Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
3. (1) Ðàííåé âåñíîé, êîãäà ïîñëû âåðíóëèñü èç Ðèìà, íè î ÷åì íå äîãîâîðèâøèñü, Ôèëèïï îáúÿâèë íàáîð ïî âñåì ãîðîäàì öàðñòâà. Íî ìîëîäûõ ëþäåé ñèëüíî íåäîñòàâàëî, (2) òàê êàê áåñïðåðûâíûå âîéíû èñòðåáèëè óæå ìíîãèå ïîêîëåíèÿ ìàêåäîíÿí. (3) Äàæå â öàðñòâîâàíèå ñàìîãî Ôèëèïïà î÷åíü ìíîãèå ïàëè â ìîðñêèõ âîéíàõ ïðîòèâ ðîäîñöåâ è Àòòàëà, â ñóõîïóòíûõ — ïðîòèâ ðèìëÿí. (4) Èòàê, îí ñòàë çàïèñûâàòü â âîéñêî íîâîáðàíöåâ øåñòíàäöàòè ëåò; ïîä çíàìåíà áûëè ïðèçâàíû è äîñëóæèâøèå äî îòñòàâêè âåòåðàíû, ñîõðàíèâøèå õîòü íåìíîãî ñèë. (5) Ïîïîëíèâ òàêèì îáðàçîì âîéñêî, öàðü ïîñëå âåñåííåãî ðàâíîäåíñòâèÿ ñòÿíóë ñèëû ê Äèþ5. Òàì îí ðàçáèë ïîñòîÿííûé ëàãåðü è ïîäæèäàë âðàãà, åæåäíåâíî óïðàæíÿÿ âîèíîâ. (6) À Êâèíêöèé, ïðèìåðíî â òå æå äíè ïîêèíóâ Ýëàòèþ, ìèíîâàë Òðîíèé è Ñêàðôåþ è ïðèáûë ê Ôåðìîïèëàì. (7) Òàì, â Ãåðàêëåå, îí çàñòàë ñîáðàíèå ýòîëèéöåâ, ñîâåùàâøèõñÿ, ñ êàêèìè ñèëàìè ñîïðîâîæäàòü íà âîéíó ðèìñêîãî êîìàíäóþùåãî. (8) Óçíàâ, ÷òî́ ðåøèëè ñîþçíèêè, Êâèíêöèé íà òðåòèé äåíü ïåðåáðàëñÿ èç Ãåðàêëåè â Êñèíèè è, ðàñïîëîæèâ ëàãåðü íà ãðàíèöå ìåæ ýíèàíàìè è ôåññàëèéöàìè, ñòàë ïîäæèäàòü âñïîìîãàòåëüíûå ýòîëèéñêèå âîéñêà. (9) Ýòîëèéöû íå çàìåøêàëèñü: øåñòüñîò ïåõîòèíöåâ è ÷åòûðåñòà âñàäíèêîâ ïðèøëè ïîä êîìàíäîâàíèåì Ôåíåÿ. ×òîáû íå âûçûâàòü íåäîóìåíèÿ çàäåðæêîé, Êâèíêöèé òóò æå ñíÿëñÿ ñ ëàãåðÿ. (10) Ïî ïåðåõîäå âî Ôòèîòèäó ê íåìó ïðèñîåäèíèëèñü ïÿòüñîò ãîðòèíöåâ ñ Êðèòà ïîä âîäèòåëüñòâîì Êèäàíòà è òðèñòà àïîëëîíèéöåâ, âñå îäèíàêîâî âîîðóæåííûå6, à ÷åðåç íåêîòîðîå âðåìÿ — Àìèíàíäð ñ òûñÿ÷åé äâóìÿñòàìè àôàìàíñêèìè ïåõîòèíöàìè. (11) Óçíàâ î âûñòóïëåíèè ðèìëÿí èç Ýëàòèè, Ôèëèïï ïî÷óâñòâîâàë, ÷òî ðåøèòåëüíàÿ áèòâà áëèçêà, è ñ÷åë íóæíûì ïîäáîäðèòü âîèíîâ; (12) â ñâîåé ðå÷è îí ñíà÷àëà äîëãî ðàñïðîñòðàíÿëñÿ î äîáëåñòÿõ ïðåäêîâ, î âîåííîé ñëàâå ìàêåäîíÿí è ëèøü ïîòîì ïåðåøåë ê òîìó, ÷òî âíóøàëî òîãäà íàèáîëüøèé ñòðàõ, íî ìîãëî ïðîáóäèòü è íåêîòîðóþ íàäåæäó. |
3. Philippus quoque primo vere, postquam legati ab Roma nihil pacati rettulerant, [2] dilectum per omnia oppida regni habere instituit in magna inopia iuniorum. Absumpserant enim per multas iam aetates continua bella Macedonas; [3] ipso quoque regnante et navalibus bellis adversus Rhodios Attalumque et terrestribus adversus Romanos ceciderat magnus numerus. [4] Ita et tirones ab sedecim annis milites scribebat, et emeritis quidam stipendiis, quibus modo quicquam reliqui roboris erat ad signa revocabantur. [5] Ita suppleto exercitu secundum vernum aequinoctium omnes copias Dium contraxit ibique stativis positis exercendo cotidie milite hostem opperiebatur. [6] Et Quinctius per eosdem ferme dies ab Elatia profectus praeter Thronium et Scarpheam ad Thermopylas pervenit. [7] Ibi concilium Aetolorum Heracleam indictum tenuit consultantium quantis auxiliis Romanum ad bellum sequerentur. [8] Cognitis sociorum decretis tertio die ab Heraclea Xynias praegressus in confinio Aenianum Thessalorumque positis castris Aetolica auxilia opperiebatur. [9] Nihil morati Aetoli sunt; Phaenea duce sescenti pedites cum equitibus quadringentis venerunt. Ne dubium esset quid expectasset, confestim Quinctius movit castra. [10] Transgresso in Phthioticum agrum quingenti Gortynii Cretensium duce Cydante et trecenti Apolloniatae haud dispari armatu se coniunxere nec ita multo post Amynander cum Athamanum peditum ducentis et mille. [11] Philippus cognita profectione ab Elatia Romanorum, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, [12] multa iam saepe memorata de maiorum virtutibus simul de militari laude Macedonum cum disseruisset, ad ea quae tum maxime animos terrebant quibusque erigi ad aliquam spem poterant venit. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß