Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
5. (1) Êîãäà Êâèíêöèé ïðèäâèíóë ñâîé ëàãåðü ê Ôòèîòèéñêèì Ôèâàì8, îí ïîíàäåÿëñÿ, ÷òî ãëàâà îáùèíû Òèìîí ïðåäàñò ãîðîä. Êâèíêöèé ïîäîøåë ê ñòåíàì ñ íåñêîëüêèìè ëåãêîâîîðóæåííûìè è âñàäíèêàìè. (2) Íî íàäåæäà îêàçàëàñü íàñòîëüêî òùåòíîé, ÷òî ðèìëÿíå äàæå áûëè âûíóæäåíû âñòóïèòü â áîé ñ ñîâåðøèâøèìè âûëàçêó ãîðîæàíàìè, è äåëî áû êîí÷èëîñü ñêâåðíî, íå ïîäîñïåé èç ëàãåðÿ ñðî÷íî âûçâàííûå ïåõîòèíöû è âñàäíèêè. (3) Êîãäà èç ýòîé îïðîìåò÷èâîé çàòåè íè÷åãî íå âûøëî, Êâèíêöèé îòêàçàëñÿ ïîêà îò äàëüíåéøèõ ïîïûòîê âçÿòü ãîðîä. (4) Îí áûë äîñòàòî÷íî îñâåäîìëåí î òîì, ÷òî öàðü óæå â Ôåññàëèè, íî íå çíàë åùå, êóäà îí íàïðàâèëñÿ. È âîò, ðàçîñëàâ âîèíîâ ïî ïîëÿì, îí ïðèêàçàë ðóáèòü ëåñ è ãîòîâèòü æåðäè äëÿ ÷àñòîêîëà. (5) Ìàêåäîíÿíå è ãðåêè òîæå ñòàâèëè ÷àñòîêîëû, íî èõ æåðäè íå áûëè óäîáíû äëÿ ïåðåíîñêè è íå îáåñïå÷èâàëè ïðî÷íîñòè ñàìîãî óêðåïëåíèÿ: (6) äåðåâüÿ îíè ñðóáàëè ñëèøêîì áîëüøèå è ñëèøêîì âåòâèñòûå, òàê ÷òî íåñòè èõ âìåñòå ñ îðóæèåì âîèíû íå ìîãëè. Êîãäà æå ýòèì ÷àñòîêîëîì îáíîñèëè ëàãåðü, òî ðàçðóøèòü òàêóþ èçãîðîäü áûëî î÷åíü ëåãêî. (7) Äåëî â òîì, ÷òî ðåäêî ðàññòàâëåííûå ñòâîëû áîëüøèõ äåðåâüåâ âîçâûøàëèñü íàä ïðî÷èìè, à çà ìíîãî÷èñëåííûå è êðåïêèå ñó÷üÿ áûëî óäîáíî áðàòüñÿ ïðÿìî ðóêàìè, (8) òàê ÷òî äâîå, ìíîãî òðîå, þíîøåé, íàïðÿãøèñü, ìîãëè âûòàùèòü îäèí ñòâîë, è âîò óæå â ÷àñòîêîëå, êàê ðàñïàõíóâøèåñÿ âîðîòà, çèÿëà äûðà, êîòîðóþ íå÷åì áûëî òóò æå çàêðûòü. (9) Ðèìëÿíå æå ñðóáàþò ëåãêèå æåðäè, ïî áîëüøåé ÷àñòè ðàçäâàèâàþùèåñÿ, ñ òðåìÿ-÷åòûðüìÿ, íå áîëåå, âåòêàìè, ÷òîáû âîèíó óäîáíî áûëî, ïîâåñèâ îðóæèå çà ñïèíó, íåñòè èõ ñðàçó ïî íåñêîëüêó. (10) Ðèìëÿíå òàê òåñíî âáèâàþò êîëüÿ è ïåðåïëåòàþò âåòêè, ÷òî íåâîçìîæíî ðàçîáðàòü, ãäå êàêîãî ñòâîëà âåòêà. (11) Êîíöû âåòîê íàñòîëüêî çàîñòðåíû è òàê ìåæäó ñîáîþ ïåðåïóòàíû, ÷òî íå îñòàåòñÿ ìåñòà ïðîòèñíóòü ðóêó (12) è íå çà ÷òî óõâàòèòüñÿ, íå çà ÷òî ïîòÿíóòü. Ïåðåïëåòåííûå âåòâè êðåïêî äåðæàò äðóã äðóãà, è äàæå åñëè âäðóã óäàñòñÿ âûòàùèòü îäíó æåðäü, òî îòêðîåòñÿ ëèøü íåáîëüøîé ïðîñâåò è çàìåíèòü âûíóòóþ æåðäü áóäåò ñîâñåì ëåãêî9. |
5. Quinctius ad Thebas Phthioticas castra cum movisset, spem nactus per Timonem, principem civitatis, prodi urbem cum paucis equitum levisque armaturae ad muros successit. [2] Ibi adeo frustrata spes est ut non certamen modo cum erumpentibus sed periculum quoque atrox subiret, ni castris exciti repente pedites equitesque in tempore subvenissent. [3] Et postquam nihil conceptae temere spei succedebat, urbis quidem amplius temptandae in praesentia conatu abstitit; [4] ceterum satis gnarus iam in Thessalia regem esse, nondum comperto quam in regionem venisset, milites per agros dimissos vallum caedere et parare iubet. [5] Vallo et Macedones et Graeci usi sunt, sed usum nec ad commoditatem ferendi nec ad ipsius munitionis firmamentum aptaverunt; [6] nam et maiores et magis ramosas arbores caedebant quam quas ferre cum armis miles posset, et cum castra his ante obiectis saepsissent, facilis molitio eorum valli erat. [7] Nam et quia rari stipites magnarum arborum eminebant multique et validi rami praebebant, quod recte manu caperetur, duo aut summum tres iuvenes conixi arborem unam evellebant, [8] qua evulsa portae instar extemplo patebat, nec in promptu erat quod obmolirentur. [9] Romanus leves et bifurcos plerosque et trium aut cum plurimum quattuor ramorum vallos caedit, ut et suspensis ab tergo armis ferat plures simul apte miles; [10] et ita densos offigunt implicantque ramos ut neque quis cuiusque palmae stipes neque quae cuiusque stipitis palma sit, pervideri possit; [11] et adeo acuti aliusque per alium immissi rami locum ad inserendam manum non relinquunt, [12] ut neque prehendi quod trahatur neque trahi, cum inter se innexi rami vinculum in vicem praebeant, possit; et si evulsus forte est unus, nec loci multum aperit et alium reponere perfacile est. |