Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà

Êíèãà XXXIV, ãë. 15

Òèò Ëèâèé. Èñòîðèÿ Ðèìà îò îñíîâàíèÿ ãîðîäà. Òîì III. Ì., èçä-âî «Ëàäîìèð», 2002. Ñâåðåíî ñ èçäàíèåì: Ì., «Íàóêà», 1994.
Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002) Ì. Ë. Ãàñïàðîâ è Ã. Ñ. Êíàáå.
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985.
ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
1 2 3 4 5 6 7 8 9

15. (1) Êîí­ñóë áðî­ñèë â áîé çàïàñ­íûå êîãîð­òû ñî âòî­ðîé ëèíèè è òåì âîñ­ïëà­ìå­íèë îñëà­áåâ­øèõ áûëî ñâî­èõ. (2) Íà ïåð­âîé ëèíèè âñòà­ëè ñâå­æèå êîãîð­òû, îíè çàáðî­ñà­ëè èçíó­ðåí­íî­ãî ïðî­òèâ­íè­êà íîâû­ìè äðîòà­ìè, ïðî­ðâà­ëè åãî ñòðîé êëè­íîì, à çàòåì ðàñ­ñå­ÿ­ëè âàð­âà­ðîâ è îáðà­òè­ëè èõ â áåã­ñòâî; òå âðàñ­ñûï­íóþ áðî­ñè­ëèñü â ñâîé ëàãåðü. (3) Âèäÿ èõ áåã­ñòâî, Êàòîí âîç­âðà­ùà­åò­ñÿ êî âòî­ðî­ìó ëåãè­î­íó, îñòàâ­ëåí­íî­ìó â çàïà­ñå, ïðè­êà­çû­âà­åò âûíå­ñòè âïå­ðåä çíà­ìå­íà è ñêîëü ìîæ­íî ñòðå­ìè­òåëü­íåå èäòè íà íåïðè­ÿ­òåëü­ñêèé ëàãåðü. (4) Åñëè êîí­ñóë çàìå­÷àë, ÷òî êòî-ëèáî èç ñîë­äàò â áîå­âîì ïûëó âûðâàë­ñÿ ñ.121 âïå­ðåä, îí íàåç­æàë íà òàêî­ãî êîíåì, óäà­ðÿë êîïüåì è ïðè­êà­çû­âàë òðè­áó­íàì è öåí­òó­ðè­î­íàì òàê­æå íàêà­çàòü åãî. (5) È âîò óæå èäåò áîé çà ëàãåðü èñïàí­öåâ, îíè ñòà­ðà­þò­ñÿ óäåð­æàòü­ñÿ, ïóñòèâ­øè â õîä êàì­íè, áðåâ­íà, îêî­âàí­íûå ñ êîí­öîâ æåëå­çîì, âñå âèäû ìåòà­òåëü­íî­ãî îðó­æèÿ. Ïîÿâèë­ñÿ íîâûé ëåãè­îí — è åùå îòâàæ­íåå êèäà­þò­ñÿ â áîé íàïà­äàþ­ùèå, åùå ÿðîñò­íåå îòñòà­è­âà­þò âàë èñïàí­öû. (6) Êîí­ñóë ñòàë âûñìàò­ðè­âàòü ñëà­áîå ìåñòî, ãäå áû îáðó­øèòü­ñÿ íà ëàãåðü. Îí çàìå­òèë, ÷òî ó ëåâûõ âîðîò çàùèò­íè­êîâ ìàëî, è òîò­÷àñ íàïðà­âèë òóäà ãàñòà­òîâ è ïðèí­öè­ïîâ44 âòî­ðî­ãî ëåãè­î­íà. (7) Òå, êòî îõðà­íÿë âîðîòà, íå âûäåð­æà­ëè áóð­íî­ãî íàòèñ­êà, îñòàëü­íûå æå èñïàí­öû, âèäÿ, ÷òî âðàã ïðî­ðâàë­ñÿ çà âàë, ïîáðî­ñà­ëè çíà­ìå­íà è îðó­æèå è óñòðå­ìè­ëèñü èç ëàãå­ðÿ. (8) Ìíî­ãèå áûëè óáè­òû â âîðîòàõ, ãäå òîë­ïà çàïðóäè­ëà óçêèé ïðî­õîä. (9) Ñîë­äà­òû âòî­ðî­ãî ëåãè­î­íà íàñåäà­ëè íà íèõ ñ òûëà, îñòàëü­íûå ïðè­íÿ­ëèñü ãðà­áèòü ëàãåðü. Âàëå­ðèé Àíöè­àò ïèøåò, ÷òî ïîãèá­ëî â òîò äåíü áîëåå ñîðî­êà òûñÿ÷ èñïàí­öåâ; íî ñàì Êàòîí, êîòî­ðûé îòíþäü íå èìåë ïðè­âû÷­êè óìà­ëÿòü ñâîè ïîäâè­ãè, ãîâî­ðèò, ÷òî ìíî­æå­ñòâî âðà­ãîâ áûëî óáè­òî, à ÷èñ­ëà íå íàçû­âà­åò.

