Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
31. (1) Êîíñóë Ìèíóöèé ñïåðâà îáîøåë âñå ïðåäåëû áîéåâ, ñåÿ êðóãîì ðàçîðåíèå, íî çàòåì, êîãäà èõ âîéñêî, ïîêèíóâ èíñóáðîâ, âåðíóëîñü äëÿ çàùèòû ðîäíûõ î÷àãîâ, îí âåðíóëñÿ â ëàãåðü, íàìåðåâàÿñü âñòðåòèòüñÿ ñ âðàãîì â îòêðûòîì ñðàæåíèè. (2) Áîéè òàêæå ãîòîâû áûëè áû äðàòüñÿ, åñëè áû âåñòü î ðàçãðîìå èíñóáðîâ íå ñëîìèëà èõ äóõ. Áðîñèâ ëàãåðü è ïîëêîâîäöà, áîéè ðàññûïàëèñü ïî ñåëåíèÿì; êàæäûé òåïåðü ñîáèðàëñÿ çàùèùàòü ñâîå èìóùåñòâî, à ýòî çàñòàâëÿëî è ïðîòèâíèêà èçìåíèòü ñïîñîá âåäåíèÿ âîéíû. (3) Îò÷àÿâøèñü ðåøèòü äåëî îäíèì ñðàæåíèåì, êîíñóë âíîâü íà÷àë ðàçîðÿòü ïîëÿ, æå÷ü äîìà è çàõâàòûâàòü ïîñåëêè. (4)  ýòè æå äíè áûë ñîææåí Êëàñòèäèé. Îòòóäà Ìèíóöèé ïîâåë ëåãèîíû ê ëèãóðèéöàì-èëüâàòàì, êîòîðûå îäíè åùå íå ïîêîðèëèñü. (5) Íî óñëûøàâ, ÷òî èíñóáðû ðàçáèòû â ñðàæåíèè, à áîéè òàê íàïóãàíû, ÷òî íå îòâàæèëèñü íà ðåøèòåëüíîå ñðàæåíèå, — ñäàëîñü è ýòî ïëåìÿ. (6) Ïèñüìà îò îáîèõ êîíñóëîâ î ñ÷àñòëèâîì èñõîäå äåë â Ãàëëèè ïðèøëè â Ðèì ïî÷òè îäíîâðåìåííî. Ãîðîäñêîé ïðåòîð Ìàðê Ñåðãèé ïðî÷èòàë èõ ñíà÷àëà â ñåíàòå, à ïîòîì, ñ îäîáðåíèÿ îòöîâ-ñåíàòîðîâ, — íàðîäó. Áûëè íàçíà÷åíû ÷åòûðåõäíåâíûå ìîëåáñòâèÿ. |
31. Minucius consul primo effusis populationibus peragraverat fines Boiorum, deinde, ut relictis Insubribus ad sua tuenda receperant sese, castris se tenuit acie dimicandum cum hoste ratus. [2] Nec Boi detrectassent pugnam, ni fama Insubres victos adlata animos fregisset. Itaque relicto duce castrisque dissipati per vicos, sua quisque ut defenderent, rationem gerendi belli hosti mutarunt. [3] Omissa enim spe per unam dimicationem rei decernendae rursus populari agros et urere tecta vicosque expugnare coepit. [4] Per eosdem dies Clastidium incensum. Inde in Ligustinos Ilvates, qui soli non parebant, legiones ductae. [5] Ea quoque gens, ut Insubres acie victos, Boios ita, ut temptare spem certaminis non auderent, territos audivit, in dicionem venit. [6] Litterae consulum amborum de rebus in Gallia gestis prospere sub idem tempus Romam adlatae. M. Sergius praetor urbanus in senatu eas, deinde ex auctoritate patrum ad populum recitavit. Supplicatio in quadriduum decreta. |