Ïåðåâîä Ã. Ñ. Êíàáå.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì, Â. Ì. Ñìèðèíûì.
Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, E. T. Sage, 1936/1985. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
20. (1) Ñ òàêèì ìàëûì ÷èñëîì âîèíîâ çàõâàòèë îí íåñêîëüêî ãîðîäîâ; íà åãî ñòîðîíó ïåðåøëè ñåäåòàíû, àâñåòàíû è ñâåññåòàíû54. (2) Ëàöåòàíû æå, îáèòàâøèå â ìåñòàõ ëåñèñòûõ è áåçäîðîæíûõ, íå ñëàãàëè îðóæèÿ îò÷àñòè ïî ïðèðîäíîé ñâîåé äèêîñòè, îò÷àñòè, ïîìíÿ î òîì, êàê íàïàäàëè îíè íà ñîþçíèêîâ ðèìëÿí è îïóñòîøàëè èõ çåìëè, ïîêà êîíñóë è åãî ñîëäàòû ñðàæàëèñü â Òóðäåòàíèè. (3) Ïîòîìó è ïîâåë Êàòîí íà ñåëåíèå ëàöåòàíîâ íå òîëüêî êîãîðòû ðèìëÿí, íî è ìîëîäûõ ñîëäàò èç ñîþçíèêîâ, êîòîðûå ðâàëèñü îòîìñòèòü ëàöåòàíàì. (4) Ïîñåëåíèå èõ áûëî ïðîòÿæåííûì â äëèíó, à â øèðèíó íå ñëèøêîì; îñòàíîâÿñü ïðèìåðíî â ÷åòûðåõñòàõ øàãàõ, (5) êîíñóë îñòàâèë íà òîì ìåñòå íåñêîëüêî îòáîðíûõ êîãîðò è ïðèêàçàë íå äâèãàòüñÿ ñ ìåñòà, ïîêà îí ñàì íå ÿâèòñÿ ê íèì; ñ îñòàëüíûìè æå âîèíàìè äâèíóëñÿ îí â îáõîä ê äàëüíåìó êîíöó ïîñåëåíèÿ. Âñïîìîãàòåëüíîå âîéñêî åãî áîëüøåé ÷àñòüþ ñîñòîÿëî èç ìîëîäûõ ñâåññåòàíîâ. Èì è âåëåë îí ïåðâûìè áðîñèòüñÿ íà ñòåíû. (6) Êîãäà ëàöåòàíû óçíàëè âîèíîâ-ñâåññåòàíîâ, âñïîìíèëè îíè, ñêîëüêî ðàç áåçíàêàçàííî ðàçîðÿëè èõ ïîëÿ, ñêîëüêî ðàç áèëè èõ ñ.124 è îáðàùàëè â áåãñòâî, è òîãäà, îòêðûâ âíåçàïíî âîðîòà, âñåì ñêîïîì îáðóøèëèñü íà ñâåññåòàíîâ. (7) Òðóäíî áûëî ñâåññåòàíàì ñëûøàòü èõ áîåâûå êëè÷è, åùå òðóäíåå — âûäåðæèâàòü èõ áåøåíûé íàòèñê. (8) Êîíñóë, óáåäèâøèñü, ÷òî äåëî èäåò, êàê îí è ïðåäâèäåë, ïðîì÷àëñÿ ïîä ñòåíàìè ê êîãîðòàì, ÷òî îñòàâèë íåïîäàëåêó, è áûñòðî ïîâåë èõ íà ãîðîä; ãîðîä áûë òèõ è áåçëþäåí, èáî âñå â ÿðîñòè áðîñèëèñü ïðåñëåäîâàòü ñâåññåòàíîâ; (9) êîíñóë âîøåë ñ êîãîðòàìè â ãîðîä è óñïåë îâëàäåòü èì ïðåæäå, ÷åì ëàöåòàíû âåðíóëèñü. Íè÷åãî ó íèõ íå îñòàëîñü, êðîìå îðóæèÿ, è âñêîðå îíè ñäàëèñü. |
20. Ea tam exigua manu oppida aliquot cepit. Defecere ad eum Sedetani, Ausetani, Suessetani. [2] Lacetanos, deviam et silvestrem gentem, cum insita feritas continebat in armis, tum conscientia, dum consul exercitusque Turdulo bello esset occupatus, depopulatorum subitis incursionibus sociorum. [3] Igitur ad oppidum eorum oppugnandum consul ducit non Romanas modo cohortes sed iuventutem etiam merito infensorum iis sociorum. [4] Oppidum longum, in latitudinem haudquaquam tantundem patens habebant. Quadringentos inde ferme passus constituit signa. [5] Ibi delectarum cohortium stationem relinquens praecepit iis ne se ex eo loco ante moverent quam ipse ad eos venisset; ceteras copias ad ulteriorem partem urbis circumducit. Maximum ex omnibus auxiliis numerum Suessetanae iuventutis habebat; eos ad murum oppugnandum subire iubet. [6] Quorum ubi arma signaque Lacetani cognovere, memores quam saepe in agro eorum impune persultassent, quotiens ipsos signis collatis fudissent fugassentque, patefacta repente porta universi in eos erumpunt. [7] Vix clamorem eorum, nedum impetum, Suessetani tulere. Quod postquam, sicut futurum ratus erat, [8] consul fieri etiam vidit, equo citato subter murum hostium ad cohortes avehitur atque eas arreptas, effusis omnibus ad sequendos Suessetanos, [9] qua silentium ac solitudo erat in urbem inducit priusque omnia cepit quam se reciperent Lacetani. Mox ipsos nihil praeter arma habentes in deditionem accepit. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß