Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
11. (1) À Ôèëèïï ñîáðàë áåãëåöîâ, ÷òî, ðàçáðîñàííûå ïðåâðàòíîñòÿìè áèòâû, øëè ïî åãî ñëåäàì, è îòñòóïèë â Ìàêåäîíèþ.  Ëàðèñó îí ïîñëàë ãîíöîâ ñ ïðèêàçîì ñæå÷ü öàðñêèå àðõèâû, ÷òîáû îíè íå ïîïàëè â ðóêè âðàãà. (2) Êâèíêöèé æå, ÷àñòü ïëåííûõ è äîáû÷è ïðîäàâ, à ÷àñòü ïðåäîñòàâèâ âîèíàì, äâèíóëñÿ â Ëàðèñó, íå çíàÿ òîëêîì, êóäà óøåë öàðü è ÷òî ó íåãî íà óìå. (3) Òóäà ïðèáûë öàðñêèé ãîíåö. Ïðåäëîãîì ê ýòîìó áûëà ïðîñüáà î ïåðåìèðèè, íåîáõîäèìîì äëÿ ïîãðåáåíèÿ ïàâøèõ â áèòâå. Íà ñàìîì æå äåëå öàðü ïðîñèë äîçâîëåíèÿ îòïðàâèòü ê íåìó ïîñëîâ. (4) Ðèìëÿíèí ñîãëàñèëñÿ è íà òî, è íà äðóãîå; ìàëî òîãî, îí ïåðåäàë öàðþ, ÷òî âåëèò åìó íå óíûâàòü. Áîëåå âñåãî ýòî çàäåëî ýòîëèéöåâ, êîòîðûå óæå íà÷àëè áåñïîêîèòüñÿ, æàëóÿñü, ÷òî ïîáåäà èçìåíèëà êîìàíäóþùåãî: (5) äî áèòâû îí èìåë çà ïðàâèëî äåëèòüñÿ ñ ñîþçíèêàìè âñåì, è áîëüøèì, è ìàëûì, — à ñåé÷àñ èõ îòñòðàíèëè îò ëþáûõ ñîâåùàíèé, è îí ðåøàåò âñå ñàì, ïî ñîáñòâåííîìó ðàçóìåíèþ. (6) Âîò îí óæå èùåò äðóæåñêèõ îòíîøåíèé ñ Ôèëèïïîì; ïóñòü âñå òÿãîòû è íåâçãîäû âîéíû âûíåñëè íà ñåáå ýòîëèéöû, âûãîäû è ïëîäû ìèðà ðèìëÿíèí ïðèñâîèò ñåáå22. (7) Îíè è â ñàìîì äåëå áûëè óæå íå â ïðåæíåé ÷åñòè, íî íå çíàëè, ïî÷åìó èìè ïðåíåáðåãàþò, è áûëè óâåðåíû, áóäòî Êâèíêöèé, ìóæ íåïîäêóïíûé, àë÷åò öàðñêèõ äàðîâ. (8) À îí ïî çàñëóãàì ñåðäèëñÿ íà ýòîëèéöåâ è çà èõ íåíàñûòíóþ æàäíîñòü ê äîáû÷å, è çà íàäìåííîñòü, ñ êîòîðîé îíè ïðèïèñûâàëè ñåáå ñëàâó ïîáåäèòåëåé, (9) è çà âçäîðíóþ ïîõâàëüáó, îñêîðáëÿâøóþ âñåîáùèé ñëóõ; êðîìå òîãî, îí ñ÷èòàë, ÷òî â ñëó÷àå ñ.82 óñòðàíåíèÿ Ôèëèïïà è êðóøåíèÿ ìàêåäîíñêîãî ìîãóùåñòâà ýòîëèéöû ñäåëàþòñÿ õîçÿåâàìè Ãðåöèè. (10) Ïî ýòèì-òî ïðè÷èíàì îí è âåë ïîòèõîíüêó ê òîìó, ÷òîáû èõ öåííîñòü è âåñ â ãëàçàõ ïðî÷èõ ïàäàëè. |
11. Philippus collectis ex fuga qui variis casibus pugnae dissipati vestigia eius secuti fuerant, missisque Larisam ad commentarios regios comburendos, ne in hostium venirent potestatem, in Macedoniam concessit. [2] Quinctius captivis praedaque partim venumdatis, partim militi concessis Larisam est profectus, hauddum satis gnarus quam regionem petisset rex quidve pararet. [3] Caduceator eo regius venit, specie ut indutiae essent donec tollerentur ad sepulturam qui in acie cecidissent, re vera ad petendam veniam legatis mittendis. Utrumque ab Romano impetratum. [4] Adiecta etiam illa vox, bono animo esse regem ut iuberet, quae maxime Aetolos offendit iam tumentes querentesque mutatum victoria imperatorem: [5] ante pugnam omnia magna parvaque communicare cum sociis solitum; nunc omnium expertes consiliorum esse, [6] suo ipsum arbitrio cuncta agere, cum Philippo iam gratiae privatae locum quaerere, ut dura atque aspera belli Aetoli exhauserint, pacis gratiam et fructum Romanus in se vertat. [7] Et haud dubie decesserat iis aliquantum honoris; sed cur neglegerentur ignorabant. Donis regis imminere credebant invicti ab ea cupiditate animi virum; [8] sed et suscensebat non immerito Aetolis ob insatiabilem aviditatem praedae et arrogantiam eorum, victoriae gloriam in se rapientium, quae vanitate sua omnium aures offendebat, [9] et Philippo sublato, fractis opibus Macedonici regni Aetolos habendos Graeciae dominos cernebat. [10] Ob eas causas multa sedulo, ut viliores levioresque apud omnes essent et viderentur, faciebat. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß