Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIII, ãë. 11

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11. (1) À Ôèëèïï ñîáðàë áåã­ëå­öîâ, ÷òî, ðàç­áðî­ñàí­íûå ïðå­âðàò­íî­ñòÿ­ìè áèò­âû, øëè ïî åãî ñëåäàì, è îòñòó­ïèë â Ìàêåäî­íèþ.  Ëàðè­ñó îí ïîñëàë ãîí­öîâ ñ ïðè­êà­çîì ñæå÷ü öàð­ñêèå àðõè­âû, ÷òîáû îíè íå ïîïà­ëè â ðóêè âðà­ãà. (2) Êâèíê­öèé æå, ÷àñòü ïëåí­íûõ è äîáû­÷è ïðî­äàâ, à ÷àñòü ïðå­äî­ñòà­âèâ âîè­íàì, äâè­íóë­ñÿ â Ëàðè­ñó, íå çíàÿ òîë­êîì, êóäà óøåë öàðü è ÷òî ó íåãî íà óìå. (3) Òóäà ïðè­áûë öàð­ñêèé ãîíåö. Ïðåä­ëî­ãîì ê ýòî­ìó áûëà ïðîñü­áà î ïåðå­ìè­ðèè, íåîá­õî­äè­ìîì äëÿ ïîãðå­áå­íèÿ ïàâ­øèõ â áèò­âå. Íà ñàìîì æå äåëå öàðü ïðî­ñèë äîç­âî­ëå­íèÿ îòïðà­âèòü ê íåìó ïîñëîâ. (4) Ðèì­ëÿ­íèí ñîãëà­ñèë­ñÿ è íà òî, è íà äðó­ãîå; ìàëî òîãî, îí ïåðå­äàë öàðþ, ÷òî âåëèò åìó íå óíû­âàòü. Áîëåå âñå­ãî ýòî çàäå­ëî ýòî­ëèé­öåâ, êîòî­ðûå óæå íà÷à­ëè áåñ­ïî­êî­èòü­ñÿ, æàëó­ÿñü, ÷òî ïîáåäà èçìå­íè­ëà êîìàí­äóþ­ùå­ãî: (5) äî áèò­âû îí èìåë çà ïðà­âè­ëî äåëèòü­ñÿ ñ ñîþç­íè­êà­ìè âñåì, è áîëü­øèì, è ìàëûì, — à ñåé­÷àñ èõ îòñòðà­íè­ëè îò ëþáûõ ñîâå­ùà­íèé, è îí ðåøà­åò âñå ñàì, ïî ñîá­ñò­âåí­íî­ìó ðàçó­ìå­íèþ. (6) Âîò îí óæå èùåò äðó­æå­ñêèõ îòíî­øå­íèé ñ Ôèëèï­ïîì; ïóñòü âñå òÿãîòû è íåâçãî­äû âîé­íû âûíåñ­ëè íà ñåáå ýòî­ëèé­öû, âûãî­äû è ïëî­äû ìèðà ðèì­ëÿ­íèí ïðè­ñâî­èò ñåáå22. (7) Îíè è â ñàìîì äåëå áûëè óæå íå â ïðåæ­íåé ÷åñòè, íî íå çíà­ëè, ïî÷å­ìó èìè ïðå­íå­áðå­ãà­þò, è áûëè óâå­ðå­íû, áóä­òî Êâèíê­öèé, ìóæ íåïîä­êóï­íûé, àë÷åò öàð­ñêèõ äàðîâ. (8) À îí ïî çàñëó­ãàì ñåð­äèë­ñÿ íà ýòî­ëèé­öåâ è çà èõ íåíà­ñûò­íóþ æàä­íîñòü ê äîáû­÷å, è çà íàä­ìåí­íîñòü, ñ êîòî­ðîé îíè ïðè­ïè­ñû­âà­ëè ñåáå ñëà­âó ïîáåäè­òå­ëåé, (9) è çà âçäîð­íóþ ïîõâàëü­áó, îñêîðá­ëÿâ­øóþ âñå­îá­ùèé ñëóõ; êðî­ìå òîãî, îí ñ÷è­òàë, ÷òî â ñëó­÷àå ñ.82 óñòðà­íå­íèÿ Ôèëèï­ïà è êðó­øå­íèÿ ìàêåäîí­ñêî­ãî ìîãó­ùå­ñòâà ýòî­ëèé­öû ñäå­ëà­þò­ñÿ õîçÿ­å­âà­ìè Ãðå­öèè. (10) Ïî ýòèì-òî ïðè­÷è­íàì îí è âåë ïîòè­õîíü­êó ê òîìó, ÷òîáû èõ öåí­íîñòü è âåñ â ãëà­çàõ ïðî­÷èõ ïàäà­ëè.

