Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIII, ãë. 3

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

3. (1) Ðàí­íåé âåñ­íîé, êîãäà ïîñëû âåð­íó­ëèñü èç Ðèìà, íè î ÷åì íå äîãî­âî­ðèâ­øèñü, Ôèëèïï îáú­ÿâèë íàáîð ïî âñåì ãîðî­äàì öàð­ñòâà. Íî ìîëî­äûõ ëþäåé ñèëü­íî íåäî­ñòà­âà­ëî, (2) òàê êàê áåñ­ïðå­ðûâ­íûå âîé­íû èñòðå­áè­ëè óæå ìíî­ãèå ïîêî­ëå­íèÿ ìàêåäî­íÿí. (3) Äàæå â öàð­ñò­âî­âà­íèå ñàìî­ãî Ôèëèï­ïà î÷åíü ìíî­ãèå ïàëè â ìîð­ñêèõ âîé­íàõ ïðî­òèâ ðîäî­ñ­öåâ è Àòòà­ëà, â ñóõî­ïóò­íûõ — ïðî­òèâ ðèì­ëÿí. (4) Èòàê, îí ñòàë çàïè­ñû­âàòü â âîé­ñêî íîâî­áðàí­öåâ øåñò­íà­äöà­òè ëåò; ïîä çíà­ìå­íà áûëè ïðè­çâà­íû è äîñëó­æèâ­øèå äî îòñòàâ­êè âåòå­ðà­íû, ñîõðà­íèâ­øèå õîòü íåìíî­ãî ñèë. (5) Ïîïîë­íèâ òàêèì îáðà­çîì âîé­ñêî, öàðü ïîñëå âåñåí­íå­ãî ðàâ­íî­äåí­ñò­âèÿ ñòÿ­íóë ñèëû ê Äèþ5. Òàì îí ðàç­áèë ïîñòî­ÿí­íûé ëàãåðü è ïîä­æèäàë âðà­ãà, åæå­äíåâ­íî óïðàæ­íÿÿ âîè­íîâ. (6) À Êâèíê­öèé, ïðè­ìåð­íî â òå æå äíè ïîêè­íóâ Ýëà­òèþ, ìèíî­âàë Òðî­íèé è Ñêàð­ôåþ è ïðè­áûë ê Ôåð­ìî­ïè­ëàì. (7) Òàì, â Ãåðàê­ëåå, îí çàñòàë ñîáðà­íèå ýòî­ëèé­öåâ, ñîâå­ùàâ­øèõ­ñÿ, ñ êàêè­ìè ñèëà­ìè ñîïðî­âîæ­äàòü íà âîé­íó ðèì­ñêî­ãî êîìàí­äóþ­ùå­ãî. (8) Óçíàâ, ÷òî́ ðåøè­ëè ñîþç­íè­êè, Êâèíê­öèé íà òðå­òèé äåíü ïåðå­áðàë­ñÿ èç Ãåðàê­ëåè â Êñè­íèè è, ðàñ­ïî­ëî­æèâ ëàãåðü íà ãðà­íè­öå ìåæ ýíè­à­íà­ìè è ôåñ­ñà­ëèé­öà­ìè, ñòàë ïîä­æèäàòü âñïî­ìî­ãà­òåëü­íûå ýòî­ëèé­ñêèå âîé­ñêà. (9) Ýòî­ëèé­öû íå çàìåø­êà­ëèñü: øåñòü­ñîò ïåõî­òèí­öåâ è ÷åòû­ðå­ñòà âñàä­íè­êîâ ïðè­øëè ïîä êîìàí­äî­âà­íè­åì Ôåíåÿ. ×òîáû íå âûçû­âàòü íåäî­óìå­íèÿ çàäåðæ­êîé, Êâèíê­öèé òóò æå ñíÿë­ñÿ ñ ëàãå­ðÿ. (10) Ïî ïåðå­õî­äå âî Ôòèî­òè­äó ê íåìó ïðè­ñî­åäè­íè­ëèñü ïÿòü­ñîò ãîð­òèí­öåâ ñ Êðè­òà ïîä âîäè­òåëü­ñò­âîì Êèäàí­òà è òðè­ñòà àïîë­ëî­íèé­öåâ, âñå îäè­íà­êî­âî âîîðó­æåí­íûå6, à ÷åðåç íåêî­òî­ðîå âðå­ìÿ — Àìè­íàíäð ñ òûñÿ­÷åé äâó­ìÿ­ñòà­ìè àôà­ìàí­ñêè­ìè ïåõî­òèí­öà­ìè.

