Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIII, ãë. 49

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì II. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ñ. À. Èâàíîâà.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ — Â. Ì. Ñìèðèí.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8

49. (1) Ðèì­ñêèå ïîñëû èçëî­æè­ëè âñå â êàð­ôà­ãåí­ñêîì ñåíà­òå. Ðèì­ñêèì îòöàì-ñåíà­òî­ðàì äîñòî­âåð­íî èçâåñò­íî, ñêà­çà­ëè îíè, ÷òî è â ïðî­øëîì Ôèëèïï íà÷àë âîé­íó ïðî­òèâ ðèì­ëÿí, ïîäâèã­íó­òûé ê òîìó ïðåæ­äå âñå­ãî Ãàí­íè­áà­ëîì, (2) è íûíå òîò æå Ãàí­íè­áàë øëåò ãîí­öîâ è ïèñü­ìà ê Àíòèî­õó è ýòî­ëèé­öàì — îí çàìûø­ëÿ­åò ïîä­òîëê­íóòü Êàð­ôà­ãåí ê ìÿòå­æó; à êóäà îí ñåé­÷àñ áåæàë, êàê íå ê öàðþ Àíòèî­õó? Íå óãî­ìî­íèò­ñÿ îí, ïîêà íå âòÿíåò â âîé­íó âåñü ìèð. (3) È ýòî íå äîëæ­íî ñîé­òè åìó ñ ðóê, åñëè òîëü­êî êàð­ôà­ãå­íÿíå õîòÿò, ÷òîáû ðèì­ñêèé íàðîä ïîâå­ðèë, ÷òî îíè íè ê ÷åìó ïîäîá­íî­ìó íå ïðè­÷àñò­íû, à Ãàí­íè­áàë äåé­ñò­âî­âàë áåç èõ âåäî­ìà è áåç ñîãëà­ñèÿ ãîñóäàð­ñòâà. (4) Êàð­ôà­ãå­íÿíå îòâå­òè­ëè, ÷òî ñäå­ëà­þò âñå, ÷òî íè ñî÷ëè áû ïðà­âèëü­íûì ðèì­ëÿíå.

(5) Ãàí­íè­áàë æå áëà­ãî­ïî­ëó÷­íî äîáðàë­ñÿ äî Òèðà — òàì, ó îñíî­âà­òå­ëåé Êàð­ôà­ãå­íà124, îí áûë ïðè­íÿò êàê ïðî­ñëàâ­ëåí­íûé ñîîòå­÷å­ñò­âåí­íèê, ñî âñå­ìè âîç­ìîæ­íû­ìè ïî÷å­ñòÿ­ìè. Îòòóäà ÷åðåç íåñêîëü­êî äíåé îí îòïëûë â Àíòèî­õèþ, (6) ãäå óçíàë, ÷òî öàðü óæå äâè­íóë­ñÿ â Àçèþ. Ãàí­íè­áàë âñòðå­òèë­ñÿ ñ åãî ñûíîì, ñïðàâ­ëÿâ­øèì îáû­÷àé­íîå ïðàçä­íå­ñòâî ñ èãðà­ìè â Äàôíå125, è áûë èì îáëàñ­êàí, íî, íå ìåø­êàÿ, ïîïëûë äàëü­øå. (7) Öàðÿ îí íàãíàë â Ýôå­ñå. Òîò âñå åùå êîëå­áàë­ñÿ è íå ìîã îòâà­æèòü­ñÿ íà âîé­íó ñ Ðèìîì — ïðè­áû­òèå Ãàí­íè­áà­ëà ñûã­ðà­ëî íåìà­ëóþ ðîëü â ïðè­íÿ­òèè èì îêîí­÷à­òåëü­íî­ãî ðåøå­íèÿ.

(8)  ýòî æå âðå­ìÿ è ýòî­ëèé­öû ðàçî­÷à­ðî­âà­ëèñü â ñîþ­çå ñ ðèì­ëÿ­íà­ìè — èõ ïîñëû ñòà­ëè íà îñíî­âà­íèè ïðåæ­íå­ãî äîãî­âî­ðà òðå­áî­âàòü Ôàð­ñàë, Ëåâ­êà­äó è íåêî­òî­ðûå äðó­ãèå ãîðî­äà, à ñåíàò îïÿòü îòî­ñëàë èõ ê Òèòó Êâèíê­öèþ.

49. Et Ro­ma­ni le­ga­ti cum in se­na­tu ex­po­suis­sent com­per­tum pat­ri­bus Ro­ma­nis es­se, et Phi­lip­pum re­gem an­te ab Han­ni­ba­le ma­xi­me ac­cen­sum bel­lum po­pu­lo Ro­ma­no fe­cis­se, [2] et nunc lit­te­ras nun­tios­que ab eo ad An­tio­chum et Aeto­los mis­sos, con­si­lia­que ini­ta im­pel­len­dae ad de­fec­tio­nem Car­tha­gi­nis, nec alio eum quam ad An­tio­chum re­gem pro­fec­tum; haud quie­tu­rum eum an­te­quam bel­lum to­to or­be ter­ra­rum con­cis­set; [3] id ei non de­be­re im­pu­ne es­se, si sa­tis­fa­ce­re Car­tha­gi­nien­ses po­pu­lo Ro­ma­no vel­lent ni­hil eorum sua vo­lun­ta­te nec pub­li­co con­si­lio fac­tum es­se; [4] Car­tha­gi­nien­ses res­pon­de­runt quid­quid aequ­um cen­suis­sent Ro­ma­ni, fac­tu­ros es­se.

[5] Han­ni­bal pros­pe­ro cur­su Ty­rum per­ve­nit ex­cep­tus­que a con­di­to­ri­bus Car­tha­gi­nis, ut ab al­te­ra pat­ria, vir tam cla­rus om­ni ge­ne­re ho­no­rum, pau­cos mo­ra­tus dies An­tio­chiam na­vi­gat. [6] Ibi pro­fec­tum iam re­gem in Asiam cum audis­set fi­lium­que eius sol­lem­ne lu­do­rum ad Daph­nen ce­leb­ran­tem con­ve­nis­set, co­mi­ter ab eo ex­cep­tus nul­lam mo­ram na­vi­gan­di fe­cit. [7] Ephe­si re­gem est con­se­cu­tus, fluc­tuan­tem ad­huc ani­mo in­cer­tum­que de Ro­ma­no bel­lo; sed haud par­vum mo­men­tum ad ani­mum eius mo­lien­dum ad­ven­tus Han­ni­ba­lis fe­cit. [8] Aeto­lo­rum quo­que eodem tem­po­re alie­na­ti ab so­cie­ta­te Ro­ma­na ani­mi sunt, quo­rum le­ga­tos Phar­sa­lum et Leu­ca­dem et quas­dam alias ci­vi­ta­tes ex pri­mo foe­de­re re­pe­ten­tes se­na­tus ad T. Quincti­um reie­cit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 124Êàð­ôà­ãåí áûë îñíî­âàí âûõî­ä­öà­ìè èç Òèðà (ñì. ïðè­ìå÷. 2 ê êí. XXI).
  • 125Äàô­íà — ïðåä­ìå­ñòüå Àíòèî­õèè-íà-Îðîí­òå (ñòî­ëè­öû äåð­æà­âû Ñåëåâ­êèäîâ), ïðî­ñëàâ­ëåí­íàÿ õðà­ìîì Àïîë­ëî­íà è ñâÿ­ùåí­íîé ðîùåé.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003400 1364003401 1364003402