11. Phi­lip­pus col­lec­tis ex fu­ga qui va­riis ca­si­bus pug­nae dis­si­pa­ti ves­ti­gia eius se­cu­ti fue­rant, mis­sis­que La­ri­sam ad com­men­ta­rios re­gios com­bu­ren­dos, ne in hos­tium ve­ni­rent po­tes­ta­tem, in Ma­ce­do­niam con­ces­sit. [2] Quincti­us cap­ti­vis prae­da­que par­tim ve­num­da­tis, par­tim mi­li­ti con­ces­sis La­ri­sam est pro­fec­tus, haud­dum sa­tis gna­rus quam re­gio­nem pe­tis­set rex quid­ve pa­ra­ret. [3] Ca­du­cea­tor eo re­gius ve­nit, spe­cie ut in­du­tiae es­sent do­nec tol­le­ren­tur ad se­pul­tu­ram qui in acie ce­ci­dis­sent, re ve­ra ad pe­ten­dam ve­niam le­ga­tis mit­ten­dis. Ut­rum­que ab Ro­ma­no im­pet­ra­tum. [4] Adiec­ta etiam il­la vox, bo­no ani­mo es­se re­gem ut iube­ret, quae ma­xi­me Aeto­los of­fen­dit iam tu­men­tes que­ren­tes­que mu­ta­tum vic­to­ria im­pe­ra­to­rem: [5] an­te pug­nam om­nia mag­na par­va­que com­mu­ni­ca­re cum so­ciis so­li­tum; nunc om­nium ex­per­tes con­si­lio­rum es­se, [6] suo ip­sum ar­bit­rio cuncta age­re, cum Phi­lip­po iam gra­tiae pri­va­tae lo­cum quae­re­re, ut du­ra at­que as­pe­ra bel­li Aeto­li ex­hau­se­rint, pa­cis gra­tiam et fruc­tum Ro­ma­nus in se ver­tat. [7] Et haud du­bie de­ces­se­rat iis ali­quan­tum ho­no­ris; sed cur neg­le­ge­ren­tur ig­no­ra­bant. Do­nis re­gis im­mi­ne­re cre­de­bant in­vic­ti ab ea cu­pi­di­ta­te ani­mi vi­rum; [8] sed et sus­cen­se­bat non im­me­ri­to Aeto­lis ob in­sa­tia­bi­lem avi­di­ta­tem prae­dae et ar­ro­gan­tiam eorum, vic­to­riae glo­riam in se ra­pien­tium, quae va­ni­ta­te sua om­nium aures of­fen­de­bat, [9] et Phi­lip­po sub­la­to, frac­tis opi­bus Ma­ce­do­ni­ci reg­ni Aeto­los ha­ben­dos Grae­ciae do­mi­nos cer­ne­bat. [10] Ob eas cau­sas mul­ta se­du­lo, ut vi­lio­res le­vio­res­que apud om­nes es­sent et vi­de­ren­tur, fa­cie­bat.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 22Òàêî­âû æå áûëè, ñîãëàñ­íî Ïîëè­áèþ (XVIII, 27, 4), è ïðå­òåí­çèè ðèì­ñêèõ ñîë­äàò ê ñàìèì ýòî­ëèé­öàì.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007032 1327008059 1327009004 1364003312 1364003313 1364003314