Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
29. (1) Ýòî óáèéñòâî ïðèâåëî â áåøåíñòâî êàê ôèâàíöåâ, òàê è âñåõ áåîòèéöåâ: îíè âîñïûëàëè ñìåðòåëüíîé íåíàâèñòüþ ê ðèìëÿíàì, áóäó÷è óâåðåíû, ÷òî çíàòíûé áåîòèåö Çåâêñèïï íå ðåøèëñÿ ñ.95 áû íà ýòî áåç âåäîìà ðèìñêîãî êîìàíäóþùåãî. Äëÿ ìÿòåæà ó íèõ íå áûëî íè ñèë, íè ïðåäâîäèòåëÿ — (2) è îíè îáðàòèëèñü ê ðàçáîþ, êîòîðûé áûë áëèæå âñåãî ê âîéíå. (3) Íà íåêîòîðûõ ñîëäàò íàïàäàëè ïî ïîñòîÿëûì äâîðàì, íà äðóãèõ — êîãäà îíè âî âðåìÿ çèìîâîê ðàçúåçæàëè ïî ðàçíûì íàäîáíîñòÿì. Íà êîãî-òî óñòðàèâàëèñü çàñàäû â ïîòàåííûõ ìåñòàõ ïðÿìî ó äîðîã, èíûõ õèòðîñòüþ çàìàíèâàëè â çàáðîøåííûå ïðèñòàíèùà è óáèâàëè òàì. (4)  êîíöå êîíöîâ ýòè ïðåñòóïëåíèÿ ñòàëè ñîâåðøàòüñÿ óæå íå òîëüêî èç íåíàâèñòè, íî è ïðîñòî èç æàæäû íàæèâû, ïîñêîëüêó, çàíèìàÿñü òîðãîâëåé, îòïóñêíûå ñîëäàòû èìåëè ñ ñîáîé â êîøåëüêàõ83 ìíîãî äåíåã. (5) Êîãäà ñòàëè íåäîñ÷èòûâàòüñÿ ëþäåé, ñïåðâà ïîíåìíîãó, à çàòåì ñî äíÿ íà äåíü âñå â áîëüøåì ÷èñëå, òî Áåîòèÿ ïðèîáðåëà äóðíóþ ñëàâó, è ñîëäàòû ñòàëè áîÿòüñÿ âûõîäèòü èç ëàãåðÿ — ýòî áûëî åùå ñòðàøíåå, ÷åì â íåïðèÿòåëüñêîé ñòðàíå. (6) Òîãäà Êâèíêöèé ðàçîñëàë ïî ãîðîäàì ëåãàòîâ äëÿ ðàññëåäîâàíèÿ ýòîãî ðàçáîÿ. Áûëî óñòàíîâëåíî, ÷òî áîëüøå âñåãî óáèéñòâ ïðîèçîøëî âîêðóã Êîïàèäñêîãî îçåðà84: òàì âûðûëè èç èëà è âûòàùèëè èç áîëîòà òðóïû, ê êîòîðûì áûëè ïðèâÿçàíû êàìíè èëè àìôîðû, ÷òîáû òÿíóòü èõ íà äíî. Ðàñêðûëîñü ìíîæåñòâî ïðåñòóïëåíèé, ñîâåðøåííûõ â Àêðåôèè è Êîðîíåå. (7) Êâèíêöèé ðàñïîðÿäèëñÿ âûäàòü åìó âèíîâíûõ è ïîòðåáîâàë ñ áåîòèéöåâ ïÿòüñîò òàëàíòîâ — ïî ÷èñëó óáèòûõ âîèíîâ. (8) Íè òî íè äðóãîå âûïîëíåíî íå áûëî: ãîðîäà îãðàíè÷èëèñü ñëîâåñíûìè èçâèíåíèÿìè, îòãîâàðèâàÿñü òåì, ÷òî íè÷òî íå áûëî ñäåëàíî ñ îäîáðåíèÿ ãîñóäàðñòâà. Òîãäà ïîëêîâîäåö îòðÿäèë ïîñëîâ â Àôèíû è â Àõàéþ, ÷òîáû çàâåðèòü ñîþçíèêîâ â òîì, ÷òî âîéíà ïðîòèâ áåîòèéöåâ, êîòîðóþ îí íà÷èíàåò, áóäåò çàêîííîé è ñïðàâåäëèâîé85; (9) îí ïîñëàë Àïïèÿ Êëàâäèÿ ñ ÷àñòüþ âîéñêà ïðîòèâ Àêðåôèè, à ñàì âî ãëàâå äðóãîé ÷àñòè îñàäèë Êîðîíåþ ïîñëå òîãî, êàê îáà âîéñêà, âûñòóïèâøèå èç Ýëàòåè ðàçíûìè äîðîãàìè, ïî ïóòè îïóñòîøèëè ïîëÿ. Âñå âîêðóã áûëî îõâà÷åíî ïîâàëüíûì áåãñòâîì — (10) ïîòðÿñåííûå ýòèì áåäñòâèåì, áåîòèéöû îòðÿäèëè ïîñëîâ. Êîãäà èõ íå äîïóñòèëè â ëàãåðü, ÿâèëèñü àõåéöû è àôèíÿíå. (11) Áîëåå âåñêîé îêàçàëàñü ïðîñüáà àõåéöåâ, êîòîðûå ïîñòàíîâèëè, ÷òî îíè, åñëè íå óäàñòñÿ äîáèòüñÿ ìèðà äëÿ áåîòèéöåâ, áóäóò âîåâàòü âìåñòå ñ íèìè. (12) Ó òåõ æå àõåéöåâ áåîòèéöû ïîëó÷èëè âîçìîæíîñòü ïðèéòè è ïåðåãîâîðèòü ñ êîìàíäóþùèì. Òîò ïðèêàçàë èì âûäàòü âèíîâíèêîâ è ñîáðàòü â êà÷åñòâå ïåíè òðèäöàòü òàëàíòîâ. Íà ýòèõ óñëîâèÿõ áûë çàêëþ÷åí ìèð è ñíÿòà îñàäà. |
