Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
35. (1) Àõåéöû è ýòîëèéöû ïðèãîòîâèëèñü îòâåòèòü íà ýòî, íî ïîñêîëüêó ñîëíöå óæå çàõîäèëî, ïåðåãîâîðû áûëè îòëîæåíû íà ñëåäóþùèé äåíü, è Ôèëèïï âåðíóëñÿ íà ñòîÿíêó, ñ êîòîðîé ïðèïëûë, à ðèìëÿíå è ñîþçíèêè — â ëàãåðü. (2) Íà äðóãîé äåíü Êâèíêöèé â óñëîâëåííîå âðåìÿ ïðèáûë ê Íèêåå, èáî èìåííî ýòî ìåñòî áûëî èìè îãîâîðåíî. Íî â òå÷åíèå íåñêîëüêèõ ÷àñîâ íå ïîÿâëÿëñÿ íè ñàì Ôèëèïï, íè âåñòíèê îò íåãî. Êîãäà óæå ñîâñåì îò÷àÿëèñü åãî äîæäàòüñÿ, âíåçàïíî ïîÿâèëèñü êîðàáëè. (3) Öàðü îáúÿñíèë, ÷òî åìó áûëè ïðåäúÿâëåíû ñòîëü ñóðîâûå è ïîñòûäíûå óñëîâèÿ, ÷òî îí íå çíàë, êàê áûòü, è ïîòðàòèë íà îáäóìûâàíèå öåëûé äåíü. (4) Îäíàêî âñå ñî÷ëè, ÷òî îí óìûøëåííî çàòÿíóë äåëî äî âå÷åðà, ÷òîáû ó àõåéöåâ è ýòîëèéöåâ íå îñòàâàëîñü âðåìåíè äëÿ îòâåòà. (5) Ýòî ìíåíèå óêðåïèë è ñàì öàðü, ïîïðîñèâ, ÷òîáû åìó áûëî äîçâîëåíî ïåðåãîâîðèòü ñ ñàìèì ðèìñêèì êîìàíäóþùèì áåç ïîñòîðîííèõ: ÷åì òðàòèòü âðåìÿ â ïðåïèðàòåëüñòâàõ, ëó÷øå êàê-íèáóäü çàâåðøèòü äåëî. (6) Ñïåðâà ïðåäëîæåíèÿ íå ïðèíÿëè, äàáû íå êàçàëîñü, ÷òî ñîþçíèêè óñòðàíåíû îò ïåðåãîâîðîâ. (7) Íî ïîñêîëüêó Ôèëèïï ïðîäîëæàë íàñòàèâàòü, òî îñòàëüíûå ïî îáùåìó ðåøåíèþ óäàëèëèñü, à ðèìñêèé êîìàíäóþùèé ñ âîåííûì òðèáóíîì Àïïèåì Êëàâäèåì ïîäîøåë ê êðîìêå áåðåãà. (8) Öàðü ñ òåìè äâóìÿ, êòî ñîïðîâîæäàë åãî íàêàíóíå, ñîøåë íà çåìëþ. Òàì îíè íåêîòîðîå âðåìÿ áåñåäîâàëè ñ ãëàçó íà ãëàç. ×òî Ôèëèïï ñîîáùèë îá ýòîì ðàçãîâîðå ñâîèì — íåèçâåñòíî; (9) Êâèíêöèé æå äîëîæèë ñîþçíèêàì, ÷òî öàðü óñòóïàåò ðèìëÿíàì âñå ïîáåðåæüå Èëëèðèêà, âîçâðàùàåò ïåðåáåæ÷èêîâ è ïëåííûõ, êàêèå íàéäóòñÿ; Àòòàëó — êîðàáëè è çàõâà÷åííûõ ñ íèìè ìîðÿêîâ; (10) ðîäîñöàì îí âåðíåò îáëàñòü, íàçûâàåìóþ Ïåðååé, íî Èàñà è Áàðãèëèé íå óñòóïèò; (11) ýòîëèéöàì âîçâðàòèò Ôàðñàë è Ëàðèñó, íî Ôèâ íå îòäàñò; àõåéöàì æå óñòóïèò íå òîëüêî Àðãîñ, íî è Êîðèíô. (12) Òàêîå ðåøåíèå öàðÿ î òîì, ÷òî́ èìåííî îí óñòóïèò, à ÷òî íåò, íå ïîíðàâèëîñü ñîþçíèêàì. Ïðè ýòèõ óñëîâèÿõ îíè áîëüøå ïîòåðÿëè áû, ÷åì âûèãðàëè. (13)[1] Ñîþçíèêè ñ÷èòàëè, ÷òî ïðè÷èíû âîéí íå áóäóò óñòðàíåíû, ïîêà öàðü íå óáåðåò èç Ãðåöèè âñå ãàðíèçîíû. |
35. Parantibus Achaeis Aetolisque ad ea respondere, cum prope occasum sol esset, dilato in posterum diem colloquio Philippus in stationem, ex qua profectus erat, Romani sociique in castra redierunt. [2] Quinctius postero die ad Nicaeam — is enim locus placuerat — ad constitutum tempus venit; Philippus nullus usquam, nec nuntius ab eo per aliquot horas veniebat, et iam desperantibus venturum repente apparuerunt naves. [3] Atque ipse quidem, cum tam gravia et indigna imperarentur, inopem consilii diem consumpsisse deliberando aiebat; [4] vulgo credebant de industria rem in serum tractam, ne tempus dari posset Achaeis Aetolisque ad respondendum, [5] et eam opinionem ipse adfirmavit, petendo ut summotis aliis, ne tempus altercando tereretur et aliqui finis rei imponi posset, cum ipso imperatore Romano liceret sibi colloqui. [6] Id primo non acceptum, ne excludi colloquio viderentur socii, [7] dein, cum haud absisteret petere, ex omnium consilio Romanus imperator cum Ap. Claudio tribuno militum ceteris summotis ad extremum litus processit; [8] rex cum duobus, quos pridie adhibuerat, in terram est egressus. Ibi cum aliquamdiu secreto locuti essent, quae acta Philippus ad suos rettulerit, minus compertum est; [9] Quinctius haec rettulit ad socios: Romanis eum cedere tota Illyrici ora, perfugas remittere ac si qui sint captivi; [10] Attalo naves et cum iis captos navales socios, Rhodiis regionem quam Peraean vocant reddere, Iaso et Bargyliis non cessurum; [11] Aetolis Pharsalum Larisamque reddere, Thebas non reddere; Achaeis non Argis modo sed etiam Corintho cessurum. [12] Nulli omnium placere partium, quibus cessurus aut non cessurus esset, destinatio: plus enim amitti in iis quam acquiri, nec umquam, nisi tota deduxisset Graecia praesidia, causas certaminum defore. |