15. Fes­sos iam suos con­sul ex se­cun­da acie sub­si­dia­riis co­hor­ti­bus in pug­nam in­duc­tis ac­cen­dit. [2] No­va acies fac­ta; in­teg­ri re­cen­ti­bus te­lis fa­ti­ga­tos ador­ti hos­tes pri­mum ac­ri im­pe­tu ve­lut cu­neo per­cu­le­runt, dein­de dis­si­pa­tos in fu­gam aver­te­runt; ef­fu­so per ag­ros cur­su castra re­pe­te­ban­tur. [3] Ubi om­nia fu­ga comple­ta vi­dit Ca­to, ip­se ad se­cun­dam le­gio­nem, quae in sub­si­dio po­si­ta erat, re­ve­hi­tur et sig­na prae se fer­ri ple­no­que gra­du ad castra hos­tium op­pug­nan­da suc­ce­de­re iubet. [4] Si quis extra or­di­nem avi­dius pro­cur­rit, et ip­se in­te­re­qui­tans spa­ro per­cu­tit et tri­bu­nos cen­tu­rio­nes­que cas­ti­ga­re iubet. [5] Iam castra op­pug­na­ban­tur, sa­xis­que et su­di­bus et om­ni ge­ne­re te­lo­rum sum­mo­ve­ban­tur a val­lo Ro­ma­ni. Ubi re­cens ad­mo­ta le­gio est, tum et op­pug­nan­ti­bus ani­mus cre­vit et in­fen­sius hos­tes pro val­lo pug­na­bant. [6] Con­sul om­nia ocu­lis per­lustrat ut, qua mi­ni­ma vi re­sis­ta­tur, ea par­te ir­rum­pat. Ad si­nistram por­tam infre­quen­tes vi­det; eo se­cun­dae le­gio­nis prin­ci­pes has­ta­tos­que in­du­cit. [7] Non sus­ti­nuit im­pe­tum eorum sta­tio quae por­tae ap­po­si­ta erat; et ce­te­ri, postquam intra val­lum hos­tem vi­dent, ip­si castris exu­ti sig­na ar­ma­que abi­ciunt. [8] Cae­dun­tur in por­tis, suo­met ip­si ag­mi­ne in ar­to hae­ren­tes. [9] Se­cun­da­ni ter­ga hos­tium cae­dunt, ce­te­ri castra di­ri­piunt. Va­le­rius An­tias sup­ra quad­ra­gin­ta mi­lia hos­tium cae­sa eo die scri­bit; Ca­to ip­se, haud sa­ne det­rec­ta­tor lau­dum sua­rum, mul­tos cae­sos ait, nu­me­rum non adscri­bit.

ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß


  • 44Ñì. ïðè­ìå÷. 2 ê êí. XXXIII.
  • ÈÑÒÎÐÈß ÄÐÅÂÍÅÃÎ ÐÈÌÀ
    1327007031 1327008013 1327009001 1364003416 1364003417 1364003418