29. Efferavit ea caedes Thebanos Boeotosque omnes ad execrabile odium Romanorum, credentes non sine consilio imperatoris Romani Zeuxippum, principem gentis, id facinus conscisse. Ad rebellandum neque vires neque ducem habebant; [2] proximum bello quod erat, in latrocinium versi alios in hospitiis, alios vagos per hiberna milites ad varios commeantes usus excipiebant. [3] Quidam in ipsis itineribus ad notas latebras ab insidiantibus, pars in deserta per fraudem deversoria deducti opprimebantur; [4] postremo non tantum ab odio sed etiam aviditate praedae ea facinora fiebant, quia negotiandi ferme causa argentum in zonis habentes in commeatibus erant. [5] Cum primo pauci, deinde in dies plures desiderarentur, infamis esse Boeotia omnis coepit, et timidius quam in hostico egredi castris miles. [6] Tum Quinctius legatos ad quaerendum de latrociniis per civitates mittit. Plurimae caedes circa Copaidem paludem inventae; ibi ex limo eruta extractaque ex stagno cadavera saxis aut amphoris, ut pondere traherentur in profundum, adnexa; multa facinora Acraephiae et Coroneae facta inveniebantur. [7] Quinctius primo noxios tradi sibi iussit et pro quingentis militibus — tot enim interempti erant — quingenta talenta Boeotos conferre. [8] Quorum neutrum cum fieret, verbis tantum civitates excusarent nihil publico consilio factum esse, missis Athenas et in Achaiam legatis, qui testarentur socios iusto pioque se bello persecuturum Boeotos, [9] et cum parte copiarum Ap. Claudio Acraephiam ire iusso ipse cum parte Coroneam circumsidit vastatis prius agris qua ab Elatia duo diversa agmina iere. [10] Hac perculsi clade Boeoti, cum omnia terrore ac fuga completa essent, legatos mittunt. Qui cum in castra non admitterentur Achaei Atheniensesque supervenerunt. [11] Plus auctoritatis Achaei habuerunt deprecantes quia, ni impetrassent pacem Boeotis bellum simul gerere decreverant. [12] Per Achaeos et Boeotis copia adeundi adloquendique Romanum facta est iussisque tradere noxios et multae nomine triginta conferre talenta pax data et ab oppugnatione recessum. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß