­ðèò­ñÿ, íî ñåáÿ âî âëàñòü åìó íå ââå­ðÿ­åò. (5) Êîí­ñóë, õîòü è æåëàë âåðèòü îáå­ùà­íèþ, äîë­ãî íå ìîã îòâà­æèòü­ñÿ; ðàäîñòü â åãî äóøå ìåøà­ëàñü ñî ñòðà­õîì. Íàêî­íåö, ïîëî­æèâ­øèñü íà ñëî­âà Õàðî­ïà, îí ðåøèë­ñÿ ïîïû­òàòü ñ÷à­ñòüå. (6) ×òîáû âðà­ãè íå çàïî­äî­çðè­ëè åãî íàìå­ðå­íèé, Êâèíê­öèé â òå÷å­íèå äâóõ ñëå­äóþ­ùèõ äíåé íåïðå­ðûâ­íî áåñ­ïî­êî­èë èõ, îáëî­æèâ âîé­ñêà­ìè ñî âñåõ ñòî­ðîí è çàìå­íÿÿ óñòàâ­øèõ áîé­öîâ ñâå­æè­ìè. (7) Çàòåì îí ïåðå­äàë âîåí­íî­ìó òðè­áó­íó ÷åòû­ðå òûñÿ­÷è îòáîð­íûõ ïåõî­òèí­öåâ è òðè­ñòà âñàä­íè­êîâ. Êîí­íè­öó áûëî ïðè­êà­çà­íî âåñòè äî òåõ ïîð, ïîêà ýòî ïîç­âî­ëèò ìåñò­íîñòü; åñëè îíà îêà­æåò­ñÿ íåïðî­õî­äè­ìîé äëÿ âñàä­íè­êîâ, òî êîíåé ïðè­äåò­ñÿ îñòà­âèòü ãäå-íèáóäü íà ïîëÿíå. Ïåõî­òå áûëî âåëå­íî èäòè òîé äîðî­ãîé, êàêóþ óêà­æåò ïðî­âîä­íèê. (8) Îêà­çàâ­øèñü, êàê òîò îáå­ùàë, íàä ãîëî­âîþ ïðî­òèâ­íè­êà, îíè äîëæ­íû áóäóò ïîäàòü çíàê äûìîì, à ëèøü òîëü­êî ïî îòâåò­íî­ìó çíà­êó ïîé­ìóò, ÷òî áèò­âà âíè­çó íà÷à­ëàñü, ïîä­íÿòü êðèê. (9) Êîí­ñóë ïðè­êà­çàë äâè­ãàòü­ñÿ ïî íî÷àì (íî÷è êàê ðàç áûëè ëóí­íûå), à äíåâ­íîå âðå­ìÿ èñïîëü­çî­âàòü äëÿ åäû è îòäû­õà. Ïðî­âîä­íè­êó îí íàäà­âàë ñàìûõ çàìàí­÷è­âûõ îáå­ùà­íèé, åñëè òîò ñäåð­æèò ñëî­âî, îäíà­êî ïåðå­äàë åãî òðè­áó­íó ñâÿ­çàí­íûì. (10) Êîãäà ýòîò îòðÿä ñ.52 äâè­íóë­ñÿ â ïóòü, ðèì­ëÿíå ñ óäâî­åí­íûì óïîð­ñò­âîì ñòà­ëè ñî âñåõ ñòî­ðîí íàñåäàòü íà âðà­ãà, çàõâà­òû­âàÿ çàñòà­âû.

11. Cum in hoc sta­tu res es­set, pas­tor qui­dam a Cha­ro­po, prin­ci­pe Epi­ro­ta­rum, mis­sus de­du­ci­tur ad con­su­lem. [2] Is se in eo sal­tu, qui re­giis tum te­ne­re­tur castris, ar­men­tum pas­ce­re so­li­tum ait om­nes mon­tium eorum amfrac­tus cal­les­que nos­se. [3] Si se­cum ali­quos con­sul mit­te­re ve­lit, se non ini­quo nec per­dif­fi­ci­li adi­tu su­per ca­put hos­tium eos educ­tu­rum. [4] Haec ubi con­sul audi­vit, per­cuncta­tum ad Cha­ro­pum mit­tit, sa­tis­ne cre­den­dum su­per tan­ta re ag­res­ti cen­se­ret. Cha­ro­pus re­nun­tia­ri iubet, ita cre­de­ret, ut suae po­tius om­nia quam il­lius po­tes­ta­tis es­sent. [5] Cum ma­gis vel­let cre­de­re quam aude­ret mix­tum­que gau­dio et me­tu ani­mum ge­re­ret, auc­to­ri­ta­te mo­tus Cha­ro­pi ex­pe­ri­ri spem ob­la­tam sta­tuit et, [6] ut aver­te­ret re­gem ab sus­pi­cio­ne, bi­duo in­se­quen­ti la­ces­se­re hos­tem dis­po­si­tis ab om­ni par­te co­piis suc­ce­den­ti­bus­que in­teg­ris in lo­cum de­fes­so­rum non des­ti­tit. [7] Quat­tuor mi­lia in­de lec­ta pe­di­tum et tre­cen­tos equi­tes tri­bu­no mi­li­tum tra­dit. Equi­tes quoad lo­ca pa­tian­tur du­ce­re iubet; ubi ad in­via equi­ti ven­tum sit, in pla­ni­tie ali­qua lo­ca­ri equi­ta­tum, pe­di­tes, qua dux monstra­ret viam, ire; [8] ubi, ut pol­li­cea­tur, su­per ca­put hos­tium per­ven­tum sit, fu­mo da­re sig­num nec an­tea cla­mo­rem tol­le­re, quam ab se sig­no re­cep­to pug­nam coep­tam ar­bit­ra­ri pos­set. [9] Noc­te iti­ne­ra fie­ri iubet — et per­nox for­te lu­na erat — in­ter­diu ci­bi quie­tis­que su­me­ret tem­pus. Du­cem pro­mis­sis in­gen­ti­bus one­ra­tum, si fi­des ex­tet, vinctum ta­men tri­bu­no tra­dit. [10] His co­piis ita di­mis­sis eo in­ten­tius Ro­ma­nus un­di­que instat, ca­pit sta­tio­nes.

ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
1327007031 1327008013 1327009001 1364003212 1364003213 1364003214