(11) Óçíàâ î âûñòóï­ëå­íèè ðèì­ëÿí èç Ýëà­òèè, Ôèëèïï ïî÷óâ­ñò­âî­âàë, ÷òî ðåøè­òåëü­íàÿ áèò­âà áëèç­êà, è ñ÷åë íóæ­íûì ïîä­áî­ä­ðèòü âîè­íîâ; (12) â ñâî­åé ðå÷è îí ñíà­÷à­ëà äîë­ãî ðàñ­ïðî­ñòðà­íÿë­ñÿ î äîá­ëå­ñòÿõ ïðåä­êîâ, î âîåí­íîé ñëà­âå ìàêåäî­íÿí è ëèøü ïîòîì ïåðå­øåë ê òîìó, ÷òî âíó­øà­ëî òîãäà íàè­áîëü­øèé ñòðàõ, íî ìîã­ëî ïðî­áóäèòü è íåêî­òî­ðóþ íàäåæ­äó.

3. Phi­lip­pus quo­que pri­mo ve­re, postquam le­ga­ti ab Ro­ma ni­hil pa­ca­ti ret­tu­le­rant, [2] di­lec­tum per om­nia op­pi­da reg­ni ha­be­re insti­tuit in mag­na ino­pia iunio­rum. Ab­sumpse­rant enim per mul­tas iam aeta­tes con­ti­nua bel­la Ma­ce­do­nas; [3] ip­so quo­que reg­nan­te et na­va­li­bus bel­lis ad­ver­sus Rho­dios At­ta­lum­que et ter­restri­bus ad­ver­sus Ro­ma­nos ce­ci­de­rat mag­nus nu­me­rus. [4] Ita et ti­ro­nes ab se­de­cim an­nis mi­li­tes scri­be­bat, et eme­ri­tis qui­dam sti­pen­diis, qui­bus mo­do quic­quam re­li­qui ro­bo­ris erat ad sig­na re­vo­ca­ban­tur. [5] Ita supple­to exer­ci­tu se­cun­dum ver­num aequi­noc­tium om­nes co­pias Dium contra­xit ibi­que sta­ti­vis po­si­tis exer­cen­do co­ti­die mi­li­te hos­tem op­pe­rie­ba­tur. [6] Et Quincti­us per eos­dem fer­me dies ab Ela­tia pro­fec­tus prae­ter Thro­nium et Scar­pheam ad Ther­mo­py­las per­ve­nit. [7] Ibi con­ci­lium Aeto­lo­rum He­rac­leam in­dic­tum te­nuit con­sul­tan­tium quan­tis auxi­liis Ro­ma­num ad bel­lum se­que­ren­tur. [8] Cog­ni­tis so­cio­rum dec­re­tis ter­tio die ab He­rac­lea Xy­nias praeg­res­sus in con­fi­nio Aenia­num Thes­sa­lo­rum­que po­si­tis castris Aeto­li­ca auxi­lia op­pe­rie­ba­tur. [9] Ni­hil mo­ra­ti Aeto­li sunt; Phae­nea du­ce ses­cen­ti pe­di­tes cum equi­ti­bus quad­rin­gen­tis ve­ne­runt. Ne du­bium es­set quid ex­pec­tas­set, con­fes­tim Quincti­us mo­vit castra. [10] Transgres­so in Phthio­ti­cum ag­rum quin­gen­ti Gor­ty­nii Cre­ten­sium du­ce Cy­dan­te et tre­cen­ti Apol­lo­nia­tae haud dis­pa­ri ar­ma­tu se co­niun­xe­re nec ita mul­to post Amy­nan­der cum Atha­ma­num pe­di­tum du­cen­tis et mil­le.

[11] Phi­lip­pus cog­ni­ta pro­fec­tio­ne ab Ela­tia Ro­ma­no­rum, ut cui de sum­ma re­rum ades­set cer­ta­men, ad­hor­tan­dos mi­li­tes ra­tus, [12] mul­ta iam sae­pe me­mo­ra­ta de maio­rum vir­tu­ti­bus si­mul de mi­li­ta­ri lau­de Ma­ce­do­num cum dis­se­ruis­set, ad ea quae tum ma­xi­me ani­mos ter­re­bant qui­bus­que eri­gi ad ali­quam spem po­te­rant ve­nit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 5Äèé — óêðåï­ëåí­íûé ãîðîä â Ïèå­ðèè (þãî-âîñòî÷­íàÿ îáëàñòü Ìàêåäî­íèè) ó ïîäîø­âû Îëèì­ïà ñ åãî ñåâåð­íîé ñòî­ðî­íû ïðè­ìåð­íî â 4 êì îò ïîáå­ðå­æüÿ Ôåð­ìåé­ñêî­ãî (ñîâð. Ñàëî­íèê­ñêî­ãî) çàëè­âà. Ãîñ­ïîä­ñò­âî­âàë íàä äîðî­ãîé èç Ôåñ­ñà­ëèè â Ìàêåäî­íèþ.
  • 6Èç ëó÷­íè­êîâ è ëåã­êî­âî­îðó­æåí­íûõ. Ãîð­òè­íà — ãîðîä íà Êðè­òå, Àïîë­ëî­íèÿ — â Èëëè­ðèè.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1260010223 1327007031 1327007042 1364003304 1364003305 1364003306